Riebeek-Oos: Verskil tussen weergawes

[[Jacob Cuyler]], landdros van [[Uitenhage]], het die naam "Albany" in 1812 aan die distrik gegee ter ere van sy vader, burgemeester van die stad [[Albany]] in die Amerikaanse deelstaat [[New York (deelstaat)|New York]]. Die [[NG gemeente Albanie]], wat in 1831 hier gestig is, se benaming is 'n [[Afrikaans|verafrikaansing]] van dié naam.

 

''Vir hoofartikel, sien [[NG gemeente Albanie]]''

 

[[Jacob Cuyler]], landdros van [[Uitenhage]], het in 1812 die [[Zuurveld]] hernoem na sy geboorteplek, die Amerikaanse stad [[Albany]], waarvan sy vader burgemeester was. Die verafrikaansing van dié naam is aan die latere gemeente gegee. Die eerste kerkraadslede is in 1831 in die Metodistekerk in [[Grahamstad]] deur ds. [[Alexander Smith]] van [[Uitenhage]] bevestig. Agt jaar later, in April 1839, kry die gemeente sy eerste leraar in die persoon van ds. [[John Pears]], na wie [[Pearston]] genoem is toe hy leraar van [[Somerset-Oos]] was.

 

Hy werk met ywer sodat die hoeksteen van die kerkgebou wat vandag nog in gebruik is, in 1861 gelê kon word. Die kerk is op [[31 Mei]] [[1862]] ingewy. In dr. Roux se tyd is ook die dorpsdam gebou en die verbod op sterk drank (Riebeek-Oos is 'n "droë" dorp soos byvoorbeeld [[Vishoek]] in die Kaapse Skiereiland) gehandhaaf. Die verbod het daarna bly staan. In 1882 aanvaar dr. Roux sy emeritaat ná hy 40 jaar, weliswaar met onderbrekings, in die gemeente gearbei het.

 

Ná dr. Roux dien ds. W.P. Rossouw tot 1897 en word hy opgevolg deur ds. G.E. Rudman. Tydens sy dienstyd koop die kerkraad ook die ander deel van Mooimeisjesfontein aan om 'n tweede "[[Kakamas]]" (arbeidskolonie van die NG Kerk vir behoeftige lidmate) te begin. In 1921 word ds. [[Hendrik Andries Hanekom|H.A. Hanekom]] die leraar. Gedurende sy tydperk is die woning van [[Piet Retief]] aangekoop en begin met die Piet Retief-weeshuis vir verweesde en verwaarloosde seuns. In 1928 word hy deur ds. W.F.P. Marais opgevolg. Van 1936 staan ds. G.P. le Roux aan die hoof van die gemeente en na hom ds. P.G. Rossouw van 1944 tot '7. In daardie jaar is die moderne gebou van die Piet Retief-weeshuis voltooi, veral deur die ywer van die plaaslike skoolhoof, mnr. A.M.M. Rossouw, latere sekretaris van die inrigting. Die kinderhuis is in die middel jare sewentig gesluit. Die ''Jaarboek van die NG Kerke 1973'' maak nog melding daarvan en sê dit het indertyd plek gehad vir 93 seuns van ses tot 18 jaar. Ds. J.A. Kotzé is in April 1949 in die gemeente bevestig.

 

Omstreeks 1951 met die spoorverlegging in die omgewing is die lidmaattal van die gemeente so te sê verdubbel omdat die hoofspoorwegkamp te Commadagga (ook gespel "Kommadagga") aangelê is. Ander jare toon 'n dalende tendens tot kort voor die [[NG gemeente Grahamstad]] by die gemeente ingelyf is: 1933: 420, 1973: 330, 1979: 244, 1990: 218, 1995: 194, 1999: 271 en die laaste jaar, 2000: 267. In daardie jaar het Grahamstad 823 lidmate gehad, vir 'n totaal van 1090. In 2005 is die totaal egter terug op 836 en in 2010 daal dit verder tot 794.

 

* [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]]

 

{{Verwysings}}

* [[Phil Olivier|Olivier, ds. P.L.]] (samesteller), 1952. ''[[Ons gemeentelike feesalbum]]''. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers.

* [[Eric Rosenthal|Rosenthal, Eric]], 1978. ''Encyclopaedia of Southern Africa''. Kaapstad en Johannesburg: Juta en kie, Beperk.

 

* [http://www.artefacts.co.za/main/Buildings/bldgframes.php?bldgid=8500 Die Piet Retief-kinderhuis soos dit omstreeks 2010 gelyk het by artefacts.co.za]

* [http://www.artefacts.co.za/main/Buildings/bldgframes.php?bldgid=7986 Foto's van Huis Retief op Mooimeisiesfontein by artefacts.co.za]