San Marino: Verskil tussen weergawes

|volkslied = ''[[Inno Nazionale della Repubblica]]''<br /><small>''(Italiaans vir: "Nasionale volkslied van die republiek")''</small><br /><center>[[Lêer:Inno Nazionale della Repubblica.ogg ]]</center>

|leiername = [[StefanoLuca PalmieriSantolini]]<br />[[MatteoMirko CiacciTomassoni]]

|oppervlak = 61,2<ref name="cia">{{en}} {{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sm.html|title=CIA World Factbook|publisher=[[Central Intelligence Agency]]|date=26 Maart 2018|accessdate=1 AprilOktober 2018}}</ref>

|bevolking_skatting = 33&nbsp;344<ref>{{it}} [http://www.statistica.sm/contents/instance15/files/document/14101612pop_bilancio_dem.pdf ''Ufficio Informatica, Tecnologia, Dati e Statistica: Bilancio Demografico. Besoek op 71 AugustusOktober 2018'']</ref>

|bevolking_skatting_jaar = 31 Mei 2018

|BBP_PPP = $2,168&nbsp;miljard<ref name="imf">{{en}} {{cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/01/weodata/weorept.aspx?sy=2017&ey=2018&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=135&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a=&pr.x=79&pr.y=15 |title=San Marino |publisher=[[Internasionale Monetêre Fonds]] |date=April 2017 |accessdate=1 AprilOktober 2018}}</ref>

|BBP_PPP_per_kapita_rang = 11^deste

'''San Marino''' ([[Italiaans]]: [sam maˈriːno]), amptelik die '''Republiek San Marino'''<ref name="cia" /><ref name="Britannica">{{en}} {{cite web |url=https://www.britannica.com/place/San-Marino-republic-Europe |title=San Marino |work=[[Encyclopædia Britannica]] |year=2012 |accessdate=1 AprilOktober 2018}}</ref> (''Repubblica di San Marino''), ook bekend as die '''Mees Deurlugtige Republiek San Marino'''<ref name="cia" /><ref name="Britannica" /> (''Serenissima Repubblica di San Marino''), is 'n [[landingeslote land]] in suidelike Sentraal-[[Sentraal-Europa]] met 'n oppervlakte van 61,2 vierkante kilometer en 'n bevolking van 33&nbsp;328 soos op 31 Maart 2018. Die grootste deel van die staatsgebied word beslaan deur die [[kalksteen]]massief van Monte Titano (met drie bergpieke waarvan die hoogste op 739 &nbsp;m bo seevlak geleë is) waarop die hoofstad San Marino-stad ontstaan het.<ref>{{en}} Dr Bernard Stonehouse (red.): ''Philips' Illustrated Atlas of the World''. London: Guild Publishing 1985, bl. 66</ref>

Volgens historiese oorlewering is San Marino op 3 September 301 deur Marinus, 'n Christelike klipmesselaar, as toevlugsoord vir Romeinse [[Christene]] gestig. Hierdie stigtingsdag word steeds as nasionale dag van San Marino gevier, terwyl Marinus later deur die [[Rooms-Katolieke Kerk]] heilig verklaar is. As ''San Marino'' het hy die naamgewer vir die [[republiek]] en sy [[hoofstad]] geword. San Marino vorm 'n [[enklawe]] in [[Italië|Noord-Italië]] wat sowat 20 &nbsp;km (12 &nbsp;myl) suidwes van die [[Adriatiese See|Adriatiese]] hawestad [[Rimini]] en 10 &nbsp;km van die seekus af geleë is. Van hier kom baie van die jaarliks sowat 1,9 miljoen toeriste wat merendeels daguitstappies na San Marino onderneem.

Die oorspronge van San Marino se selfregering strek terug tot in die antieke tydperk. Sedert die 13de eeu bestaan San Marino as 'n onafhanklike republiek met vaste staatsregtelike strukture (die eerste twee regeringsrade of ''Capitani Reggenti'', wat volgens die antieke Romeinse konsulêre stelsel vir 'n ampstermyn van ses maande gemeenskaplik geregeer het, is in 1243 benoem<ref>{{de}} [https://www.welt.de/reise/nah/article9308881/Zu-Gast-in-der-aeltesten-Republik-der-Welt.html ''Die Welt, 31 Augustus 2010: Zu Gast in der ältesten Republik der Welt. Besoek op 7 Augustus 2018'']</ref>). San Marino se onafhanklikheid is formeel in 1631 deur die [[Pous]] en nog eens tydens die [[Kongres van Wene]] in 1815 bevestig. In 1862 is 'n vriendskapsverdrag met Italië gesluit.

San Marino is een van die oudste [[republiek]]erepublieke ter wêreld en die vyfde kleinste land volgens oppervlakte. Dit is -– naas die [[Vatikaanstad]] en [[Monaco]] -– een van die drie kleinste state in Europa. Die [[hoofstad]] is [[San Marino (stad)|San Marino-stad]] met 'n bevolking van 4&nbsp;500, die grootste nedersetting is Dogana in die ''castello'' of munisipaliteit Serravalle met meer as 10&nbsp;000 inwoners.

San Marino is lid van die [[Verenigde Nasies]], die Europaraad en die Latynse Unie (van [[Romaanse tale|Romaanssprekende]] lande), maar het nie by die [[Europese Unie]] aangesluit nie. Weens die hegte ekonomiese bande met Italië maak die republiek nogtans deel uit van die Eurosone[[Euro]]sone.

[[Lêer:SAN MARINO-en.png|duimnael|links|Vir administratiewe doeleindes word San Marino in nege ''castelli'' of munisipaliteite verdeel wat -– soos die benaming reeds aandui -– hul oorsprong in historiese kasteeldistrikte het]]

Die geskiedenis van die land is nou verbind met dié van sy hoofstad. Die Città di San Marino, soos dit in Italiaans genoem word, is in 301 -– twee jaar voor die groot Christenvervolgings onder die die Romeinse keiser [[Diocletianus]] -– deur Sint Marinus en verskeie ander aanhangers van die Christelike geloof op Monte Titano gevestig. Dit het vervolgens as veilige toevlugsoord vir Christenvlugtelinge uit die [[Romeinse Ryk]] gedien.

San Marino het 'n gematigde Mediterreense [[klimaat]]. Temperature in die heuwelagtige land is ietwat laer as in die nabygeleë Adriatiese kusgebied, met tussen 20&nbsp;°C en 30&nbsp;°C gedurende die somermaande[[somer]]maande en tussen 10&nbsp;°C en -2&nbsp;°C in die [[winter]]. In koue winters is die bergpiek Monte Titano soms met 'n ligte [[sneeu]]laag bedek.

Die staatsgebied van San Marino, wat op 'n onreëlmatige vierhoek lyk en waarvan die grense sedert 1463 feitlik onveranderd gebly het, is tussen die Italiaanse administratiewe geweste [[Emilia-Romagna]] en [[Marche]] geleë. Die grens met Italië het 'n lengte van 39 &nbsp;km.

Die toerisme- en die finansiële bedryf (veral San Marino se bankwese) genereer die grootste inkomste. San Marino se per capita-inkomste vergelyk gunstig met dié van Noord-Italië se welvarendste streke.

Die landbousektor[[landbou]]sektor, voor [[1945]] die primêre ekonomiese aktiwiteit, het algaande van sy belangrikheid ingeboet. Ander noemenswaardige sektore is die ontginning van kalksteen, [[meubel]]-, [[tekstiel]]- en keramiekvervaardiging, die [[mode]]bedryf en wynbou[[wyn]]bou. San Marino voer voedsel, elektrisiteit en die meeste ander basiese benodigdhede vanaf Italië in. Invoere uit en uitvoere na Italië verteenwoordig byna 80 persent van San Marino se totale buitelandse handel.<ref>{{de}} [http://www.gtai.de/GTAI/Navigation/DE/Trade/Maerkte/suche,t=san-marino-laesst-die-lange-krise-hinter-sich,did=1737156.html ''GTAI Germany Trade and Invest, 23 Junie 2017: San Marino lässt die lange Krise hinter sich. Besoek op 7 Augustus 2018'']</ref>

Hoewel San Marino nie 'n lid van die [[Europese Unie]] is nie, verkeer die republiek in 'n monetêre en doeane-unie met Italië. So is die Italiaanse lira en later die [[Euro]] as wettige betaalmiddel ingevoer.

Van die totale bevolking van meer as 33&nbsp;000 in Mei 2018 was sowat 28&nbsp;000 Italiaanssprekende San Marinese en meer as 5&nbsp;000 buitelanders (waarvan sowat 4&nbsp;600 [[Italianers]]). 17&nbsp;000 San Marinese het hulle in die buiteland gevestig, veral in Italië.

{{CommonsKategorie-inlyn}}

; Toerisme

* {{en}} [http://www.visitsanmarino.com/on-line/en/home.html ''San Marino Tourism Board -– Visit San Marino'']