Het Volk: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Laurens (besprekings | bydraes)
Lyttelton Grondwet
Laurens (besprekings | bydraes)
Onderafdelings
Lyn 1:
'''Het Volk''' was 'n politieke party in die [[Transvaal]] wat op [[28 Januarie]] [[1904]] onder die leierskap van [[Louis Botha]] en sy adjunk [[Jan Smuts]] in [[Pretoria]] gestig is.<ref name="HHH">Hope Hay Hewison, [http://books.google.com/books?hl=en&lr=&id=cuRwt6UF3WAC&oi=fnd&pg=PP8&dq=Orangia+Unie&ots=Bljt14V8iz&sig=6ky1yHUjkWtj2XFaV6kFyPrhoG0#PPA235,M1 Hedge of Wild Almonds: South Africa, the Pro-Boers & the Quaker Conscience, 1890-1910], Afgelaai op 1 April 2007</ref> Met die skep van die [[Unie van Suid-Afrika]] in Mei [[1910]] het dit saamgesmelt met die [[Afrikaner Bond]] en die [[Orangia Unie]], die dominante politieke partye van onderskeidelik die [[Kaapkolonie]] en die [[Oranjerivierkolonie]] om die pan-Unie [[Suid-Afrikaanse Party]] te vorm.
 
==Stigting==
Op 2 Junie [[1903]] is 'n vergadering in [[Heidelberg]] gehou om Afrikaner belange in die Transvaal te bespreek. By die vergadering is resolusies aangeneem teen die invoer van Sjinese arbeiders, vir gelyke behandelings van Engels en Nederlands, en vir gelyke behandeling van Engelssprekendes en Afrikaners in die beheer van onderwys en besware teen die plaas van oorlogskuld sonder die toestemming van 'n wetgewer. In April 2004 is nog 'n vergadering in [[Fordsburg]] gehou en in Mei in Pretoria het 160 afgevaardigdes 'n komitee aangestel om 'n manier vir permanente organisering te bewerkstellig. Grootliks as gevolg van Botha en Smuts se toedoen is die Het Volk party op 28 Januarie 1904 ook in pretoria gestig.<ref name="HHH"/>
 
Line 6 ⟶ 7:
Hoewel Het Volk van uit die staanspoor 'n [[Afrikaner]] party was het dit daarna gestrewe om konsiliasie met die Britte te bewerkstellig en het dit dié wat tydens die [[Tweede Vryheidsoorlog]] oorgegee het of vir die Britte gewerk het aanvaar. Die party het hom beywer vir selfregering.
 
==Selfregering in die Transvaal==
Alfred Lyttelton wat Joseph Chamberlain opgevolge het as Koloniale Sekretaris, het 'n grondwet vir die Transvaal opgestel wat op voorstel van Milner die genomineerde lede van die Transvaalse wetgewer sou vervang met verkose lede. Grondwetlike voorstelle, wat as die Lyttelton Grondwet bekend sou staan, is in Julie en Desember van 2004 gemaak. Volgens die voorstelle sou stemregvereistes laag genoeg gestel word om meeste wit mense in te sluit maar wat te hoog sou wees vir landelike plakkers. Het Volk het die grondwet teëgestaan aangesien dit nie voorsiening gemaak het vir beheer oor die uitvoerende tak nie en omdat dit die platteland sou benadeel waar daar meer Boere en vroue was.<ref name="HHH"/> Nadat die Liberale Party teen die einde van [[1905]] in die Britse verkiesing seëvier, ontvang die Transvaal selfregering in Desember [[1906]] en word die voorstelle van Lyttelton laat vaar.
 
==1907 Verkiesing==
In die Transvaalse verkiesing van [[22 Februarie]] [[1907]] is 34 van die 69 setels aan die [[Witwatersrand|Rand]] toegeken, 6 aan [[Pretoria]] en 29 aan die platteland. Daar is verwag dat dit tot 'n Brits gesinde meerderheid van ten minste 5 setels sou lei. Smuts en Botha het egter daarin geslaag om die ''bittereinders'' en die ''hensoppers'' en Suid-Afrikaanse Britte saam te snoer en Het Volk het 'n meerderheid behaal met 37 setels, waaronder 7 Engelssprekende kandidate getel het. Die meerderheid is verder versterk deur 'n koalisie te vorm met die gematigde Britse party, die ''Responsible Government Association'' wat ses setels gewen het. Die arbeiders party het 2 setels gewen, en twee onafhanklikes. Die hoof Britse party, die Progressiewes, het 21 setels verower. Botha het in die aanloop tot die verkiesing klem geplaas op die bedreiging wat die mynmagnate ingehou het terwyl Smuts 'n anti-Progressiewe veldtog gelei het. Die Sjinese arbeidsvraagstuk was ook 'n belangrike geskil punt in die verkiesing.<ref>Peter J Henshaw and Ronald Hyam, [http://books.google.com/books?hl=en&lr=&id=OMwgDTQVWzgC&oi=fnd&pg=RA1-PR7&dq=%22Het+Volk%22++1907+Solomon+Botha&ots=FILRBEeKst&sig=EXMshT0SkOicq7Q4nFae0OSNk78#PPA69,M1 The Lion and the Springbok: Britain and South Africa Since the Boer War], Cambridge University Press, 2003, Afgelaai op 1 April 2007</ref>