Edelsteen: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Sjina→China
Lyn 1:
[[Lêer:Cardinal gems.png|duimnael|regs|250px|Die vyf belangrikste edelstene van die antieke wêreld. Kloksgewys van bo: saffier, robyn, smarag, ametis, diamant]]
 
'n '''Edelsteen''' is 'n seldsame [[mineraal]] wat as besonders geag word vanweë die stof se skoonheid en meganiese eienskappe. Die begrip ''edelsteen'' is subjektief en is afhanklik van die kultuur waarin mense leef. In [[SjinaChina]] isword die [[jade|jade-gesteente]]gesteente as uiters waardevol beskou. Ander bekende edelstene is die [[diamant]], [[robyn]], [[saffier]], [[akwamaryn]] en [[smarag]]. Minerale wat nie ten volle aan die vereistes voldoen wat 'n edelsteen sou beskryf nie, word na verwys as ''[[halfedelsteen|halfedelstene]]''.
 
Edelstene is ook
Lyn 9:
 
== Diamante ==
OnsDie woord ''[[diamant]]'' kom van die Griekse woord ''adamas'', wat "die onoorwinlike" beteken. En onoorwinlik is die diamant inderdaad: daar bestaan geen harder stof op aarde nie. Dit is saamgestel uit suiwer koolstof wat onder hoe druk en temperatuur diep in die aardkors gekristalliseer het. Vandag word die diamante herwin uit "pype" wat voerkanale van ou vulkane was. Hierdie pype is gevul met 'n seldsame lawagesteente (kimberliet) wat verweer om die blou­ ''en'' geelgrond te vorm, wat  bv. by die bekende Groot Gat van Kimberley aangetref word.
 
== Suid-Afrika het die wêreld se waardevolste edelsteen ==
Lyn 15:
Die eerste diamantdelwers op plekke soos Kimberley, Lichtenburg en Alexanderbaai was regte avonturiers wat ''her-'' en derwaarts na die verskillende  plekke gestroom  het waar iemand 'n vonds gemaak het. Vandag is diamantmyne groot nywerheidsondernemings. Klip en grond word by die ton losgeskiet, gebreek, in masjiene gewas en opghriestafels gesorteer om die ruwe diamante in die hande  te  kry.
 
Slegs 'n vyfde van die diamante wat gevind word, is groot en helder genoeg om as sierade te gebruik. Die groot massa klein steentjies (bort) is egter glad nie onwelkom nie. Hulle word as nywerheidsdiamante in verskillende soorte gereedskap gebruik om te boor en te sny. OinkDink maar net aan die diamantbore wat deur die geweldige harde rotslae van die Witwatersrandse goud­ riwwe moet dring. Die wêreldproduksie van nywerheidsdiarnantenywerheidsdiamante in 1974 was 32,4 miljoen karaat en die van sierstene 13,52 miljoen karaat. Hiervan het onderskeidelik 4 067 000 en 3 435 000 karaat uit Suid-Afrika gekom. Ander groot diamantprodusente is ZaireZaïre en die U.S.S.RRusland. Albei die state lewer veel meer nywerheidsdiamante as Suid-Afrika, maar lg. is verreweg die grootste produsent van sierstene.
 
== Edelstene uit Korundkorund en Silikatesilikate ==
Naas diamant is edelkorund die hardste en kosbaarste edelsteen. Gewone korund  (alumina of aluminium-triokside) wat in Noordoos-Transvaal voorkom, word as skuurmiddel in slypstene en skuurpapier gebruik. Die edelkorunde robyn (rooi) ''en'' saffier (blou) kom egter hoofsaaklik in Agter-lndië voor.
 
== Slypvorme ==
Klein diamantjies word dikwels in rosetvorm geslyp, en grotes in briljantvorm. Ander deursigtige stene word gewoonlik in die trap- of tafelvorm gesny. Dit is alles voorbeelde van fasetslypery.
 
== Sien ook ==