Berillium: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Jcwf (besprekings | bydraes)
No edit summary
Jcwf (besprekings | bydraes)
No edit summary
Lyn 40:
'''Berillium''' is die [[chemiese element]] in die [[periodieke tabel]] met die simbool '''Be''' en [[atoomgetal]] van '''4'''.
 
Dis 'n [[giftigheid|giftige]] [[bivalent]]e element, 'n [[aardalkalimetaal]] met 'n staalgrys kleur, en is sterk met 'n lae gewig, dog baie bros. Berillium word hoofsaaklik benut as verhardingsmiddel in [[allooi]]e (mees algemeen, [[berillium -koper]] legerings).
 
== Kenmerkende eienskappe ==
Lyn 50:
* Vanweë hulle stewigheid, ligte gewig en dimensionele stabiliteit oor 'n wye reeks temperature, word berillium-koper allooie ook ingespan in militêre, [[lug- en ruimtevaart]] industrieë as 'n liggewig strukturele materiaal in hoë snelheid vliegtuie, [[missiel]]e, ruimte vaartuie en [[kommunikasie satelliet]]e.
 
* Dun velle berillium foelieberilliumfoelie word gebruik in die X-straal waarneming diagnostiek om sigbare lig uit te filter en slegs X-strale waar te neem.
 
* In die veld van X-straal -litografie word berillium gebruik vir die reproduksie van mikroskopiese [[geïntegreerde stroombaan|geïntegreerde stroombane]].
 
* Omdat dit 'n lae absorbsiedeursneë vir termiese [[neutron]] absorbsie deursneëe het, gebruik die kernkrag industriekernkragindustrie die metaal in [[kernreaktor]]e as 'n neutron reflektorneutronreflektor en -moderator.
 
* Berillium word ook gebruik vir die maak van [[giroskoop|giroskope]], verskeie rekenaartoerusting, horlosievere en instrumente waar ligte gewig, onbuigsaamheid en dimensionele stabiliteit belangrik is.
 
* [[Berillium oksiedBerilliumoksied]] is nuttig in baie aanwendings wat 'n uitstekende geleier van warmte verg met 'n hoë sterkte en hardheid en 'n baie hoë smeltpunt en wat as 'n elektriese isoleerder kan dien.
 
* Berillium verbindings was eens gebruik vir [[fluoreserende lig]]buise, maar die gebruik is gestaak weens die voorkoms van [[berilliose]] in die werkers wat die buise vervaardig het (sien hieronder).
Lyn 72:
== Voorkoms ==
Berillium word gevind in 30 verskillende [[mineraal|minerale]], die belangrikste waaronder [[bertrandiet]], [[beril]], [[chrysoberil]] en [[phenasiet]] tel. Edelgesteentes van beril is [[akwamaryn]] en [[smarag]]. Die belangrikste kommersiële bronne van berillium en sy
verbindings is beril en bertrandiet. Tans word die grootste hoeveelheid van die metaal geproduseer deur [[berillium fluoriedberilliumfluoried]] te reduseer met [[magnesium]]. Berillium metaal het eers teen [[1957]] geredelik beskikbaar geword.
 
'''Isolering'''
Lyn 102:
μg/m³) voorkom. Die siekte veroorsaak moegheid, swakheid en swaar asemhaling. Dit kan lei tot anoreksie, gewigsverlies en mag ook lei tot die vergroting van die regterkant van die hart in gevorderde gevalle. Sommige mense wat gesensiteer is vir berillium mag nie die simptome toon nie. Dit is onwaarskynlik dat die algemene bevolking akute of kroniese berilliumsiekte sal ontwikkel aangesien berilliumvlakke in die lug normaalweg baie laag is (0.00003-0.0002 μg/m³).
 
Die insluk van berillium het nog geen uitwerking getoon op mense nie aangesien baie min berillium vanuit die maag en ingewande geabsorbeer word. Maagswere is waargeneem in honde met 'n berilliumdieet bevattendewat dieetberillium bevat. Berilliumkontak met vel wat skraap- of snymerke het, mag 'n uitslag of swere tot gevolg hê.
 
Langtermyn -blootstelling aan berillium vergroot die risiko om longkanker te ontwikkel. Die Verenigde State se [[Wikipedia:en:United States Department of Health and Human Services|Department of Health and Human Services]] (DHHS) en die [[Wikipedia:en:International Agency for Research on Cancer|Internasionale Agentskap vir kankernavorsing]] (IARC) het bepaal dat berillium 'n karsinogeniese stof is. Die Verenigde State se [[Wikipedia:en:Environmental Protection Agency|Environmental Protection Agency]] (EPA) het bepaal dat berillium 'n moontlike menslike karsinogeen is. Volgens die EPA kan 'n leeftydlange blootstelling van 0.04 μg/m³ berillium lei tot 'n een in duisend kans om longkanker te ontwikkel.
menslike karsinogeen is. Volgens die EPA kan 'n leeftydlange blootstelling van 0.04 μg/m³ berillium lei tot 'n een in duisend kans om longkanker te ontwikkel.
 
Daar is geen studies om die gesondheidsuitwerking op kinders wat aan berillium blootgestel is, gedoen nie. Dit is waarskynlik dat die uitwerking soortgelyk sal wees as dié op volwassenes.