Afghanistan: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
k + skakel |
|||
Lyn 67:
|voetskrif =
}}
'''Afghanistan''', ook '''Afganistan'''
[[Lêer:Afghanistan Blue Marble.png|duimnael|links|[[Nasa]]-Satellietbeeld van Afghanistan]]
[[Lêer:CIA map of Afghanistan in 2007.gif|duimnael|links|Kaart van Afghanistan]]
[[Lêer:Afghanistan physical en.png|duimnael|links|Topografiese kaart van Afghanistan]]
Afghanistan is ’n kultureel gemengde nasie: Belangrike etniese groepe sluit in [[Pasjtoene]], [[Tadjike]],
▲'''Afghanistan''', ook '''Afganistan''', ([[Dari]]: افغانستان, ''Afġānestān'', [avɣɒnesˈtɒn]; [[Pasjtoe]]: افغانستان, ''Afġānistān'', [avɣɒnisˈtɒn, ab-]), amptelik die '''Islamitiese Republiek Afghanistan''' (Pasjtoe: د افغانستان اسلامي جمهوریت, ''Da Afġānistān Islāmī Jumhoryat''; Dari: جمهوری اسلامی افغانستان, ''Jomhūrīyyeh Eslāmīyyeh Afġānestān''), is 'n [[landingeslote land]] in die hartjie van [[Asië]]. Die [[hoofstad]] en grootste stad is [[Kaboel]]. Die land het godsdienstige, taalkundige en geografiese konneksies met die meeste van sy buurlande. Afghanistan word begrens deur [[Iran]] in die weste, [[Pakistan]] in die suide en ooste, [[Turkmenistan]], [[Oesbekistan]] en [[Tadjikistan]] in die noorde, en die [[Volksrepubliek China]] in die mees oostelike deel van die land. Die agtervoegsel ـستان (''-stān'') is 'n Persiese woord en beteken "die plek van" en herinner ook aan die sinoniem (en verwante) [[Sanskrit]]-woord ''sthāna'' स्थान.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.sanskritdictionary.com/sthāna/274192/1l |title=Monier-Williams Sanskrit Dictionary |date=1872|accessdate=28 April 2018}}</ref> Afghanistan beteken dus "land van die Afghane".
▲Afghanistan is ’n kultureel gemengde nasie: Belangrike etniese groepe sluit in [[Pasjtoene]], [[Tadjike]], Hazara en [[Oesbeke]]. Afghanistan is 'n kruispad tussen die Ooste en die Weste en was die antieke middelpunt van handel en migrasie. Dit het ’n belangrike geostrategiese ligging, deurdat dit [[Suid-Asië]], [[Sentraal-Asië]] en die [[Midde-Ooste]] saam verbind. Tydens Afghanistan se uitgestrekte geskiedenis het die land verskeie indringers en veroweraars gesien, terwyl plaaslike entiteite die omliggende, uitgestrekte streke ingeval het om self ryke te vorm. Ahmad Sjah Durrani het ’n groot ryk in die middel van die agtiende eeu geskep, met die hoofstad by [[Kandahar]]. Vervolgens was meeste van die gebiede afgestaan aan voormalige nabygeleë lande. In die 19de eeu het Afganistan ’n bufferstaat geword in Die Groot Spel, wat gespeel was tussen die [[Britse Ryk]] en [[Russiese Ryk]]. Op 19 Augustus 1919, ná die derde Anglo-Afghaanse oorlog, herwin die land volle onafhanklikheid van die [[Verenigde Koninkryk]] oor sy buitelandse sake.
Sedert die laat 1970's het Afghanistan gely onder voortdurende en brutale burgerlike oorlog. In die tydperk het die land ook ingrypings ervaar in die vorm van die 1979 Sowjetse inval van Afghanistan en die 2001 Amerikaanse inval van Afghanistan, waartydens die heersende [[Taliban]]-regering omvergewerp is. In Desember 2001 het die [[Verenigde Nasies]] se sekuriteitsraad die stigting van die ''International Security Assistance Force'' ("Internasionale Sekuriteitsbystandsmag", ISAF) goedgekeur. Dié mag, wat bestaan uit [[NAVO]]-troepe, was aktief gewees in die bystand van die regering van President [[Hamid Karzai]] en dié se pogings om gesag oor die land te vestig. In 2005 het die Verenigde State en Afghanistan 'n strategiese vennootskap onderteken wat beide nasies tot 'n langtermynverhouding bind. In die tussentyd is ongeveer VS$40 miljard reeds deur die internasionale gemeenskap aan die land besorg vir die herbou van die land.
| |||