Komatiïet: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Jcwf (besprekings | bydraes)
Nuwe bladsy geskep met 'duimnael|Komatiïet uit Suid-Afrika '''Komatiïet''' is die naam van 'n gesteente wat deur Viljoen...'
 
Jcwf (besprekings | bydraes)
No edit summary
Lyn 1:
[[Lêer:Komatiite Lava in South Africa - CSIRO ScienceImage 11033.jpg|duimnael|Komatiïet uit Suid-Afrika]]
'''Komatiïet''' is die naam van 'n gesteente wat deur Viljoen en Viljoen in 1969 gedefinieer is vir basaltiese en ultramafiese lawas wat hulle in die [[groensteengordel]]naby die [[Komatirivier]] in Suid-Afrika gevind het. In komatiïete word difwels nikkel-kopersulfietafsettings aangetref. Die later chemiese definisie vereis dat hierdie gesteentes <1% natrium/kaliumoksied en <1% {{chem|Ti|O|2}} bevat. <ref>[https://www.mindat.org/min-48568.html mindat]</ref> Komatiïet het 'n uitsonderlik hoë magnesiumoksied-gehalte (MgO> 18-30% volgens massa). Hierdie gehalte in ''MORB'' (middeloseaniese rugbasalte) en ''OIB'' (oseaniese eilandbasalt) is gewoonlik selgs 10-15%. Hulle smeltpunt verskil daardeur. Vir komatiïet is dit >1600 oC en slegs 1250-1350 oC vir moderne MORB-lawas. Barbarton se komatiïet is baie oud: omtrent 3,5 miljard jaar. Die komatiïet wat in Munro, Kanada gevind word is effens jonger (2,7 Ga) en dit het minder magnesium. Die komatiïet van die Kolombiaanse eiland Gorgona is Fanerosoïes en het nog minder magnesium. Dit weerspieël die afkoeling van die jong planeet. <ref name="Foulger">Plates, Plumes, and Paradigms, Issue 388 {{Outeur|Gillian R. Foulger}} Geological Society of America, 2005, ISBN 0813723884, ISBN 9780813723884</ref>
 
Komatiïet het 'n uitsonderlik hoë magnesiumoksied-gehalte (MgO> 18-30% volgens massa). Hierdie gehalte in ''MORB'' (middeloseaniese rugbasalte) en ''OIB'' (oseaniese eilandbasalt) is gewoonlik selgs 10-15%. Hulle smeltpunt verskil daardeur. Vir komatiïet is dit >1600&nbsp;<sup>o</sup>C en slegs 1250-1350 &nbsp;<sup>o</sup>C vir moderne MORB-lawas. Barbarton se komatiïet is baie oud: omtrent 3,5 miljard jaar. Die komatiïet wat in Munro, Kanada gevind word is effens jonger (2,7 Ga) en dit het minder magnesium. Die komatiïet van die Kolombiaanse eiland Gorgona is Fanerosoïes en het nog minder magnesium. Dit weerspieël die afkoeling van die jong planeet. <ref name="Foulger">Plates, Plumes, and Paradigms, Issue 388 {{Outeur|Gillian R. Foulger}} Geological Society of America, 2005, ISBN 0813723884, ISBN 9780813723884</ref> Gorgona se gesteentes hou verband met die Galapagos-[[vulkaan|brandpunt]] en komatiïete word dalk deur opwelling van mantelmateriaal gevorm. Die Barberton-opwelling moet die heetste gewees het en net dié materiaal wat die hoogste smeltpunt het, het gestol. 'n Ander meganisme wat dalk tot die vorming van komatiïete lei is subduksie van [[plaattektoniek|tektoniese plate]].
 
==Verwysings==