Laser: Verskil tussen weergawes

[[Lêer:Starfire_Optical_Range_-_sodium_laser.jpg|duimnael|300px|'n [[Dye-laser]] by die ''Starfire Optical Range'' word vir [[LIDAR]]- en lasergidsster-eksperimente gebruik. Dit is ingestel op die [[Fraunhoferlyne|natrium D-lyn]] en kan [[natrium]]atome in die [[Aarde se atmosfeer|mesosfeer]] opwek. Die gloeiende natriumgas lewer dan 'n kunsmatige ligpunt wat dien wasas verwysingspunt vir teleskope. Hul kompenserende [[optika]] benut hierdie ligpunt om beelde te lewer wat minder deur atmosferiese steurings benadeel word.]]

Laserlig kan ook 'n hoë intensiteit bereik; sodanig so dat dit [[staal]] en ander metale kan sny. Die ligbundel wat deur 'n laser uitgestraal word toon dikwels 'n baie klein mate van afwyking (d.w.s. die golwe bly parallel selfs oor lang afstande). Golwe met perfekte parallelle bane kan nie geskep word nie a.g.v. [[diffraksie]], maar 'n laserstraal sal baie minder versprei as lig vanaf enige ander ligbron. 'n Straal wat deur 'n klein laboratorium laserlaboratoriumlaser opgewek word soos bv. die [[Helium-Neon laser|helium-neon (HeNe) laser]] sal versprei tot 'n diameterdeursnit van ongeveer 1.6 kilometer indien dit vanaf die [[aarde]] tot op die oppervlak van die [[maan]] geskyn word. Sommige lasers, veral die halfgeleier lasershalfgeleierlasers wek strale op wat 'n baie wyer verspreiding toon, hoofsaaklik a.g.v. hulle klein grootte. So 'n afwykende ligbundel kan egter omskep word in 'n parallelle bundel deur gebruik te maak van 'n optiese [[lens]].

Die laser berus op die eienskapkonsep waardat [[opgewekte elektron]]e van 'n atoom wat in 'n baan wentel met 'n hoër energie as normaal, terugval na 'n laer baan en dan 'n [[foton]] in die proses uitstraal. Indien die foton 'n ander atoom tref in dieselfde opgewekte toestand, sal die elektron in die atoom ook terugval na die laer energietoestand en ook 'n foton uitstraal wat in pas is (in fase is) met die eerste foton, ensovoorts. Indien dit 'n atoom tref met die elektron reeds in die laer baan, kan die foton geabsorbeer word en die elektron word opgewek na die hoër baan en dus hoër energietoestand. 'n Mens kan dus 'n versameling atome hê waarin die meerderheid elektrone in die hoër energietoestand verkeer, wat dit dan moontlik maak om die elektrone gelyktydig te laat terugval na die [[grondtoestand]] met die gepaardgaande uitstraling van 'n sterk ligpuls. Die fotone wat so opgewek word, is dan in fase en die golflengte, wat ooreenstem met die energieverskil tussen die elektronbane, is eenders (d.w.s monochromaties).

Die laserstraal word dus opgewek deur die lig heen en weer te laat weerkaatskaats in die laser medium met behulp van parralelleewewydige [[spieël]]s. Die atome van die medium word dan almal na die hoër energietoestand opgewek deur die toevoeging van eksterne energie by wyse van bestraling met 'n ander kleur lig, elektriese stroom of deur middel van 'n chemiese reaksie. Die resultaat is 'n versterkte

ligbundel wat uit die '''resonansie kamerresonansiekamer''' ontsnap deurdat een van die spieëls deels deurlaatbaar gemaak word. Die teorie van [[kwantummeganika]] kan toegepas word op die laserverskynsel, alhoewel die meeste lasertipes eerder met 'n tref-en-trapmetodiek ontwikkel is.

Die eerste werkende laser is deur [[Theodore Maiman|Theodore H. Maiman]] in 1960 by die [[Wikipedia:en:Hughes Aircraft|Hughes Research Laboratories]] in [[Malibu, Kalifornië]] gemaak. Maiman het 'n robynkristal met flitslamp as energiebron gebruik om 'n rooi laserlig teen 'n golflengte van 694 [[nanometer]] op te wek.

Laserlig teen sekere golflengtes kan katarakte veroorsaak en selfs veroorsaak dat die vloeistof in die oogbal begin kook. [[Infrarooi]]- en [[ultraviolet]]lasers is veral gevaarlik aangesien die liggaam se "knip[[refleks]]", wat die oog kan beskerm teen ongewone helder lig slegs werk wanneer die lig sigbaar is. Klassifikasie vir veiligheidsdoeleindes van lasers geskied volgens die golflengte en die maksimum uitset-energie assoos volg:

* Klas I: inherent veilig; geen moontlikheid vir oogskade nie. Dit kan wees a.g.v. 'n baie lae kraguitset (in welke geval oogskade selfs na ure se blootstelling nie moontlikonmoontlik is nie), of as gevolg vanweens 'n omhulsel wat nie tydens normale bedryf oopgemaak kan word sonder dat die laser outomaties afskakel nie (soos tipies die geval is met [[Kompakskyf|Kompak skywe/laserskywe]]).

* Klas II: Die kniprefleks van die menslike oog behoort oogskade te verhoed. Die meeste laserbordwysers val in die kategorie, met uistetenergieëuitsetenergieë laer as 1 tot 5 milliwatt.

* Klas IIIa: Soortgelyk aan klas IIIb, maar van toepassing op groot bundeldiametersbundeldeursnitte, sodanig so dat die [[pupil]] slegs 'klas-II' hoeveelhede lig sal deurlaat. Lasers in dié klas is hoofsaaklik gevaarlik in kombinasie met optiese instrumente wat die bundeldiameter kan verander.

** [[Koolstofdioksied]]lasers – word industrieel gebruik vir sny- en sweis doeleindessweisdoeleindes, met energie uitset van tot 100 kW.

* [[Laseraanwending]]s, [[Laserkonstruksie]], [[Laserwetenskap]], [[Lys van lasers]], [[aktieweAktiewe lasermedium]], [[Ringlasergiroskoop]]