Ganumedes (maan): Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Uitgebrei, besig |
Uitgebrei, besig |
||
Lyn 46:
[[Lêer:Galilean moon Laplace resonance animation.gif|thumb|left|200px|Die [[baanresonansie]] van Ganymedes, Europa en Io.]]
'''Ganymedes''' (
Ganymedes het ’n metaalkern en is die enigste maan in die Sonnestelsel wat sover bekend ’n [[magneetveld]] het. Dit is die derde van die [[mane van Galilei]], die eerste groep voorwerpe wat om ’n ander planeet wentel wat ontdek is. Dit is die sewende maan van Jupiter af.<ref name="Bland2007">{{cite journal |last=Bland |first= |last2=Showman |first2=A.P. |last3=Tobie |first3=G. |title=Ganymede's orbital and thermal evolution and its effect on magnetic field generation |journal=Lunar and Planetary Society Conference |date=Maart 2007 |volume=38 |page=2020 |url=http://www.lpi.usra.edu/meetings/lpsc2007/pdf/2020.pdf |format=PDF |bibcode=2007LPI....38.2020B }}</ref> Dit wentel rofweg elke sewe dae om Jupiter en is respektiewelik in ’n 1:2:4-[[baanresonansie]] met die mane [[Europa (maan)|Europa]] en [[Io (maan)|Io]].
Dis moontlik dat Ganymedes in [[364 v.C.]] deur die [[China|Chinese]] sterrekundige Gan De ontdek is. [[Galileo Galilei]] kry egter gewoonlik die eer daarvoor; die sterrekundige het die maan se bestaan op [[7 Januarie]] [[1610]] geregistreer, saam met die drie ander mane van Galilei, [[Callisto (maan)|Callisto]], Europa en Io. Ganymedes is die enigste maan van Jupiter wat 'n manlike naam het. Dit is genoem na [[Ganymedes (mitologie)|Ganymedes]], ’n goddelike held en [[Troje|Trojaanse]] prins, seun van Tros van Dardanië en Callirrhoe, en ’n geliefde van [[Zeus]] in die [[Griekse mitologie]].
Ganymede is saamgestel uit omtrent ewe veel hoeveelhede [[silikaat]]rots en [[water]]ys.<ref name="NYT-20150315" /> Dit het ’n [[yster]]ryke, vloeibare kern en ’n interne oseaan wat meer water kan bevat as die [[Aarde]] se oseane saam.<ref name="Ocean Hubble" /><ref name="RT Ganymede" /><ref name="clubsandwich 2014" /><ref name="Vance" /><ref name="NASA-20140501c" /> Sy oppervlak bestaan uit twee soorte terrein: Donker streke vol [[Krater|impakkraters]] wat dateer van vier miljard jaar gelede bedek omtrent ’n derde van die maan, terwyl ligter streke met uitgebreide groewe en riwwe wat net effens jonger is, die res bedek. Die oorsaak van die ligte terrein se versteurde [[geologie]] is nie bekend nie, maar dit is waarskynlik vanweë [[Plaattektoniek|tektoniese]] aktiwiteit wat deur getyverhitting veroorsaak is.<ref name="Showman1999" />
Ganymedes se magneetveld word moontlik geskep deur [[konveksie]] in sy vloeibare ysterkern.<ref name="Kivelson2002" /> Die maan het ’n dun [[suurstof]]atmosfeer wat O, O<sub>2</sub> en moontlik O<sub>3</sub> ([[osoon]]) insluit.<ref name="Hall1998" />
Van [[Pioneer 10]] af het verskeie ruimtetuie Ganymedes verken.<ref name="Pioneer 11" /> Die Voyager-tuie het metings van sy grootte verfyn, terwyl [[Galileo (ruimtetuig)|Galileo]] sy ondergrondse oseaan en magneetveld ontdek het. Die volgende beplande sending na die Jupiterstelsel is die [[Europese Ruimteagentskap]] se "Jupiter Icy Moon Explorer" (JUICE), wat volgens plan in 2022 gelanseer sal word. Ná verbyvlugte van al drie ysmane, sal die tuig waarskynlik in ’n wentelbaan om Ganymede gaan.<ref name="selection" />
== Verwysings ==
'''Besig, sal later regkom'''
{{Verwysings|2}}
==Eksterne skakels==
{{CommonsKategorie-inlyn|Ganymede (moon)}}
*[[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Ganymede (moon)|Engelse Wikipedia]]
{{Jupiter}}
| |||