Kwarts: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
FFouche (besprekings | bydraes)
No edit summary
opruim
Lyn 25:
}}
 
'''Kwarts''' is 'n [[mineraal]] met die chemiese samestelling van {{chem|Si|O|2}}. Saam met die mineraalgroep van die [[Veldspaat|veldspate]] (met verskeie minerale in hierdie groep), is dit die volopste mineraal in die [[aardkors]]. Kwarts is chemies en meganies stabiel by atmosferiese temperatuur en druk, en verweer dus nie vinnig op die aardkors nie, en dan meestal deur [[meganiese verwering]]. Dit is die rede datwaarom sand grootliks uit kwartskorrels bestaan.
 
[[Lêer:SiO2.svg|links|120px]]
Hierdie stof vorm 'n deel van die [[tektosilikate]] en elke silikonatoom word deur 4 suurstofatome omring. In teenstelling totmet die [[silikaat|nesosilikate]] wat aparte {{chem|(|Si|O|4|)|4-}}-ione bevat, vorm die {{chem|Si|O|4}}-eenhede in tektosilikate 'n 3-dimensionele raamwerk. Elke suurstofatoom word tussen twee [[silikon]]-bure gedeel. Hierdie deling van die [[suurstof]]atome is die rede datwaarom die kwarts-mineraalkwartsmineraal 'n [[chemiese formule]] van {{chem|Si|O|2}} het, en nie {{chem|Si|O|4}} nie. Elke been van die [[silikon]]-[[tetraëder]] is aan 'n suurstofatoom verbind, met die gevolg dat twee silikonatome nooit aan mekaar verbind is in die kwarts-mineraalkwartsmineraal nie.
 
== Kristalstruktuur ==
Kwarts het 'n onder 573 °C 'n trigonale α-[[kristalstruktuur]], met kenmerkende lyne wat op die 6 sye van die kristal gesien kan word. Hierdie lyne is altyd loodreg met die lang as van die kwartskristal. In sommige juwelierswinkels word kwartskristalle met perfekte gladde sye ten duurste verkoop, maar in hierdie gevalle is dit of geslypte kristalle, of gesnyde glas, aangesien natuurlike kristalle altyd hierdie lyne het.
In sommige winkels word kwartskristalle met perfekte gladde sye ten duurste verkoop, maar in hierdie gevalle is dit of geslypte kristalle, of gesnyde glas, aangesien natuurlike kristalle altyd hierdie lyne het.
 
{|style="Float:left"
Line 47 ⟶ 46:
 
== Eienskappe ==
Kwarts is 'n relatiewe harde mineraal, en is nommer sewe op [[Mohs se hardheidskaal]]. Dit is chemies stabiel onder atmosferiese temperatuur en druk toestandedruktoestande.
 
== Minerale ==
Verskeie minerale van kwarts kan gevind word, maar is slegs kleurvariasies van die mineraal kwartskwartsmineraal, en dus presies dieselfde mineraal.
 
Voorbeelde hiervan word hieronder gelys.
Line 64 ⟶ 63:
</gallery>
 
=== [[Kriptokristallyne Kwarts]]kwarts ===
[[Lêer:Agate - Agate Creek, Queensland, Australia..jpg|duimnael|195x195px|Agaat.|links]]
* [[Chalsedoon|Kalsedoon]]
* [[Agaat]]
* Jaspis
 
Line 73 ⟶ 72:
Kwartsryke sande word in die bou-industrie gebruik, terwyl suiwer kwarts een van die hoofbestanddele van glas is.
 
Kwartskristalle is baie gewild onder mineraalversamelaars, en kan ook geslyp word vir gebruik as [[Halfedelsteen|halfedelstene]]. Wanneer die kwartskristalle as [[geodes]] voorkom, word dit dikwels as ornamente soos boekstutte ens. gebruik. Die kriptokristallyne kwartkwarts word geslyp as [["cabochons]]", en as [[juweliersware]] gebruik.
 
== Verwysings ==