Pokke-epidemies: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
→In Suid-Afrika: Skakel |
→In Suid-Afrika: Skakel |
||
Lyn 8:
==In Suid-Afrika==
Pokke-epidemies in Suid-Afrika het plaasgevind in die jare 1713, 1755, 1767, 1807, 1812, 1839-1840, 1858, 1881, 1893 en 1949. Die Kaap het van die skepe vanaf die Ooste en Europa allerlei siektes en peste (soos [[pokke]], [[skarlakenkoors]], [[rot]]te en [[kakkerlakke]]) gekry. Pokke was endemies in die Ooste en dus het die VOC-retoervlote die siekte na die Kaap gebring. As daar pokke aan boord was, is die skip nie toegelaat om vas te meer nie. Dit moes voor anker gaan lê aan die windskadukant van [[Robbeneiland]] en is dan daar van vars voedsel en drinkwater voorsien. Offisiere moes sorg dat siekes se klere verbrand word of oorboord gegooi word. Hulle is verbied om hul klerasie en beddegoed aan land te laat was omdat pokke so aanvanklik aan die Kaap versprei is. Slawe was die eerste slagoffers en die siekte het vinnig na die binneland versprei. Opvallend was hoeveel minder sterfgevalle daar was onder die blankes wat in Europa gebore was as onder die wat aan die Kaap gebore is. Laasgenoemdes het selde herstel. Die [[Khoikhoi]] het blykbaar geen natuurlike weerstand teen pokke gehad nie. Teen 1831 was 80% van die [[Griekwas (stam)|Griekwas]] deur pokke uitgewis. In 1840 het Kaapstad tot stilstand gekom toe ‘n 2 500 bruinmense aan pokke sterf. Na die 1893-epidemie in Johannesburg is inenting daar verpligtend gemaak en is begin om entstof im Suid-Afrika (in [[Grahamstad]]) te maak. Die aantal sterfgevalle is Suid-Afrika was nie so hoog as elders in die wêreld nie, maar die persentasie van die bevolking wat gesterf het, was hoog.
*1713: Die eerste voorkoms van pokke in die land was op 18 April 1713 by die slawelosie toe weens nalatigheid die bemanning van die retoervloot aan wal toegelaat is. Op een van die skepe het meer as die helfte van die matrose aan pokke gely. Die gevolg was ‘n verwoestende epidemie. Alle huise is met die dood getref en daar was sekere dae twaalf begrafnisse. Kaapstad het soms tot stilstand gekom. Ongeveer die helfte van die [[VOC]] se slawe en ‘n kwart van die blanke bevolking het gesterf. Die Khoikhoi was nie net baie vatbaar vir pokke weens die afwesigheid van ‘n natuurlike immuniteit by hulle, maar ook weens hul lae vlakke van ontwikkeling en dat hulle geen kennis gehad het van ‘n inheemse medisyn teen pokke nie. Alle Strandlopers is met hierdie epidemie uitgewis en teen 1726 was daar geen Khoikhoi-krale binne 300km van die Kaapstad oor nie. Na die ramp het boonop twee droogtejare en sewe met ‘n ernstige veesiekte gevolg. Dus het verskeie stamme verbrokkel en ander was so uitgedun dat hulle nie meer weerstand teen hul tradisonele vyande kon bied nie. Onder andere het die bekende Hessequa as stam ophou bestaan. Weens hul afgesonderde leefplekke in die voetheuwels van die berge het die Boesmans hierdie epidemie blybaar vrygespring.
*1755: Die retoervloot van [[Sri Lanka]] het besmette klere aan die Kapenaars verkoop. Dus sterf 2 000 mense binne 6 maande aan die Kaap. Slawe wat die vroeëre epidemie oorleef het, was nou immuun en het nou die siekes help versorg. Die Khoikhoi-gemeenskappe het weer swaar gely. Hul sosio-kulturele stelsel het in duie gestort. Veral in Swellendam was daar baie slagoffers en die siekte het tot by die [[Tembu]] in die [[Transkei]] versprei.
| |||