Piketberg (kiesafdeling): Verskil tussen weergawes

'''Piketberg''' was, soos [[Malmesbury (kiesafdeling)|Malmesbury]], van 1910 onafgebroke tot 1994 'n [[Swartland]]se kiesafdeling vir die Suid-Afrikaanse Volksraad. [[Moorreesburg (kiesafdeling)|Moorreesburg]], wat tussen Malmesbury en Piketberg geleë was, het die dorp [[Wellington]] in die [[Boland]] ingesluit, is eers in 1933 afgebaken en omstreeks 1980 afgeskaf.

 

In die eerste algemene verkiesing na [[Uniewording]] word Michiel Johannes de Beer van die [[Regerende Party]] onbestrede verkies. Hy bly net LV tot [[23 Augustus]] [[1915]] en in die algemene verkiesing op [[20 Oktober]] [[1915]] wen [[Jan Hendrik Hofmeyr de Waal]] die setel vir die [[Nasionale Party]] met 'n meerderheid van 305 stemme teen die [[Suid-Afrikaanse Party]] se W.J. van der Merwe. Dit was een van net sewe setels wat die N.P. in [[Kaapland]] kon wen tydens sy eerste verkiesing. In [[Transvaal]] het hy vier gewen, maar in die [[Vrystaat]] 16 uit 'n moontlike 17.

 

De Waal vergroot sy meerderheid teen [[J.H. Hofmeyr]] van die S.A.P. in 1920 tot 618 stemme, maar in 1921 is dit 'n meer gelykop stryd wanneer De Waal 1 684 stemme vir die N.P. kry en F.A. Joubert 1 309 vir die S.A.P. vir 'n meerderheid van 375.

 

In 1924 klop De Waal die S.A.P. se M.J. de Beer met 'n meerderheid van 303 en in 1929 vir F.T. Versfeld, ook 'n Sap, met 'n meerderheid van 748 vir sy vyfde oorwinning in Piketberg. In 1933 word De Waal die eerste keer onbestrede verkies toe hy staan as N.P.-Koalisie-kandidaat nadat sy party en die S.A.P. ooreengekom het om nie mekaar se kandidate in die verkiesing teen te staan nie.

 

De Waal sterf op [[30 Oktober]] [[1937]] en in die tussenverkiesing op [[2 Februarie]] [[1938]] wen die N.P. Albertus Johannes van Zyl, wat net tot [[11 April]] daardie jaar LV sou wees, teen die onafhanklike P.F. Kriel met 'n meerderheid van 2 743. Die Gryshemp L.T. Weichardt was derde met 452 stemme. Hy het ook in 1953 in [[Maitland (kiesafdeling)|Maitland]] as Gryshemp verloor en in 'n tussenverkiesing in [[Port Elizabeth-Noord (kiesafdeling)|Port Elizabeth-Noord]] in 1936.

 

Dr. [[D.F. Malan]], die latere eerste minister, haal in 1938 die paal teen die Verenigde Party se J.H. Loock met 'n meerderheid van 2 058 stemme. In 1943 word hy onbestrede verkies, maar in 1948 stel die V.P. vir J.A.P. van der Merwe teen hom en hy skuif sy meerderheid op tot 3 673. Malan word in 1953 vir die tweede en laaste keer onbestrede in Piketberg verkies, want in 1954 bedank hy as eerste minister en as Volksraadslid.

 

[[Beeld:Ds Nick Treurnicht.jpg|180px|regs|duimnael|Ds. N.F. (Nick) Treurnicht was medeleraar van die [[NG gemeente Swartland]] van 1946 tot 1950. Daarna was hy tot 1954 leraar van [[NG gemeente Riebeek-Kasteel|Riebeek-Kasteel]], maar ontvang demissie vir verdere studie, waarna hy in 1957 uit die bediening tree en Piketberg die eerste keer in 1961 se verkiesing wen.]]

In die tussenverkiesing op [[7 Februarie]] [[1955]] word die N.P. se H.A. Rust eweneens onbestrede verkies, maar in die algemene verkiesing van 1958 kom die V.P. se W. van der Westhuizen teen hom te staan en kry net 1 268 stemme vergeleke met Rust se 6 600 vir 'n meerderheid van 5 332. Dit was daarom nie 'n verrassing nie toe Piketberg se kiesers in die volkstemming oor republiekwording in 1960 7 385 ja-stemme en net 1 198 nee-stemme uitbring nie. In die algemene verkiesing die volgende jaar word die N.P. se N.F. Treurnicht ook onbestrede verkies en so ook in die algemene verkiesing van 1966.

 

In 1970 kom Treurnicht te staan teen die V.P. se O.J.M. van den Heever, wat 1 382 stemme kry, en die [[Herstigte Nasionale Party]] se T.G. Visser, wat 263 stemme op hom verenig. Dit besorg aan Treurnicht 'n meerderheid van 4 581. Die V.P. stel nie weer 'n kandidaat in 1974 se algemene verkiesing nie, maar die H.N.P. wel. Hulle T.K. Hamersma kry 515 stemme vergeleke met Treurnicht se 7 416 en so kry hy die grootste meerderheid (6 901) in die kiesafdeling 64-jarige bestaan tot op daardie tydstip.

 

Die N.P. behou dan ook Piketberg in 1977, 1981, 1987 en 1989.

 

[[Bredasdorp (kiesafdeling)|Bredasdorp]], [[Caledon (kiesafdeling)|Caledon]], [[Ceres (kiesafdeling)|Ceres]], [[Clanwilliam (kiesafdeling)|Clanwilliam]], [[Helderberg (kiesafdeling)|Helderberg]], [[Hottentots-Holland (kiesafdeling)|Hottentots-Holland]], [[Malmesbury (kiesafdeling)|Malmesbury]], [[Moorreesburg (kiesafdeling)|Moorreesburg]], [[Paarl (kiesafdeling)|Paarl]], [[Riversdal (kiesafdeling)|Riversdal]], [[Stellenbosch (kiesafdeling)|Stellenbosch]], [[Swellendam (kiesafdeling)|Swellendam]], [[Valsbaai (kiesafdeling)|Valsbaai]], [[Wellington (kiesafdeling)|Wellington]], [[Worcester (kiesafdeling)|Worcester]]

 

* Potgieter, D.J. (ed.) 1972. ''[[Standard Encyclopaedia of Southern Africa]]''. Cape Town: Nasionale Opvoedkundige Uitgewery (Nasou).

* Schoeman, B.M. 1977. ''Parlementêre verkiesings in Suid-Afrika 1910-1976''. Pretoria: Aktuele Publikasies.