Boheme: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Voyageur (besprekings | bydraes)
Etiket: 2017-bronwysiging
Sobaka (besprekings | bydraes)
Lyn 193:
In 1526 het die Jagiellone in hul manlike linie uitgesterf. Die Habsburgse aartshertog van Oostenryk, Ferdinand I, broer van die magtige keiser Karel V, het vervolgens aanspraak gemaak op die Boheemse troon. Uiteindelik het Boheme onder Habsburgse bewind gekom, en Ferdinand het, ondanks die feit dat hy Rooms-Katoliek was, aanvanklik 'n gematigde standpunt ten opsigte van godsdienstige sake ingeneem. Maar kort voor lank is hy - net soos sy opvolgers - genoodsaak om sy Protestantse opponente openlik te konfronteer. Teen die middel van die 16de eeu het die Jesuïete-orde die opdrag gekry om die Teenreformasie in Boheme deur te voer. Naas godsdienstige dispute het die beperking van politieke regte en hoë belastingtariewe, wat uit die Habsburgse oorlogvoering teen die Turke voortgespruit het, tot groot ontevredenheid gelei.
 
Die konflik tussen [[Protestantisme|Protestante]] en Rooms-Katolieke het sy hoogtepunt in 1618 bereik toe die nie-Katolieke Boheemse state openlik in opstand gekom het teen die Habsburgse bewind. Ná 'n kortstondige episode, waartydens die state in 1618 keurvors Frederik van der Palts - die politieke leier van die Protestante in die Heilige Romeinse Ryk wat, soos algemeen verwag is, weens sy huwelik met 'n Engelse adellike ook op die steun van [[Engeland]] sou kon reken - as Boheemse koning verkies en in die volgende jaar in die [[Praagse kasteel]] se [[Sint-Vituskatedraal]] gekroon het, het keiser Ferdinand II saam met Frederik se neef, die Katolieke hertog Maksimiliaan I van Beiere, alle magte ingespan om dié uitdaging van Europa se leidende grootmoondheid[[groot moondheid]] teen te staan. Habsburgse gesag oor Boheme sou met militêre mag herstel word.
 
Nadat die Protestantse magte op 8 November 1620 in die Slag van die Wit Berg (''Bílá Hora'') 'n verpletterende nederlaag teen die keiserlike geallieerdes gely het, het Frederik, wat voortaan na aanleiding van sy kort bewind as "Winterkoning" bekend gestaan het, met sy gesin na Holland gevlug.<ref>[http://www.hdbg.de/winterkoenig/german/friedrich.htm ''Haus der bayerischen Geschichte: Der Winterkönig. Besoek op 27 Junie 2017'']</ref> Boheme het sy status as koninkryk binne die Heilige Romeinse Ryk kwytgeraak en was vervolgens ondergeskik aan die Habsburgers se absolutistiese gesag. Protestantisme is onderdruk, terwyl die Rooms-Katolieke geloof vanaf 1624 verpligtend geword het en die oorgrote meerderheid van die Boheemse bevolking geleidelik teruggekeer het na die Rooms-Katolieke Kerk. Met die onteiening van Protestantse adellikes en die herverdeling van hul grondbesit onder die Kerk en Katolieke aanhangers van die Habsburg-bewind het 'n lojale Katolieke adelstand in Boheme ontstaan. Gelyke status is aan Tsjeggies en Duits as landstale verleen - 'n maatreël wat in die praktyk 'n verdere verskuiwing ten gunste van Duits tot gevolg gehad het. In 1635 het die Lausitz en teen die middel van die 18de eeu ook Silesië verlore gegaan. In dié tydperk is Boheme volledig versmelt met die Oostenrykse ryk. Dié politieke status het tot die vroeë 20ste eeu onveranderd gebly.