Het Volk: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Aanloop tot die stigting |
Lyttelton Grondwet |
||
Lyn 4:
Verskeie Boere leiers uit die [[Tweede Vryheidsoorlog]] was ook betrokke by die stigting van die party insluitend Generaal [[Koos de la Rey]].<ref>[http://home.intekom.com/lichtenburg/koos-a.htm Generaal Jacobus Herculaas De la Rey], Besoek op 1 April 2007</ref>
Hoewel Het Volk van uit die staanspoor 'n [[Afrikaner]] party was het dit daarna gestrewe om konsiliasie met die Britte te bewerkstellig en het dit dié wat tydens die [[Tweede Vryheidsoorlog]] oorgegee het of vir die Britte gewerk het aanvaar. Die party het hom beywer vir selfregering
Alfred Lyttelton wat Joseph Chamberlain opgevolge het as Koloniale Sekretaris, het 'n grondwet vir die Transvaal opgestel wat op voorstel van Milner die genomineerde lede van die Transvaalse wetgewer sou vervang met verkose lede. Grondwetlike voorstelle, wat as die Lyttelton Grondwet bekend sou staan, is in Julie en Desember van 2004 gemaak. Volgens die voorstelle sou stemregvereistes laag genoeg gestel word om meeste wit mense in te sluit maar wat te hoog sou wees vir landelike plakkers. Het Volk het die grondwet teëgestaan aangesien dit nie voorsiening gemaak het vir beheer oor die uitvoerende tak nie en omdat dit die platteland sou benadeel waar daar meer Boere en vroue was.<ref name="HHH"/> Nadat die Liberale Party teen die einde van [[1905]] in die Britse verkiesing seëvier, ontvang die Transvaal selfregering in Desember [[1906]] en word die voorstelle van Lyttelton laat vaar.
In die Transvaalse verkiesing van [[22 Februarie]] [[1907]] is 34 van die 69 setels aan die [[Witwatersrand|Rand]] toegeken, 6 aan [[Pretoria]] en 29 aan die platteland. Daar is verwag dat dit tot 'n Brits gesinde meerderheid van ten minste 5 setels sou lei. Smuts en Botha het egter daarin geslaag om die ''bittereinders'' en die ''hensoppers'' en Suid-Afrikaanse Britte saam te snoer en Het Volk het 'n meerderheid behaal met 37 setels, waaronder 7 Engelssprekende kandidate getel het. Die meerderheid is verder versterk deur 'n koalisie te vorm met die gematigde Britse party, die ''Responsible Government Association'' wat ses setels gewen het. Die arbeiders party het 2 setels gewen, en twee onafhanklikes. Die hoof Britse party, die Progressiewes, het 21 setels verower. Botha het in die aanloop tot die verkiesing klem geplaas op die bedreiging wat die mynmagnate ingehou het terwyl Smuts 'n anti-Progressiewe veldtog gelei het. Die Sjinese arbeidsvraagstuk was ook 'n belangrike geskil punt in die verkiesing.<ref>Peter J Henshaw and Ronald Hyam, [http://books.google.com/books?hl=en&lr=&id=OMwgDTQVWzgC&oi=fnd&pg=RA1-PR7&dq=%22Het+Volk%22++1907+Solomon+Botha&ots=FILRBEeKst&sig=EXMshT0SkOicq7Q4nFae0OSNk78#PPA69,M1 The Lion and the Springbok: Britain and South Africa Since the Boer War], Cambridge University Press, 2003, Afgelaai op 1 April 2007</ref>
| |||