Nuwe Republiekparty: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k Kategorieë gealfabetiseer
proeflees
Lyn 1:
[[Beeld:Sir De Villiers Graaff.jpg|thumb|right|230px|Sir [[De Villiers Graaff]], 1941. Sy soeke na 'n opposisieparty wat meer steun as die [[Verenigde Party]] sou kon trek, lei in 1977 tot die stigting van die Nuwe Republiekparty. Hy was 'n rukkie lank tussentydse leier van die party, wat op sy beste net 'n kwart van die VP se steun geniet het.]]
 
Die '''Nuwe Republiekparty''' is in [[1977]] in Suid-Afrika gestig om die opposisie links van die [[Nasionale Party]] saam te snoer en selfs uiteindelik 'n alternatiewe regering te word, maar die party misluk klaaglik in sy doel en verdwyn in Maart [[1988]] van die politieke toneel.
 
==Agtergrond==
In September [[1976]] hetlaat sir De Villiers Graaff sy veldtog "Red Suid-Afrika" van stapel laaten loop enmaak bekend gemaakdat die [[Verenigde Party]] was van voorneme is om 'n nuwe opposisieparty met 'n breë grondslag te stig. Dit sou daarop gemik wees om 'n breë spektrum van Suid-Afrikaanse kiesers te verteenwoordig en geheel en al vry wees van enige verbintenis met die "doodloopstraat-politiek" van die verlede. Die stigters van die party het gehoop hulle sou steun kon trek van alle bestaande partye en dat dit uiteindelik sterk genoeg sou wees om 'n algemene verkiesing te wen. 'n Komitee is aangestel met as voorsitter Kowie Marais, afgetrede regter van die Hooggeregshof. Die ander lede was drie watverteenwoordigers van die VP verteenwoordig het, drie lede van die [[Progressiewe Reformisteparty]] en een van die [[Demokratiese Party (1973)]]. As die beginsels waarop die komitee sou besluit vir die VP aanvaarbaar was, sou die party die beginsels en naam van die nuwe party aanvaar.
 
Die Marais-komitee het sy 14 beginsels op [[20 Desember]] [[1976]] bekend gemaak. Dit het ingesluit gelyke regte op volle burgerskap vir alle Suid-Afrikaners gegrond, 'n federale of konfederale regeringstelsel vir die land, 'n Handveshandves van Menseregtemenseregte ter beskerming van minderheidsregte en die verwerping van alle diskriminasie, statutêr of administratief, op grond van ras, kleur, geloof of geslag.
 
Die PRP het die beginsels eenparig aanvaar. Graaff en die meeste VP-lede het ook die beginsels gesteun, maar die regtervleuel van sy party (die "Ou Garde") het dit verwerp. Vroeër in daardie jaar is ses VP-LV's onder leiding van die Kaapse leier, [[Myburgh Streicher]], geskors omdat hulle geweier het om die planne vir die nuwe party te steun. Hulle het gevolglik die Onafhanklike Verenigde Party gestig, wat later die [[Suid-Afrikaanse Party]] geword het. [[Theo Gerdener]] van die DP het ook die beginsels, met sekere voorbehoudvoorbehoude, aanvaar.
 
Deurdringende onderhandelinge het op die bekendmaking van die 14 beginsels gevolg, maar die drie partye het elk sy eie interpretasie daarvan gehad. Gou het dit duidelik geword dat die inisiatief geen vrugte sou afwerp nie. Dit was hoofsaaklik omdat die partye nie eenstemmigheid oor die veelvoudigheid van die Suid-Afrikaanse bevolking kon bereik nie. Graaff en Gerdener het volgehou in hulle soeke na die basis vir die stigting van 'n nuwe party, terwyl [[Colin Eglin]], as leier van die PRP, die 14 beginsels onvoorwaardelik gesteun het.