Delfstowwe: Verskil tussen weergawes

''Delfstowwe is gesteentes en minerale wat tot nut van die mensdom aangewend kan word en ekonomies voordelig ontgin kan word. Daar word op talle uiteenlopende gebiede van delfstowwe gebruik gemaak, onder andere in die boubedryf, en as brandstowwe en as grondstowwe in verskeie nywerhede. Of 'n bepaalde nuttige gesteente of mineraal ekonomies ontgin kan word, hang af van die waarde van die delfstof, die hoeveelheid en konsentrasie, die geologiese voorkoms, die geografiese ligging en die politieke en sosiaal-ekonomiese omstandighede in die land of streek waar dit gevind is. Hoewel die term delfstof die indruk kan wek dat slegs vaste materiale wat werklik "gedelf" kan word, daaronder verstaan word, word hierdie term ook gebruik vir vloeibare en gasvormige benutbare stowwe soos aardolie, [[aardgas]] en selfs water.''

In feitlik alle groepe gesteentes kom daar nuttige materiale voor wat ekonomies ontgin kan word. In sommige gevalle is daar selfs byna geen bewerking nodig nie, soos in die geval van bouklip, waar blokke uit graniet of basalt (stollingsgesteentes), [[sand]]- of kalkklip (afsettingsgesteentes) of marmer ([[Metamorfiese gesteente|metamorfiese]] gesteentes) gekap word en direk gebruik kan word . In die meeste gevalle moet die gesteentes egter wel die een of ander vorm van bewerking ondergaan. Dit geld vir feitlik alle belangrike groepe delfstowwe; soos ertse, brandstowwe, soute en water.

en op 'n ekonomies verantwoordbare manier gehaal kan word, word ertse genoem. Dit geld veral vir metale, maar oor vir metallode (halfmetale). Erts kan op wyd uiteenlopende maniere ontstaan, maar is eers werklik bruikbaar as dit in groot konsentrasies, die sogenaamde ertsafsettings, voorkom. Die meeste soorte erts het gevorm tydens die stolling van magma (vloeibare vulkaangesteente uit die binneste van die aarde) uit die magmatiese vloeistowwe of gasse. Aangesien magma op verskillende maniere die boonste gesteentes kan binne dring en dan op wyd uiteenlopende plekke kan stol, word daar in hierdie proses verskillende soorte erts gevorm: magmatiese ertse, ertse uit pegmatiete, hidrotermale ertse (wat in drie groepe onderverdeel kan word), teletermale en xenotermale ertse. As gevolg van die hitte van die binnedringende magma kan die omringende gesteente in so 'n mate verander dat die sogenaamde kontakmetamorfiese ertse ontstaan. Sommige stowwe kan ook op bepaalde plekke gekonsentreer word as gevolg van sedimentasie, terwyl bestaande afsettings deur verwering of diagenese (die verandering van ʼn sediment nadat dit reeds gevorm is) verryk of aangevul kan word.

Die laaste oorblyfsels van die ongestolde magma, wat die vlugtigste bestanddele en ook 'n aansienlike persentasie water bevat, vorm ʼn soort magmatiese waterstroom, wat deur die lae gesteentes na bo styg. Dit bevat baie opgeloste metale. Die ertse wat uit hierdie "waterstroom" neerslaan, word hidrotermale ertse genoem. Op grond van die temperatuur en druk tydens die vorming van hierdie ertse kan daar 'n verdere onderskeid gemaak word, naamlik tussen hipo-, meso- en epitermale ertse.