Republiek van Vermont: Verskil tussen weergawes

Die '''Republiek van Vermont''' ([[Engels]]: ''Vermont Republic'') was 'n onafhanklike [[Noord-Amerika|Noord-Amerikaanse]] republiek wat in [[1777]] gestig is en tot in die jaar [[1791]] bestaan het. Die republiek het toe die Staat [[Vermont]], die veertiende deelstaat van die [[Verenigde State]] geword.

 

In [[1763]] het die [[Verdrag van Parys (1763)|Verdrag van Parys]] 'n einde aan die Noord-Amerikaanse koloniale oorlog tussen [[Frankryk]] en [[Groot-Brittanje]] gemaak. Die Franse het Vermont net soos [[Nieu-Frankryk]] aan die Britte afgestaan, en Groot-Brittanje het nou die hele noordooste van Noord-Amerika oorheers. Dele van die gebied is deur die Provinsie New York en die Provinsie New Hampshire beheer. As gevolg van die omstrede, sogenaamde "New Hampshire Grants" en koning George III se besluit om hierdie gewes by New York in te lyf, het die twee provinsies se gebiede mekaar gedeeltelik gedek.

 

[[Ethan Allen]] en sy "[[Green Mountain Boys]]" het 'n burgermag gevorm wat eers teen die Britte en later teen New York en New Hampshire geveg het. Op [[15 Januarie]] [[1777]] het die rebelle die onafhanklike "Republiek van New Connecticut" in die gebied uitgeroep, alhoewel dit in die omgangstaal soms ook "Republiek van die Groen Berge" genoem is. Op [[8 Julie]] van dieselfde jaar is die naam van die jong republiek gewysig tot Vermont - afgelei van die [[Groen Berge]] se Franse benaming, ''les Monts verts''.

 

[[Lêer:ThosChittenden.png|thumb|links|200px|Thomas Chittenden, die eerste goewerneur van die Republiek van Vermont en latere senator in die Amerikaanse Kongres]]

Die Grondwet van die Republiek van Vermont is in 1777 as die eerste geskrewe grondwet in Noord-Amerika opgestel en bekragtig. Dit was ook die Nuwe Wêreld se eerste grondwet wat slawerny formeel opgehef het en die aktiewe stemreg aan alle manlike burgers verleen het, sonder aansien van hulle besittings.

Thomas Chittenden het die grootste deel van hierdie tydperk as regeringshoof van Vermont gedien en het ook sy eerste goewerneur as deelstaat van die Unie geword.

 

* {{cite book |last=Allen |first=Ira |authorlink=Ira Allen |title=The natural and political history of the State of Vermont, one of the United States of America |origyear=1798 |year=1969 |publisher=Charles E. Tuttle Company |isbn=0-8048-0419-2 }}

* Bryan, Frank, and John McClaughry. ''The Vermont Papers: Recreating Democracy on a Human Scale.'' Chelsea Green Publishing: 1989. ISBN 0-930031-19-9.