Samestelling: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Inligting bygewerk |
Inligting bygewerk |
||
Lyn 3:
Die dele waaruit samestellings bestaan, kan tot verskillende woordsoorte behoort. Die volgende patrone word onderskei:
{|
!Kategorie
!
!Voorbeelde
|-
|naamwoord + naamwoord (die kategorie wat verreweg die
grootste groep samestellings in Afrikaans vorm)
|
|arbeidswetgewing, blombedding, deurmat, reddingsboei, skroewedraaier
|-
|naamwoord + voornaamwoord
|
|Jan-hulle, oom-hulle
|-
|naamwoord + setsel
|
|bekaf, dagin en daguit, padlangs, raadop, pootuit, straataf
|-
|naamwoord + werkwoord
|
|asemskep, perdry, pretloop, ysskaats
|-
|naamwoord + byvoeglike naamwoord
|
|gebruikersvriendelik, hondsiek, kiemvry, vuurvas
|-
|naamwoord + deelwoord
|
|sneeubedek, uitkomsgebaseer/uitkomsgebaseerd
|-
|werkwoord + werkwoord
|
|brandmerk, hangsweef, stortreën
|-
|werkwoord + byvoeglike naamwoord
|
|kraakvars, stinkryk
|-
|werkwoord + naamwoord
|
|baaikostuum, eetgoed, gloeilamp, kookwater, smeerkaas
|-
|byvoeglike naamwoord + naamwoord
|
|blouaap, geelwortel, oukêrel (pa), stywepap
|-
|byvoeglike naamwoord + byvoeglike naamwoord
|
|blougroen, domastrant, ligblou
|-
|byvoeglike naamwoord + werkwoord
|
|blinkvryf, rofstoei
|-
|bywoord / byvoeglike naamwoord + setsel
|
|andersom, langsaan, regop, voluit, vooroor
|-
|bywoord + werkwoord
|
|binnekom, neerslaan, teregwys, wegspring
|-
|setsel + werkwoord
|
|aanbied, afdank, inteel, teenwerk
|-
|setsel / bywoord + naamwoord
|
|agterdeur, deurpad, voorarm
|-
|telwoord + naamwoord
|
|duisendpoot, tienkamp, tweegesig, vyftal
|-
|bywoord + naamwoord
|
|agterblad, bykos
|-
|setsel + setsel
|
|bo-oor, langsaan, tussendeur
|}
[[Kategorie:Morfologie (taalkunde)| ]]
Samestellings kan natuurlik uit meer as twee woorddele bestaan, soos blouoognooi, lugdienspersoneel, groenvyekonfyt, tweerigtingskakelaar, kernkragsentrale, weervoorspellingsprogram.
Reduplikasies of herhalingsamestellings word met 'n koppelteken geskryf, soos bietjie-bietjie, een-een, lag-lag, plek-plek, speel-speel, stil-stil.
Samestellings met 'n afkorting, simbool of syfer as eerste lid word met 'n koppelteken geskryf: A-span, B-mol, 100 W-gloeilamp, IK-toets, MBA-student, 1994-verkiesing, 80%-kans, 50c-stuk. [[Lêer:Abwasserbehandlungsanlage.jpg|duimnael|250px|[[Duits]] is net soos Afrikaans, 'n taal waarin vele endosentriese samestellings voorkom. Hierbo is die Duitse woord virr 'rioolwatersuiweringsinstallasie'.]]
Tesame met affikse, speel samestellings ‘n groot rol wanneer dit kom by [[Afrikaans|Afrikaanse]] woordvorming.<ref>Carstens, W.A.M. & Bosman, N., reds. 2014. Kontemporêre Afrikaanse Taalkunde. Pretoria: Van Schaik.</ref>
Line 93 ⟶ 105:
== Verwysings ==
{{Verwysings}}SA Akademie vir Wetenskap en Kuns, 2017. Afrikaanse woordelys en spelreëls. Kaapstad: Pharos.
[[Kategorie:Morfologie (taalkunde)| ]]
| |||