Wet op Naturellengrond: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Skakel |
k Die wet se amptelike naam is Wet op Naturellengrond. Naturellen Grond Wet is 'n Anglisisme. |
||
Lyn 1:
Die '''
[[Lêer:Jacobus W Sauer - Cape Colony Liberal MP.png|duimnael|Jacobus W Sauer]]
Die taak om die wetsontwerp aan die Volksraad voor te stel, het by [[Jacobus Wilhelmus Sauer|J.W. Sauer]], die nuwe Minister van Naturellesake, berus. Hy was 'n vooraanstaande liberalis wat, weens die onmin in die kabinet oor die uitlatings van [[J.B.M. Hertzog]], op 23 Januarie 1913 deur Louis Botha as Minister van Justisie en Minister van Naturellesake aangestel is.<ref>J.D. Naude, Genl. J.B.M. Hertzog en die ontstaan van die Nasionale Party, Voortrekkerpers, Johannesburg, 1970, p. 87.</ref> Die debat oor die wetsontwerp het op 23 April 1913 'n aanvang geneem.<ref>Farieda Khan, The Natives Land Act, 1913 – The Historical Context and Political Implications, 27 Mei 2013, p. 4, uitgegee deur die Suid-Afrikaanse Parlement en beskikbaar op hul webwerf</ref> Die Volksraad het die wetsontwerp weer op 15 Mei 1913 bespreek.<ref>Khan, supra, p.5</ref> Die debat in die Senaat het op 13 Junie plaasgevind.<ref>Khan, supra,p.5</ref> Die wet is deur die Goewerneur-generaal op 26 Junie 1913 goedgekeur. Sauer is oorlede op 24 Julie 1913.
Lyn 15:
Die wet was nie van toepassing op enige grond geleë binne die magsgebied van 'n munisipale raad, stadsraad, stadsbestuur, dorpsbeheerraad of gesondheidskomitee of ander plaaslike gesag.<ref>Wet 27 van 1913, art. 8(1)(g) en (i)</ref> Die wet was nie van toepassing op grond wat behoort het aan enige genootskap wat, met die goedkeuring van die regering, sigself gewei het aan die opvoeding van naturelle of sendingwerk onder hulle doen nie.<ref>Wet 27 van 1913, art. 8(1)(h)</ref> Die wet was nie van toepassing op erflatings van grond nie.<ref>Wet 27 van 1913, art. 8(1)(c)</ref> Die wet was nie van toepassing op die voortsetting of vernuwing van enige kontrak wat voor die inwerkingtreding van die wet aangegaan is nie.<ref>Wet 27 van 1913, art. 8(1)(a)</ref><ref>Wet 27 van 1913, art. 8(1)(a)</ref>
Die Kaapprovinsie was 'n tameletjie. Hulle was 'n veelrassige demokrasie sedert 1854. Nes Brittanje kon slegs volwasse mans stem. Om te kan stem moes die mans grond van £25 besit of 'n inkomste van £50 per jaar verdien.<ref>Hahlo & Kahn, The Union of South Africa, Juta, Johannesburg, 1960, p. 54.</ref> Die Kaapse stemreg was deur die verskanste klousules van die grondwet beskerm.<ref>South Africa Act, 9 Edw, 7, c.9, art. 23</ref> Die
In die Transvaal en Natal mog geen naturel van plaasgrond afgesit word indien hy of die hoof van sy gesin (toe die wet 'n aanvang geneem het) by die Departement van Naturellesake geregistreer was as woonagtig op daardie plaas nie.<ref>Wet 27 van 1913, art. 6.</ref>
Lyn 125:
Die stigting van die Verenigde Party het aan Hertzog die nodige aantal stemme in die Parlement gegee om met naturelle se stemreg in die Kaapprovinsie in te meng. Op die koop toe kon hy sommer alle naturelle se reg om grond te kry aan bande lê.
Die Naturelletrust en –grond Wet, No. 18 van 1936, is op 13 Junie 1936 deur die Goewerneur-generaal goedgekeur en hy het dit in Afrikaans geteken. Die hele wet, behalwe Hoofstuk IV, is ingevoer op 31 August 1936. Die wet het ’n splinternuwe regime vir die beperking op die reg van naturelle om grond te besit, geskep. Vir hierdie doel moes sekere bepalings van die
Die Wet tot Wysiging van die Wette op Naturelle, No. 46 van 1937 het, ingevolge van artikel 39 daarvan, artikel 8(1)(g) gewysig deur dit slegs van toepassing te maak op stedelike gebiede, soos omskryf in die Naturellen (Stadsgebieden) Wet van 1923. Daarmee is naturelle se reg om in ander grond geleë binne die magsgebied van ’n munisipale raad, stadsraad, stadsbestuur, dorpsbeheerraad of gesondheidkomitee, te koop of te huur. Die artikel het ook artikel 8(1)(h) van die
=== 1948 tot 1994 ===
Die Wet op Groepsgebiede, No. 41 van 1950 het, ingevolge artikel 38(6) daarvan, bepaal dat artikel 1(1) van die
Wet 54 van 1952 was die Wet tot Wysiging van die Naturelle-wette. Artikel 18 het bepaal dat die status van twee stukkies grond in Umlazi verander word.
Lyn 154:
Op 25 Julie 1913 het ’n "meeting of natives" (om die woorde van Plaatje te gebruik) in Johannesburg plaasgevind.<ref>Plaatje, supra, loc. 2661.</ref> Daar is besluit om ’n afvaardiging na Brittanje te stuur om die Britse regering en volk in te lig oor die gevolge van die aanstootlike wet.<ref>Plaatje, supra, loc. 2697</ref> Nog ’n kongres is op 27 Februarie 1914 in Kimberley gehou om afgevaardigdes te kies.<ref>Plaatje, supra, loc. 2827</ref> Op die ou end het vyf afgevaardigdes, Dube, Rubusana, Msane, Mapikela en Plaatje het na Mei 1914 na Engeland vertrek.<ref>Roux, supra, p. 118.</ref> Op pad Engeland toe het Plaatje begin skryf aan sy boek "Native Life in South Africa". Toe die afvaardiging na Suid-Afrika terugkeer, het Plaatje agtergebly en nog aan sy boek gewerk. Dit is in 1916 voltooi en in Londen uitgegee.<ref>Plaatje, supra, loc. 122</ref> In 1921 het Plaatje die Verenigde State besoek. Die volgende jaar is sy boek ook daar uitgegee.<ref>Plaatje, supra, loc. 131</ref>
Mens kan 'n paar algemene stellings oor die boek maak. (1) "It was written as a work of impassioned political propaganda", skryf professor Parsons in sy inleiding tot die boek.<ref>Plaatje, supra, loc. 87.</ref> (2) Toe hy die boek skryf, het Plaatje 'n afskrif van die
In die eerste paragraaf van die eerste hoofstuk skryf Plaatje dat die wet naturelle uitgeworpenes ("pariahs") in hul eie land gemaak het.
In die tweede paragraaf van die eerste hoofstuk beweer Plaatje dat amper 'n miljoen naturelle as plakkers op blanke plase gebly het.<ref>Plaatje, supra, loc. 281</ref> Hierdie bewering is gewoon onwaar.<ref>Sien syfers van Beaumontverslag hierbo aangehaal</ref> Sy eiesoortige omskrywing van 'n plakker in Suid-Afrika is egter 'n naturel wat plaasgrond van 'n blanke huur om daarop te boer.<ref>Dis paragraaf drie van sy eerste hoofstuk</ref> Hy het versuim om die arme Engelse te vertel dat die wet nie op bestaande ooreenkomste of die hernuwing daarvan van toepassing was nie.<ref>Artikel 8(1)(a) van die wet</ref> Hy het vergeet om te meld dat die wet nie sogenaamde "labour tenant" (woonvolk) ooreenkomste geraak het nie.<ref>Artikel 10</ref> Hy niks gemeld dat die wet nie in die Kaapprovinsie van toepassing was nie.<ref>Artikel 8(2)</ref> In paragraaf vier skryf Plaatje dat sommige huurders aan die einde van Junie 1913 na ander plase getrek en dan daar nuwe huurkontrakte aangegaan het. Maar, skryf hy, as die huurders dan hul nuwe kontrakte wou registreer, het staatsamptenare hulle die wolhaarstorie vertel het dat dit verbode was om verblyf aan 'n naturel te verskaf.<ref>Plaatje, supra, loc. 290.</ref> Plaatje het mos geweet die
In hoofstuk IV vertel Plaatje 'n paar hartroerende verhale.<ref>Plaatje, supra, loc. 1047</ref> Sy eerste verhaal vertel van gebeure wat in Bloemhof, Transvaal, plaasgevind het in Julie 1913. Die storie begin reeds voor die wet 'n wet geword het. 'n Blanke boer het met gretige oë die geleentheid gesien om slawe van huurders te maak en sommer op hul vee beslag te lê. Hy het toe sy huurders vertel dat die nuwe wet die verhuur van grond verbied het, maar dat naturelle kon aanbly as bediendes, maar dat die bediende se vee (seker darem net sy trekosse) verniet vir die boer moes werk. Die huurder het toe met sy vee oor die grens gevlug.<ref>Plaatje, supra, loc. 1047–1056</ref> Die boer se bedrieglike plan het klaarblyklik nie gewerk nie. Mens wonder of die Vrystaatse boer toe sonder huurders en arbeiders gesit het.
| |||