Leon Strydom: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
→Poësie: Skakel |
→Poësie: Skakel |
||
Lyn 16:
=== Poësie ===
Op universiteit verskyn van sy eerste gedigte reeds in universiteitsjaar blaaie en later publiseer hy ook in ''Standpunte''.<ref>Cloete, T.T. (red.) ''Die Afrikaanse literatuur sedert sestig''. Nasou Beperk. Eerste uitgawe, 1980.</ref> Wanneer ''Geleentheidsverse''<ref>Gräbe, Ina Literator: http://www.literator.org.za/index.php/literator/article/viewFile/941/1113</ref> in 1974 verskyn, word dit onmiddellik hoog aangeslaan<ref>Brink, André P. Rapport, 15 Februarie 1974.</ref><ref>Brink, André P. ''Voorlopige Rapport.'' [[Human & Rousseau]]. Kaapstad en Pretoria. Eerste uitgawe, 1976.</ref> deur die kritici en verower dan ook in 1974 die [[Eugène Maraisprys|Eugène Marais-prys]] en in 1975 die [[Ingrid Jonkerprys|Ingrid Jonker-prys]]. Die gedigte is vernuftig gestruktureer, met gevoelige gebruik van woorde binne kriptiese verse met veelduidige betekenisse. In die bundel word geleenthede geskep in en deur die poësie, in die gewone word die ongewone ontdek en in die buitengewone en indrukwekkende word die kern van die alledaagse bespeur. Deur hierdie proses word dus eie wonderwerke geskep, maar omdat die spreker beide nugter en ontnugter is, word die proses onmiddellik ook gerelativeer, sodat die gedigte telkens ’n veelvlakkigheid van betekenis bevat wat die impak daarvan tegelykertyd verhoog en minimaliseer. Die bundeltitel suggereer dat die gedigte hulle oorsprong het in die werklikheid en hierdie “geleenthede” is dan van uiteenlopende aard: daar is eenvoudige dinge wat beskryf word, soos ’n windpomp (met seksuele innuendo’s), persone uit die geskiedenis, plekke soos Outeniqua, kunswerke soos van [[Frans Claerhout]] en kinderrympies. Hierdie veelheid van oorspronge verseker dat daar ’n ryke verskeidenheid van gedigte in die bundel is wat beide ernstig en luimig van aard is. Die gedigte is eenvoudig maar terselfdertyd goed deurdag, met ’n omvangryke verwysingsveld. ''Genesis'' herlei die skeppingsgeskiedenis tot die persoonlike plek in die heelal, terwyl ''Ontmaagding'' ook by die heel begin sy ontstaan het, maar dan uitmond in die seksuele. ''Windpomp'' gee blyke van tegniese vernuf met die water en die viriliteit wat ten spyte van die ouderdom gelyktydig saampraat. ''John Williams, De Doelen'' dramatiseer masturbasie op voortreflike geestige wyse, terwyl ''Vrou'' aangrypend is in sy beskrywing van die seksuele offer wat die vrou vir die gesin maak. In teenstelling met hierdie gedigte is die kinderlike eenvoud van ''Opgilos''.
Die titel van sy tweede bundel, ''L.S'''.''''',<ref>Grové, A.P. Tydskrif vir Geesteswetenskappe. Jaargang 29 no. 3, September 1989.</ref> is die afkorting vir “lectori salutem” in [[Latyn]], of te wel “heil die leser” en is dus direk op die publiek gerig.<ref>Olivier, Gerrit Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/1989/01/19/11/1.html</ref> Dit kan egter ook dui op die voorletters van die digter, wat dui op ’n outobiografiese inslag. Beide invalshoeke word ontgin in sterk verse wat handel oor die religieuse en die seksuele, in taal wat die Afrikaanse idioom uitbuit en in ’n styl wat ironie en dus dubbelsinnigheid in die hand werk. Daar is etlike gedigte wat betrekking het op [[Bybel]]se gegewens, waarin soms die teenstrydigheid tussen die religieuse en die werklike ervaring uitgebring word om dit ook van toepassing te maak op die Suid-Afrikaanse politieke situasie. So word ’n skreiende kontras tussen die aardse en hemelse geskep. ''Elck naer zijn drift'' maak veelvuldig gebruik van verwysings na Bybeltekste, soos ook die voortreflike ''Voorspraak''<ref>Askes, H. en Landman, J.N. (samestellers) ''Voorspraak''. Tafelberg-Uitgewers Beperk. Kaapstad. Eerste uitgawe. Tiende druk, 1994.</ref> met sy aanwysings vir ’n voorbeeldige lewe.<ref>Kannemeyer, J.C. ''Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 2''. Academica. Pretoria, Kaapstad en Johannesburg. Eerste uitgawe. Eerste druk, 1983.</ref> ''Bekering'' jukstaponeer op bekoorlike wyse die geestelike en die seksuele. ''Beryming'' is ’n vindingryke herdigting van Psalm 19, wat die belydenis teenoor die ervaring stel, terwyl ''Optelgedig'' die [[kruisiging]] relativeer. ''Tandem tandem'' met sy veelvuldige duister voetnote, verwarrende beeldspraak en slot wat op ’n antiklimaks uitloop kan gesien word as ironiese kommentaar op die verwikkeldheid van eietydse poësie wat met veel omhaal van woorde eindelik nie veel sê nie.
|