Komatiïet: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Jcwf (besprekings | bydraes)
No edit summary
Jcwf (besprekings | bydraes)
No edit summary
Lyn 2:
'''Komatiïet''' is die naam van 'n gesteente wat deur Viljoen en Viljoen in 1969 gedefinieer is vir basaltiese en ultramafiese [[lawa]]s wat hulle in die [[groensteengordel]] naby die [[Komatirivier]] in Suid-Afrika gevind het. In komatiïete word dikwels nikkel-kopersulfiedafsettings aangetref. Die later chemiese definisie vereis dat hierdie gesteentes <1% [[natrium]]/kaliumoksied en <1% {{chem|Ti|O|2}} bevat.<ref>[https://www.mindat.org/min-48568.html mindat]</ref>
 
Komatiïet het 'n uitsonderlik hoë magnesiumoksied-gehalte (MgO> 18-30% volgens massa). Hierdie gehalte in ''MORB'' (middeloseaniese rugbasalte) en ''OIB'' (oseaniese eilandbasalt) is gewoonlik slegs 10-15%. Hulle smeltpunt verskil daardeur. Vir komatiïet is dit >1600&nbsp;<sup>o</sup>C en slegs 1250–1350 &nbsp;<sup>o</sup>C vir moderne MORB-lawas. [[Barberton]] se komatiïet is baie oud: omtrent 3,5 miljard jaar. Daar word selfs vermoed dat die eerste gestolde laag op die magma-oseaan van die vroeë [[Hadeïkum]] uit komatiïet bestaan het.<ref name="Santosh">[https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1674987116300834 Hadean Earth and primordial continents: The cradle of prebiotic life {{Outeur|M.Santosh, T.Arai, S.Maruyama}} Geoscience Frontiers8(2), 2017, 309-327]</ref> Die komatiïet wat in Munro, [[Kanada]] gevind word is effens jonger (2,7 Ga) en dit het minder [[magnesium]]. Die komatiïet van die [[Colombia]]anse eiland Gorgona is [[Fanerosoïkum|Fanerosoïes]] en het nog minder magnesium. Dit weerspieël die afkoeling van die jong planeet.<ref name="Foulger">Plates, Plumes, and Paradigms, Issue 388 {{Outeur|Gillian R. Foulger}} Geological Society of America, 2005, ISBN 0-8137-2388-4, ISBN 978-0-8137-2388-4</ref> Gorgona se gesteentes hou verband met die Galapagos-[[vulkaan|brandpunt]] en komatiïete word dalk deur opwelling van mantelmateriaal gevorm. Die Barberton-opwelling moet die warmste gewees het en net dié materiaal wat die hoogste smeltpunt het, het gestol. 'n Ander meganisme wat dalk tot die vorming van komatiïete lei is subduksie van [[plaattektoniek|tektoniese plate]].
 
==Tekstuur==