Christophorus Columbus: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
AAAAAAA |
k Wysigings deur Wizkid1111 teruggerol na laaste weergawe deur Tks4Fish Etiket: Terugrol |
||
Lyn 29:
}}
'''Christophorus Columbus''' ([[Italiaans]]: ''Cristoforo Colombo'', [[Spaans]]: ''Cristóbal Colón'', [[Portugees]]: ''Cristóvão Colombo'', gebore tussen [[31 Oktober]] [[1450]] en [[30 Oktober]] [[1451]] – [[20 Mei]] [[1506]]) was 'n Italiaanse seevaarder, ontdekkingsreisiger en handelaar wat in [[1492]] oor die [[Atlantiese Oseaan]] gevaar het en die [[Amerikas]] bereik het. Met die hulp van [[Spanje]] het hy vier reise onderneem op soek na 'n nuwe seeroete na [[Indië]].
[[Lêer:Christopher Columbus.jpg|duimnael|links|Christophorus Columbus]]
[[Lêer:House of Colon COA (2).svg|duimnael|links|Columbus se [[Wapen (heraldiek)|wapen]], soos uitgebeeld in sy ''Boek van Voorregte'' (1502)]]
Vroeër, onder die ''Pax Mongolica'' (Mongoolse vrede), was veilige deurgang vanaf [[Christendom|Christelike]] [[Europa]] regdeur tot in [[China]] moontlik. Dit het egter verander toe die [[Ottomaanse Ryk|Ottomaanse Turke]] die [[Mongoolse Ryk]] verslaan het en tot [[Islam]] bekeer het. In breë konteks het Columbus se verhaal nie soseer met 'n individu te doen nie, maar met hoe die Europeërs see toe gedwing is om die gewilde sy en [[spesery]]e van die ooste weer te bekom. [[Portugal]] was op soek na 'n manier rondom [[Afrika]], maar Columbus het 'n ander plan gehad.
Columbus was nie die eerste persoon wat die Amerikas bereik het nie – hy het dit bevolk gevind. Hy was ook nie die eerste Europeër wat die kontinent bereik het nie – die [[Wikings]] het Noord-Amerika al in die [[11de eeu]] besoek. Hulle het egter gedink dat hulle bloot nog 'n eiland gevind het, en niks het gekom van hulle ontmoeting met die inwoners nie. Die landing van Columbus het egter gelei tot die botsing van mense van Amerika, Europa en Afrika en die erfenis van [[globalisering]].
Soos vooraf afgespreek met die Spaanse monarge, het Columbus goewerneurskap van die nuwe gebiede verklaar. Alhoewel party hom gesien het as 'n uitstekende [[navigasie|navigator]], het baie van sy tydgenote hom gesien as 'n swak administrateur en hy is in [[1500]] van sy goewerneurspos onthef.
Columbus bly steeds 'n kontroversiële persoon. Party, soos die Amerikaanse inboorlinge, sien hom as verantwoordelik, direk en indirek, vir die dood van tiene tot honderde duisende inboorlinge, uitbuiting van die Amerikas deur Europa en slawerny in die [[Wes-Indië]]se eilande. Ander vereer hom vir die massiewe hupstoot wat sy loopbaan aan Westerse ontwikkeling en kultuur gegee het. As Columbus dit nie gedoen het nie, sou iemand anders egter een of ander tyd wel die Amerikas ontdek het. Columbus het dit egter eerste gedoen.
== Vroeëre lewe ==
Daar is nie konsensus oor sy herkoms nie en amper niks is bekend van sy lewe voor 1476 nie. Hy het egter self gesê dat hy van [[Genua]], [[Italië]], gekom het en hieroor blyk daar min twyfel te wees. In Spaans is sy naam ''Christóbal Colón'', en in Italiaans ''Cristoforo Colombo''. ''Columbus'' is die Latynse vorm van sy van.
== Ontdekkingsreise ==
Columbus word tradisioneel beskou as die eerste Europeër wat Amerika ontdek het. Hy het in 1492 per ongeluk daar beland terwyl hy in ’n westelike rigting van Spanje af geseil het, op soek na ’n nuwe roete na Asië. Die Spaanse koning en koningin, Ferdinand en Isabella, het sy vaart gefinansier.<ref name="HAT Taal-en-feitegids">HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8</ref>
Die kaarte hieronder wys die vier verskillende ontdekkingsreise wat Columbus afgelê het. Die plekname is in Spaans, soos hulle in Columbus se tyd bekend gestaan het.
<gallery>
Lêer:Columbus1.PNG|Eerste tog van 3 Augustus 1492 tot 15 Maart 1493
Lêer:Columbus2.PNG|Tweede tog van 25 September 1493 tot 11 Junie 1496
Lêer:Columbus3.PNG|Derde tog van 30 Mei 1498 tot 25 November 1500
Lêer:Columbus4.PNG|Vierde tog van 9 Mei 1502 tot 7 November 1504
</gallery>
== Plekke wat na Christophorus Columbus genoem is ==
* [[Colombia]] – land in Suid-Amerika
* [[Columbia]] – hoofstad van Suid-Carolina
* [[Columbus, Georgia|Columbus]] – stad in Georgia
* [[Columbus, Indiana|Columbus]] – stad in Indiana
* [[Columbus, Mississippi|Columbus]] – stad in Mississippi
* [[Columbus, Nebraska|Columbus]] – stad in Nebraska
* [[Columbus, Nieu-Meksiko|Columbus]] – dorp in Nieu-Meksiko
* [[Columbus, Ohio|Columbus]] – hoofstad van Ohio
* [[Groot-Colombia]] – voormalige land in Suid-Amerika
== Bibliografie ==
* Swart, Marius J.: Nogtans leiers. Kaapstad: Nasou, 1969.
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
* Jack Forbes, ''Columbus and Other Cannibals'', Autonomedia, 1992.
* Samuel Eliot Morison, ''Admiral of the Ocean Sea: A Life of Christopher Columbus'', Little, Brown and Company, 1991, trade paperback, 680 bladsye, ISBN 0-316-58478-9 (9 ander uitgawes beskikbaar in harde- en sagteband). 'n Biografie wat simpatiek is tenoor Columbus, maar nie blind vir die geweld deur Columbus en sy bemanning nie.
* Brian Fagan: ''Clash of the Cultures'', AltaMira Press 1997. Bied 'n minder gunstige blik.
* Felipe Fernandez-Armesto: ''Columbus'', Oxford University Press 1991. Wetenskaplike werk, versigtig om alle stellings te staaf met bronne.
* Sherburn Cook en Woodrow Borah: ''Essays in Population History Volume I'', University of California Press, 1971
* John Noble Wilford and Ashbel Green, ''The mysterious history of Columbus: an exploration of the man, the myth, the legacy'', Knopf, 1991, hardeband: ISBN 0-679-40476-7, sagteband: ISBN 0-679-73832-0.
* J.M. Cohen: ''The Four Voyages of Christopher Columbus: Being His Own Log-Book, Letters and Dispatches With Connecting Narrative Drawn from the Life of the Admiral by His Son Hernando Colon and Others'', Penguin Classics, 1992.
* James Loewen. ''Lies My Teacher Told Me: Everything Your American History Textbook Got Wrong''. New Press, 1995.
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|Christopher Columbus}}
* [http://www.win.tue.nl/~engels/discovery/columbus.html ''The Columbus Links Page'']
* [http://www1.minn.net/~keithp/cclandfl.htm ''The Columbus Landfall Homepage'']
* [http://18.1911encyclopedia.org/C/CO/COLUMBUS_CHRISTOPHER.htm ''Christopher Columbus''] in 1911 uitgawe van ''[[Encyclopædia Britannica]]''
* [http://www.insecula.com/contact/A006790.html C''hristopher Columbus : prente'']
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Columbus, Christophorus}}
| |||