Supernova-oorblyfsel: Verskil tussen weergawes

’n '''Supernova-oorblyfsel''' is die wolk wat ontstaan ná die ontploffing van ’n [[ster]] in ’n [[supernova]]. Dit bestaan uit materiaal wat deur ’n skokgolf van die ster se kern af weggeskiet word en die interstellêre materiaal wat dit saamsleep en skok.

 

Daar is twee algemene oorsake van ’n supernova: óf ’n ster met ’n groot [[massa]] waarvan die kern inplof omdat daar nie meer [[kernfusie]]-energie vrygestel word nie en die kern deur [[swaartekrag]] inmekaargedruk word óf ’n [[witdwerg]]ster wat materiaal van ’n metgeselster aantrek tot dit ’n kritieke massa bereik en ontplof.

 

In albei gevalle word die meeste of al die stermateriaal in die ontploffing weggeskiet teen snelhede van meer as 10% die [[ligsnelheid]], of sowat 30 000 km/s. Hierdie materiaal beweeg teen [[Supersoniese snelheid|supersoniese snelhede]] en ’n skokgolf vorm voor die materiaal wat die plasma tot temperature van meer as miljoene [[kelvin]] verhoog. Die skok neem mettertyd voortdurend af terwyl dit deur die interstellêre medium beweeg, maar dit kan oor honderde of duisende jare en oor dosyne [[ligjare]] bly uitkring voordat die snelheid afneem tot onder dié van klank.

 

Een van die jong supernovas wat die beste bestudeer is, is [[SN 1987A]] in Februarie 1987 in die [[Magellaanse Wolke|Groot Magellaanse Wolk]]. Ander bekende supernova-oorblyfsels is die [[Krapnewel]]; Tycho, die oorblyfsel van [[SN 1572]] wat na [[Tycho Brahe]] genoem is (hy het die helderheid van die oorspronklike ontploffing aangeteken); en Kepler, die oorblyfsel van [[SN 1604]] wat na [[Johannes Kepler]] genoem is.

 

Die jongste bekende oorblyfsel in die [[Melkweg]] is [[SNR G1.9+0.3]], wat in die galaktiese sentrum ontdek is.<ref>[http://chandra.harvard.edu/press/08_releases/press_051408.html Discovery of most recent supernova in our galaxy] 14 Mei 2008</ref>

 

<gallery class="center">

Beeld:Ultraviolet image of the Cygnus Loop Nebula crop.jpg|Die Cygnus-boog

</gallery>

 

{{Verwysings}}

 

*{{CommonsKategorie-inlyn|Supernova remnants}}

*[[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Supernova remnant|Engelse Wikipedia]]