Salvador Dalí: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k Kategorieë gealfabetiseer
Goeie artikel!
Lyn 14:
| nasionaliteit = {{vlagland|Spanje}}
| beroep = Skilder, grafiese kunstenaar, skrywer, beeldhouer en setontwerper
| bekend = Surrealistiese werke
| salaris =
| termyn =
Lyn 30:
'''Salvador Domingo Felipe Jacinto Dalí i Domènech''' ([[11 Mei]] [[1904]] – [[23 Januarie]] [[1989]]), algemeen bekend as '''Salvador Dalí''', was 'n [[Spanje|Spaanse]] kunstenaar en een van die belangrikste skilders van die 20ste eeu. Hy was 'n bekwame tekenaar en die bekendste vir die opmerklike, bisarre en beeldskone beelde in sy surrealistiese werk. Sy vakkundigheid rakende sy skilderwerk word dikwels toegeskryf aan die invloed van die meesters uit die [[Renaissance]]-tydperk.<ref name=Dali>Dalí, Salvador. (2000) ''Dalí: 16 Art Stickers'', Courier Dover Publications. ISBN 0-486-41074-9.</ref> Een van sy bekendste werke, "[[Die volharding van herinnering]]" (''La persistencia de la memoria''), is in [[1931]] voltooi. Sy kunssinnige repertorium het ook rolprente, beeldhouwerk en fotografie ingesluit. Hy het saam met Walt Disney gewerk aan die Oscar-benoemde kort animasierolprent ''[[Destino]]'', wat postuum in 2003 uitgereik is. Alhoewel hy in [[Katalonië]], [[Spanje]] gebore is, het Dalí op sy Arabiese afkoms aangedring en beweer dat sy voorouers afkomstig was van die [[More]] wat Spanje in [[711]] binnegeval het. Volgens Dalí is sy liefde vir "alles wat verguld en oormatig is, [sy] passie vir luuksheid en [sy] liefde vir Oosterse drag" te danke aan sy Arabiese afkoms.<ref>Ian Gibson (1997). The Shameful Life of Salvador Dali. W. W. Norton & Company. Gibson het vasgestel "Dalí" (en verskeie weergawes) is 'n baie algemene van in Arabiese lande soos Marokko, Algerië, Tunisië en Egipte. Volgens Gibson het Dalí se familie aan sy moederskant, die Domènech van Barcelona, egter weer Joodse wortels gehad. Oorspronklike aanhaling, soos dit in die teks verskyn: "my love of everything that is gilded and excessive, my passion for luxury and my love of oriental clothes."</ref>
 
Dalí was bekend vir sy vreemde lewe en gedrag, en ook vir sy lang krulsnor.<ref name="HAT Taal-en-feitegids">HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8</ref> Die opvatting word wyd gehuldig dat Dalísy oor 'n ryk verbeelding beskik het en hy het 'n voorliefde daarvoor gehad om ongewone dinge te doen om aandag te trek. Hierdie voorliefde het egter liefhebbers van sy kuns net soveel as sy kritici vererg, aangesien sy eksentrieke gedrag soms meer openbare aandag as sy kunswerk getrek het.<ref>Saladyga, Stephen Francis. [http://purple.niagara.edu/jlittle/lamplighter/saladyga.htm "The Mindset of Salvador Dalí"]. ''lamplighter (Niagara University)''. Vol. 1 Nr. 3, Summer 2006. Retrieved [[22 Julie]] [[2006]].</ref> Hierdie doelbewuste soeke na bekendheid en berugtheid het daartoe gelei dat hy wyd bekend was en mense vanuit alle sfere van die samelewing sy werk gekoop het.
 
== Biografie ==
Lyn 39:
whose strict disciplinarian approach was tempered by his housegirl, Felipa Domenech Ferres, who encouraged her son's artistic endeavors.<ref name=Rojas>Rojas, Carlos. ''Salvador Dalí, Or the Art of Spitting on Your Mother's Portrait'', Penn State Press (1993). ISBN 0-271-00842-3.</ref>--->Op vyfjarige ouderdom het Dalí se ouers hom na sy broer se graf geneem en aan hom vertel dat hy die reïnkarnasie van sy broer was,<ref name=sina>[http://edu.sina.com.cn/en/2004-06-17/22707.html Salvador Dalí]. ''SINA.com''. Laaste besoek op 31 Julie 2006.</ref> iets wat Dalí mettertyd begin glo het.<ref>[http://www.astrodatabank.com/NM/DaliSalvador.htm Salvador Dalí biografie] by astrodatabank.com. Laaste besoek op 30 September 2006.</ref> Van sy broer het Dalí gesê: "...[ons] het op mekaar gelyk soos twee druppels water, maar ons het verskillende weerkaatsings gehad" en "hy was tien teen een 'n eerste weergawe van myself, maar te veel in die absolute voorgestel".<ref>Oorspronklik aanhalings: ''"...[we] resembled each other like two drops of water, but we had different reflections."'' en ''" [he] was probably a first version of myself but conceived too much in the absolute."'' uit: Dalí, Secret Life. Bl.2</ref>
 
Dalí het ook 'n suster gehad, Ana Maria, wat drie jaar ouer as hy was.<ref name=Llongueras /> Sy het in [[1949]] 'n boek gepubliseer met die titel ''Salvador Dali, Visto Por Su Hermana'' ("Salvador Dalí, soos gesien deur sy suster).<ref>{{cite web|url=http://www.artelino.com/articles/dali.asp|title=Dalí Biography 1904–1989 — Part Two|publisher:=artelino.com|accessdate=2006-09-30}}</ref> Dalí se jeugvriende het die toekomstige sokkerspelers Emilio Sagi Liñan en Josep Samitier ingesluit: tydens vakansies by die Katalaanse oord [[Cadaqués]], het die drie gereeld saam sokker gespeel.
 
Dalí het as kind 'n tekenskool bygewoon. In [[1916]] het hy ook moderne skilderkuns ontdek tydens 'n somervakansie by Cadaqués saam met die familie van [[Ramon Pichot]], 'n plaaslike skilder wat gereelde uitstappies na [[Parys]] onderneem het.<ref name=Llongueras /> In die volgende jaar, [[1917]], het Dalí se pa 'n uitstalling van sy houtskooltekeninge by hul familiehuis gereël. Sy eerste openbare uitstalling was in die Munisipale Teater in Figueres in [[1919]].
Lyn 120:
== Politiek en persoonlikheid ==
[[Lêer:Salvador Dali NYWTS.jpg|duimnael|250px|Salvador Dalí met kat en kierie]]
Salvaldor Dalí se politiek het 'n belangrike rol gespeel in sy ontwaking as 'n kunstenaar. Hy was met tye uitgebeeld as 'n ondersteuner van fascisme.<ref name=navarro /><ref>{{cite journal |author=Vicente Navarro | title=Salvador Dali, Fascist | journal=[[CounterPunch]] | date= 12 December 2003 | url=http://www.countercurrents.org/dali-navarro121203.htm }}</ref> André Breton, spesifiek, het na hom verwys as "Avida Dollars" ('n anagram) en het gepoog om afstand te plaas tussen Dalí se naam en die "egte" surrealistiese kunstenaars. Die werklikheid is egter meer kompleks, maar dit is onwaarskynlik dat Dalí anti-semieties was, aangesien hy 'n vriendelike kennis van die bekende Joodse argitek en ontwerper, [[Paul László]] was. In sy skrywes maak hy sy bewondering vir [[Siegmund Freud]] (wat hy ontmoet het) bekend, asook [[Albert Einstein]], wat beide Jode was. In sy kritiese resensie van Dalí se outobiografie (''Secret Life''), het [[George Orwell]] geskryf dat "Mens behoort in gedagte te kan hou dat Dalí tegelykertyd 'n goeie tekenaar was, asook 'n walglike menslike wese".<ref name="Orwell Review">{{cite journal | author=George Orwell | title=Benefit Of Clergy: Some Notes On Salvador Dali | journal=[[The Saturday Book|The Saturday Book for 1944]] | year=1944 | url=http://whitewolf.newcastle.edu.au/words/authors/O/OrwellGeorge/essay/CriticalEssays/salvadordali.html }}. Oorspronklike aanhaling: ''"One ought to be able to hold in one’s head simultaneously the two facts that Dalí is a good draughtsman and a disgusting human being."''</ref>
 
In sy jeug het Dalí vir 'n tydperk beide [[anargisme]] en [[kommunisme]] aangehang. Sy skrywes bevat relase en verskeie staaltjies oor hoe hy radikale politiese verklarings gemaak het, meer om sy gehoor te skok as omdat hy self daarin geglo het. Hierdie gedrag was in ooreenstemming met Dalí se trouheid aan die [[Dada]]-beweging. Soos hy ouer geword het, het sy politiese sienings verander, veral soos die Surrealitiese beweging 'n gedaanteverwisseling ondergaan het onder die leiding van die [[Leon Trotsky|Trotsky]]-aanhanger, [[Andre Breton]]. Daar word beweer dat Breton Dalí ingeroep het om sy politiese sienings te bevraagteken. In sy 1970 boek, "Dalí deur Dalí"<!---Ek sukkel om die oorspronklik titel van die boek in die hande te kry: die Engelse een heet "Dali by Dali", maar my gebrek aan Spaans beteken dat ek nie die Spaanse artikel kan lees nie--->, verklaar Dalí homself 'n anargis en 'n monargis.
 
Terwyl hy in 1942 in [[New York Stad|New York]] was, veroordeel hy sy surrealistiese kollega, die filmmaker [[Luis Buñuel]], as 'n [[ateïsme|ateïs]], wat veroorsaak dat Buñuel ontslaan word uit sy pos by die Museum van Moderne Kuns ([[Engels]]: ''Museum of Modern Art'') en vervolgens deur die Amerikaanse filmbedryf geswartlys word.<ref>"In sy boek ''The Secret Life of Salvador Dalí'', I was described as an atheist, an accusation that at the time was worse than being called a Communist. Ironically, at the same moment that Dalí's book appeared, a man named Prendergast who was part of the Catholic lobby in Washington began using his influence with government officials to get me fired. [At Buñuel's job at the Museum of Modern Art he was tasked with selecting and distributing anti-Nazi propaganda films to North and South America, and he was also supposed work on producing such films.] I knew nothing at all about it, but one day when I arrived at my office, I found my two secretaries in tears. They showed me an article in a movie magazine called ''Motion Picture Herald'' about a certain peculiar character named Luis Buñuel, author of the scandalous ''[[L'Âge d'Or]]'' and now an editor at the Museum of Modern Art. Slander wasn't exactly new to me, so I shrugged it off, but my secretaries insisted that this was really very serious. When I went into the projection room, the projectionist, who'd also read the piece, greeted me by wagging his finger in my face and smirking, "Bad Boy!"
<br />
Finally, I too became concerned and went to see Iris, who was also in tears. I felt as if I'd suddenly been sentenced to the electric chair. She told me that the year before, when Dalí's book had appeared, Pendergast had lodged several protests with the State Department, which in turn began to pressure the museum to fire me. They'd managed to keep things quiet for a year; but now, with this article, the scandal had gone public, on the same day that American troops disembarked in Africa.
Lyn 141:
== Aantekeninge en verwysings ==
: ''Hierdie artikel is groottendeels 'n vertaling van die Engelse Wikipedia artikel [[:en:Special:PermanentLink/134795926|"Salvador Dalí"]].''
{{col-beginVerwysings|30em}}
{{col-2}}
<div style="font-size:88%;">
{{Verwysings|2}}
</div>
{{col-end}}
 
== Eksterne skakels ==