Martinus Postma: Verskil tussen weergawes

Ds. '''Martinus Postma''' ([[Zwolle]], [[Nederland]], [[14 Julie]] [[1855]] - [[Fordsburg]], [[Johannesburg]], [[26 Julie]] [[1926]]) was predikant, onder meer die eerste Gereformeerde predikant aan die [[Witwatersrand]], en professor in die [[Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika]].

 

Postma was die vierde en jongste kind uit die derde huwelik van die grondlegger van die Gereformeerde Kerk in Suid-Afrika, ds. [[Dirk Postma]], op [[11 Februarie]] [[1850]] met Ida Sijpkens (†[[30 Maart]] [[1857]]). Sy ouer broer, ds. [[Petrus Postma]], was eweneens 'n Gereformeerde predikant en sy voorganger as literariese professor aan die Gereformeerde Teologiese Skool op [[Burgersdorp]]. Hulle het Nederland saam met hul vader, wat toe 'n wewenaar was ná die dood van hul moeder die jaar vantevore, op [[22 Mei]] [[1858]] verlaat en sit op [[9 Julie]] voet aan wal in [[Simonstad]]. Die gesin bly net 'n kort ruk in [[Kaapstad]], waarna hulle na [[Durban]] vertrek omdat die predikant se eintlike bestemming [[Transvaal]] was, waarheen die 1858-sinode van die Christelike Afgeskeie Gereformeerde Kerk in [[Leiden]] hom gestuur het om ondersoek in te stel na die godsdienstige toestand van die Nederlanders se volksgenote in die [[Zuid-Afrikaansche Republiek]].

 

[[Beeld:Gereformeerde_predikante_omstreeks_1890.jpg|duimnael|links|320px|'n Groep predikante op die Algemene Sinode te [[Rustenburg]], 1891. Voor van links: J.L. Maury, [[Johannes de Ridder]], M.P.A. Coetsee (sr.), prof. [[Jan Lion Cachet|J. Lion Cachet]], [[A.A.J. de Klerk Coetsee]], M.P.A. Coetsee (jr.). Agter: [[Louis Vorster|L.P. Vorster]], W.J. Snyman, [[P.S. Snyman]], [[Maarten Pelser|M. Pelser]], [[Petrus Postma|P. Postma]], '''M. Postma''', [[Dirk Postma jr.|D. Postma]], [[Louw du Plessis|L.J. du Plessis]].]]

 

Van 1875, toe hy skaars 20 jaar oud was, tot 1880 was hy die grondlegger van die openbare skool op [[Aliwal-Noord]]. Daarna volg hy sy broer op as tweede professor litterarum aan die Gereformeerde Kerk se [[Teologiese Skool Burgersdorp|Teologiese Skool op Burgersdorp]], waar hy bly tot 1890. Intussen behaal hy deur privaat studie die M.A.-graad in die klassieke tale, een van die eerstes wat dié graad in Suid-Afrika verwerf. Onder sy vader se leiding lê hy ook die kandidaatseksamen in die teologie af.

 

[[Beeld:Ds Martinus Postma en sy familie.jpg|duimnael|regs|320px|Ds. Postma en sy eggenote, [[Elizabeth Spiller|Bettie]], se kinders, skoonkinders en kleinkinders.]]

 

Dit was onder sy leiding dat die Gereformeerde Kerk met sendingwerk onder gekleurdes aan die Rand begin het. 'n Geboutjie is teen £2-10/- per maand vir dié doel gehuur, maar weens die swak bywoning van die kerkdienste is dit later gestaak. Onder sy leiding is ook gedurende 1903 die Gereformeerde Jongelieden Vereeniging van Johannesburg gestig om "geestelike en maatschappelijke kennis op te wekken en te bevorderen".

 

[[Lêer:Ds Marthinus Postma.jpg|duimnael|regs|220px|Ds. Postma, waarskynlik kort voor sy dood afgeneem.]]

 

Uit Postma se huwelik met [[Elizabeth Spiller|Elizabeth Wilhelmina Jossina Spiller]] van [[Burgersdorp]] is 14 (volgens ander bronne 10) kinders gebore, van wie net ses hul vader oorleef het, onder wie die onderwyseres [[Adelaide Postma]], wat in 1905 met N.D. van der Reyden getroud is. Sy eggenote sterf in 1907 en in Januarie 1909 trou hy met [[Hester Vorster-Postma|Hester Johanna de Klerk]], weduwee van wyle ds. [[C.J.H. Vorster|Jan Hendrik Vorster]]. Twee seuns, ds. [[Dirk Postma, seun van Martinus|Dirk Postma]] en prof. [[Ferdinand Postma]], het hulle as teoloë onderskei.

 

Dr. G.P.L. van der Linde skryf in die ''[[Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek]]'' oor ds. Postma: "Gelouter deur swak gesondheid, geestelike stryd en die gedurige aanraking met die dood in die kring van sy dierbares, styg Postma bo sy tydgenote uit in lewensreis en innige vroomheid gepaard met nederigheid en 'n vreeslose moed ter handhawing van die waarheid. Hy was meer as herder van sy eie gemeente; onder die Randse Afrikaners, vreemd in die nuwe kosmopolitiese stadsomgewing en later neergeslaan deur oorlogsgeweld, is hy een van die geestelike leiers tot bewaring van sy volk se geestelike erfenis, veral deur die bevordering van die Christelike-Nasionale Onderwys."

 

</gallery>

 

* De Kock, W.J. (hoofred.) ''[[Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek]] Deel I''. Kaapstad: Nasionale Boekhandel Beperk, 1968.

* Potgieter, D.J. (hoofred.) ''[[Standard Encyclopaedia of Southern Africa]]''. Cape Town: Nasionale Opvoedkundige Uitgewery Ltd., 1973.