Meteoorreën: Verskil tussen weergawes

’n '''Meteoorreën''' is ’n groot getal [[Meteoor|meteore]] wat oënskynlik uit dieselfde punt in die lug kom. Dit word veroorsaak deur strome kosmiese brokstukke, wat [[meteoroïde]]s genoem word, wat die [[Aarde]] se [[atmosfeer]] teen hoë snelhede in parallelle bane binnedring. Die meeste meteore is kleiner as ’n korrel sand en daarom disintegreer feitlik almal sonder om die Aarde te tref. Intense of ongewone reëns staan bekend as '''meteoorstorms''' – dit is wanneer meer as duisend meteore per uur waargeneem word.<ref name="MeteorShowers">{{cite book | last = Jenniskens | first = P. | date = 2006 | title = Meteor Showers and their Parent Comets | publisher = Cambridge University Press | isbn = 978-0-521-85349-1 }}</ref> Die Meteoordatasentrum lys sowat 600 vermoedelike meteoorreëns, waarvan omtrent honderd goed gevestig is.<ref>[http://www.ta3.sk/IAUC22DB/MDC2007/Roje/roje_lista.php Meteor Data Center list of Meteor Showers]</ref>

 

[[Beeld:PSM V01 D405 August meteor shower orbit.jpg|thumb|links|120px|’n Diagram uit 1872.]]

 

In 1985 het E.D. Kondratjewa en E.A. Reznikof van die Staatsuniversiteit van [[Kazan]] vir die eerste keer die jare korrek geïdentifiseer waarin stof vrygestel is wat verantwoordelik was vir verskeie vorige Leonide-meteoorstorms. In 1995 het Peter Jenniskens die Alpha Monocerotide-storm van 1995 aan die hand van stofbane voorspel.<ref>Article published in 1997, notes prediction in 1995 - {{cite journal|last1=Jenniskens|first1=P.|last2=Betlem|first2=H.|last3=De Lignie|first3=M.|last4=Langbroek|first4=M.|date=1997|bibcode=1997ApJ...479..441J |title= The Detection of a Dust Trail in the Orbit of an Earth-threatening Long-Period Comet |journal=Astrophysical Journal |volume=479 |pages=441|doi = 10.1086/303853 }}</ref> Net voor 1999 se Leonide-storm was Robert H. McNaught,<ref>[http://www.meteorobs.org/maillist/msg14753.html Re: (meteorobs) Leonid Storm?] Deur Rob McNaught,</ref> David Asher,<ref>[http://www.arm.ac.uk/leonid/leopress.html Blast from the Past Armagh Observatory press release] 1999 April 21st.</ref> en Finland se Esko Lyytinen die eerste sterrekundiges wat dié metode in die Weste toegepas het.<ref>[http://neo.jpl.nasa.gov/news/news063.html Royal Astronomical Society Press Notice] Ref. PN 99/27, Uitgereik deur: dr. Jacqueline Mitton, RAS-persbeampte</ref><ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/525041.stm Voyage through a comet's trail, The 1998 Leonids sparkled over Canada] Deur ''BBC Science'' se dr. Chris Riley aan boord van Nasa se Leonide-sending</ref> Jenniskens het in 2006 voorspellings gepubliseer vir toekomstige ontmoetings met stof vir die volgende 50 jaar.<ref name="Jenniskens P. 2006">Jenniskens P. (2006). ''Meteor Showers and their Parent Comets''. Cambridge University Press, Cambridge, VK</ref>

 

[[Beeld:PSM V18 D201 Shower of perseids sept 6 and 7.jpg|thumb|220px|’n Meteoorreën op ’n kaart.]]

 

Wanneer die bewegende uitstralingspunt op sy hoogste is vir die nag, sal die Son net in die ooste opkom. Die beste tyd om na ’n meteoorreën te kyk, is dus net voor sonsopkoms – hoewel die helderwordende lig dit moeiliker sal maak om die meteore te sien, sal die meeste dan sigbaar wees.

 

[[Beeld:Schwassman-Wachmann3-B-HST.gif|thumb|220px|Die verbrokkeling van 73P/Schwassmann-Wachmann in 1995. Dié animasie strek oor drie dae.]]

 

Onlangs het Peter Jenniskens<ref name="Jenniskens P. 2006"/> gereken die meeste van ons kortperiode-meteoorreëns ontstaan nie vanweë die gewone waterverdamping van aktiewe komete nie, maar is die gevolg van onreëlmatige verbrokkelings, wanneer groot stukke afbreek van ’n hoofsaaklik dormante komeet. Voorbeelde is die [[Quadrantides]] en [[Geminides]], wat ontstaan het weens die verbrokkeling van die [[asteroïde]]-agtige voorwerpe 2003&nbsp;EH1 en 3200&nbsp;Phaethon, onderskeidelik sowat 500 en 1&nbsp;000 jaar gelede. Die fragmente breek verder op in stof, sand en klippies en sprei uit oor die wentelbaan van die komeet om ’n digte meteoroïdestroom te vorm.

 

Baie meteoorreëns kom jaarliks op dieselfde tyd voor omdat die Aarde elke jaar op dieselfde tyd deur ’n spesifieke stroom afval beweeg.

 

Die [[Leonides]] bereik hul hoogtepunt omstreeks 17 November van elke jaar. Sowat elke 33 jaar veroorsaak dié reën ’n meteoorstorm, met duisende meteore per uur op sy hoogtepunt. Die laaste Leonide-storms was in 1999, 2001 (twee) en 2002 (twee). Wanneer die Leonides nie ’n storm veroorsaak nie, is hulle minder aktief as die Perseïdes.

 

Amptelike name word aangedui in die [[IAU]] se lys meteoorreëns.<ref>{{cite web |url=http://www.astro.amu.edu.pl/~jopek/MDC2007/ |title=List of all meteor showers |publisher=[[IAU]] |date=15 Augustus 2015}}</ref>

 

|}

 

[[Beeld:Earth Sol63A UFO-A067R1.jpg|thumb|’n Marsmeteoor, afgeneem deur die verkenningstuig Spirit.]]

 

Op 7 Maart 2004 het die panorama-kamera van die Mars-verkenningstuig Spirit ’n ligstreep afgeneem wat nou vermoed word veroorsaak is deur ’n meteoor van ’n reën wat verband hou met die komeet 114P/Wiseman-Skiff. Ander reëns waaroor bespiegel word, is ’n "Lambda Geminide"-reën wat verbind word met die Aarde se Eta Aquariïdes (veroorsaak deur Komeet 1P/Halley), ’n "Beta Canis Major"-reën wat verbind word met Komeet 13P/Olbers en ’n "Draconides"-reën van 5335&nbsp;Damocles.<ref>[http://star.arm.ac.uk/~aac/showers.jpg Meteor Showers and their Parent Bodies]</ref>

 

{{Verwysings|3}}

 

* [http://skyandtelescope.com/observing/objects/meteors/article_91_2.asp Meteoorreëns], deur ''Sky and Telescope''

* [http://ssd.jpl.nasa.gov/?meteor_streams Meteoorstrome]