Kriogenium: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
Uitleg van bronteks
Lyn 4:
Hierdie periode word deur ekstreme [[glasiale tyd|glasiasie]] gekenmerk. Op amper alle kontinente word reste van twee groot [[ystydperk]]e aangetref, die Sturtium van ongeveer 720 - 690 mj aan die begin van die periode en die Marinoüm van 659 tot 635 mj gelede wat die periode afsluit.
 
== Die Sneeubal-Aarde ==
[[Lêer:SIM neoproto.ogv|duimnael|Rekenaarsimulasie|links]]
 
Lyn 10:
Navorsing op [[koolstof]] se [[isotoop|isotope]] het aangetoon dat die [[koolstofkringloop]] in hierdie tyd sterk verskil het van die huidige een. Uitstoot van uiters groot hoeveelhede [[koolstofdioksied]] is moontlik die oorsaak van die einde van die glasiasies.<ref name="Princeton"/>
 
== Organismes ==
Die kriogenium is 'n kritieke tyd vir die ontwikkeling van die lewe op Aarde omdat in hierdie tyd meersellige, makroskopiese organismes soos die [[Eumetazoa]] ontstaan het. Op watter plekke hulle kon oorleef onder die ekstreme glasiasie is nie duidelik nie. Dit kan wees dat aan die ekwator klein gebiede bestaan het waar die glasiasie nie volledig was nie of waar warm bronne bestaan het. 'n Ander moontlikheid is dat die diepte van die oseane 'n toevlugsoord gebied het. Daar is nogtans aanwysings dat selfs in die Gaskiers-glasiasie van die Ediakarium die diepsee anoksies gewees het.<ref>{{webaanhaling|url=https://francismacdonald.fas.harvard.edu/files/fmacdonald/files/pu_etal_2016.pdf|titel=Dodging snowballs: Geochronology of the Gaskiers glaciation and the first appearance of the Ediacaran biota {{Outeur|Judy P. Pu, Samuel A. Bowring, Jahandar Ramezani, Paul Myrow, Timothy D. Raub, Ed Landing, Andrea Mills, Eben Hodgin, Francis A. Macdonald}}}}</ref> In die Kriogenium word opnuut gelaagde ysterformasies aangetref. Hulle dui op anoksiese omstandighede wat sedert die begin van die [[Mesoproterosoïkum]] nie meer voorgekom het.<ref>{{webaanhaling|url=http://www.geoconvention.com/archives/2010/0712_GC2010_Ediacaran_Banded_Iron_Formations.pdf|titel=Ediacaran Banded Iron Formations: the missing link in the biogeochemical evolution of the oceans {{Outeur|Pecoits, E.*; Aubet, N.; Gingras, K.M. and Konhauser, K.O.}} 2010}}</ref>
 
Uit die warmer periode tussen die Sturtium en die Minoüm is fossiele van meersellige organismes, wat soos rooialge lyk, bekend.<ref>{{webaanhaling|url=https://phys.org/news/2015-06-fossils-life-coped-snowball-earth.html|titel=Fossils explain how life coped during snowball Earth. 15 Junie, 2015 {{Outeur|Adam Hadhazy}}, Astrobiology Magazine}}</ref> Daar is aanwysings dat [[sponsdier]]e van die Demospongiae reeds aan die einde van die Kriogenium (635 mj) teenwoordig was.<ref>{{webaanhaling|url=https://www.livescience.com/3267-oldest-fossil-evidence-animals.html|titel=Live Science: Oldest Fossil Evidence for Animals Found {{Outeur|Robin LLoyd}} Feb 2009}}</ref>
 
== Verwysings ==
{{Verwysings}}