Maansonkalender: Verskil tussen weergawes

Soos met alle kalenders wat die [[jaar]] in [[maand]]e verdeel, is daar ’n bykomende vereiste dat die jaar uit ’n [[heelgetal]] maande bestaan. In hierdie geval bestaan [[Gewone jaar|gewone jare]] uit 12 maande, maar elke tweede of derde jaar is ’n [[Embolisme|embolistiese]] jaar, of [[skrikkeljaar]], wat ’n 13de maand (’n embolisme of skrikkelmaand) bevat.

 

Voorbeelde van maansonkalenders is die [[Hebreeuse kalender|Hebreeuse]], Djain-, Boeddhiste-, [[Hindoekalender|Hindoe-]], Koerdiese en Bengali-kalender, sowel as die tradisionele [[Sjinese kalender|Chinese]], Tibettaanse, Japannese, Viëtnamese, Mongoolse en Koreaanse kalender (in die Oos-Asiatiese kultuursfeer), plus die antieke Hellenistiese, Coligny- en Babiloniese kalender. Ook sommige van die antieke pre-Islamitiese kalenders in Suid-Arabië het ’n lunisolêre stelsel gevolg.<ref name="EI2-Tarikh">F.C. De Blois, "TAʾRĪKH": I.1.iv. "Pre-Islamic and agricultural calendars of the Arabian peninsula", ''The Encyclopaedia of Islam'', 2de uitg., '''X''':260.</ref>

 

Die [[Islamitiese kalender]] is ’n maankalender, maar nie ’n maansonkalender nie, omdat datums nie verband hou met die son nie. Die burgerlike weergawe van die [[Juliaanse kalender|Juliaanse]] en die [[Gregoriaanse kalender]] is sonkalenders, want hul datums dui nie die maanfase aan nie &ndash; albei sluit egter ongedateerde maankalenders in waarvolgens die Christelike viering van [[Paasfees]] bereken kan word; in dié verband is albei dus maansonkalenders.

 

’n Rowwe idee van die frekwensie van die interkalêre of skrikkelmaand in alle maansonkalenders kan verkry word deur die volgende berekening, met die gebruik van benaderde lengtes van maande en jare in dae:

*Jaar: 365,25; Maand: 29,53

Die Boeddhistiese en Hebreeuse kalender beperk die skrikkelmaand tot ’n enkele maand van die jaar; die getal gewone maande tussen skrikkelmaande is dus gewoonlik 36, maar soms net 24. Omdat die Chinese en Hindoe-maansonkalender toelaat dat die skrikkelmaand ná of voor enige maand kan voorkom maar die ware beweging van die son gebruik, kom hul skrikkelmaande gewoonlik nie voor binne ’n paar maande van [[perihelion]] nie, wanneer die oënskynlike spoed van die son met die [[sonnebaan]] langs die vinnigste is (nou omstreeks 3 Januarie). Dit vermeerder soms die getal gewone maande tussen skrikkelmaande tot rofweg 34, terwyl dit die getal in ander gevalle tot sowat 29 kan verminder.

 

’n Alternatiewe manier om op te maak vir die feit dat ’n sonjaar nie ’n heelgetal maande bevat nie, is om ongetelde tyd in die jaar te voeg wat nie tot enige maand behoort nie. Sommige Saliese volke aan die kus het so ’n kalender gebruik. Die Chehalis het byvoorbeeld hul maanmaande begin tel vanaf die aankoms van chinooksalm wat kom broei (Oktober in die Gregoriaanse kalender). Hulle het 10 maande gehad en nie die res van die jaar getel nie, tot met die volgende salmloop.<ref>Suttles, Wayne P. ''Musqueam Reference Grammar'', UBC Press, 2004, p. 517.</ref>

 

{{Verwysings}}

 

* {{Citation | last = Dershowitz | first = Nachum | last2 = Reingold | first2 = Edward M. | publication-date = 2008 | title = Calendrical Calculations | publisher = Cambridge University Press | publication-place = Cambridge | isbn = 9780521885409 }}

 

*[http://aa.usno.navy.mil/faq/docs/calendars.php Inleiding tot kalenders], VSA-vlootsterrewag

*[http://www.pburch.net/lunarcal.html Maansonkalender]