Feniciërs: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Feniciërs
 
k + skakels
Lyn 15:
Die agtergrond van die skielike opbloei was dat die groot moondhede (Egipte en die ryk van die [[Hetiete]]) hul magsposisie in hierdie tyd verloor het. Dit het die klein staatjies en handelstede tussen die twee lande die geleentheid gegee om vinnig te ontwikkel. Daar was egter in hierdie stadium geen sprake van 'n eenheidstaat Fenicië nie. Die bloeiende stede het onafhanklik van mekaar gestaan, elkeen onder sy eie vorste, selfs al was daar tye dat een van hulle die magtigste was. Kennis oor Fenicië in die eerste eeue berus op onvoldoende inskripsies, gegewens uit die Ou Testament, uit Babilonies-Assiriese tekste en uit fragmente van die annale van die konings van Tirus. Eers was Biblos onder die dinastie van Ahiram (omstreeks 1000v.C.) die belangrikste stad en later was Tirus dit.
 
Tirus se bekendste konings was Hiram I (969- 936), 'n bondgenoot van die Israelitiese konings Dawid en Salomo; Itto-Baäl (887-836), vader van Isebel en die skoonvader van koning Agab; en sy opvolgers Badezor (855-850), Mattan (829-821) en Pigmalion (820-774). In die periode het die Feniciërs die handel in die Middellandse See begin oorheers en tot in Spanje kolonies gestig. ʼn Suster van Pigmalion, Elissa, sou volgens oorlewering in 1814 die stad Carthago gestig het. Tussen omstreeks 870 en 630 het die Feniciese stede vir die eerste keer te doen gekry met aanvalle uit die ooste deur die [[Assiriërs]]. Die bloeiende stede se vaste taktiek was om hulle gou oor te gee en om daarna in ruil vir groot bedrae geld hul ekonomiese posisie te handhaaf. Tirus, wat verskeie kere beleër is, het hom die meeste verset. Die Assiriërs het hul meestal beperk tot die invordering van geld en die aanstelling van pro-Assiriese vorste oor die stede.
 
Na 630 is die groot [[Lys van Assiriese konings|Assiriese]] Ryk omvergewerp deur die Babiloniërs, wat die Nuwe Babiloniese Ryk (626 – 539) in [[Mesopotamië]] gestig het. Dit het tot bloedige botsings tussen die Babiloniërs en die Feniciërs gelei. Die grootste wapenfeit was die beleëring van Tirus deur Nebukadnesar, wat 13 jaar geduur het (586 – 573). Onder die Perse, wat op hul beurt die [[Babiloniese metode|Babiloniërs]] verslaan het, het ʼn nuwe bloeitydperk (539- 332) gevolg vir Fenicië, wat saam met Sirië en die eiland Ciprus die vyfde satraap (ʼn soort provinsie) van die Persiese Ryk gevorm het.
Lyn 28:
Na 2000 het Oegarit naas Biblos opgekom. In hierdie eeu het vaste ooreenkomste reeds met Mesopotamië, Egipte, Ciprus, Klein-Asië, die Griekse wêreld en 'n bietjie later ook met die kus van Afrika bestaan. Hulle het hout (waaronder die beroemde Feniciese sederhout) en fyn tekstielprodukte, veral linne wat met 'n ekstrak van die murex- of purperslak geverf was, uitgevoer. Daarbenewens was die produkte van die hoogs ontwikkelde metaalnywerheid (onder andere borde met reliëfs in edelmetale) en ivoorsnywerk van belang.
 
Die invoer het hoofsaaklik bestaan uit grondstowwe vir hul nywerhede: [[Egipte|Egiptiese]] papier en linne, koper uit Ciprus en silwer, lasuriet en ander kosbare steensoorte. Feniciese skeepsbouers en seevaarders was in die algemeen hoog aangeprys en is sowel in Egipte as in [[Assirië]], Babilonië en Israel met ope arms ontvang.
 
== Kolonisasie ==