In [[1857]] het Cetshwayo en Mpande oorgeengekom dat Cetshwayo as effektiewelike heerser van die Zoeloe-nasie sal oorneem, alhoewel Mpande die opperste gesag en titel van koning sal behou. Cetshwayo het ook 'n ander broer gehad, Umtonga wat steeds 'n moontlike mededinger was. In [[1861]] het Umtonga na die [[Boer]]e se kant van die grens gevlug en Cetshwayo moes ooreenkomste met die Boere aangaan om hom terug te kry. In [[1865]] het Umtonga weer oor die grens gevlug wat oënskynlik daartoe gelei het dat Cetshwayo gedink het dat Umtonga sou kon probeer om hom te vervang op soortgelyke wyse as wat sy vader dié se voorganger, [[Dingaan]], in 'n alliansie met die Boere vervang het.
Mpande het in 1873 gesterf. en Cetshwayo is op [[22 Oktober]] [[1873]] by 'n byeenkoms te kwaNodwengu gekroon inas watdie gesiennuwe wordkoning. Die kroning is gesien as 'n belangrike voorkomende skuif omwaardeur Cetshwayo sy onafhanklike heerskappy oor die Zoeloe nasie wou behou. Sir [[Theophilus Shepstone]], die koloniale administrateur en sekretaris van binnelandse sake, het laat weet as deel van die Britse ondersteuning vir Cetshwayo, hy die kroning tydens 'n offisiële seremonie in standalle teprag en praal sou houuitvoer. Shepstone en sy gevolg het dus na oNdini op die Mahlabathini-vlakte gereis vir 'ndie amptelike seremonie op [[1 September]] [[1873]] waar hy onstoke was toe hy te hore kom van die vroeëre kroning deur die izikhulu.<ref name = "AH" /> Soos die gebruik was het hyCetshwayo 'n nuwe hoofstad vir die nasie geskep en dit [[Ulundi]] ''("die hoë plek")'' genoem. Hy het sy leër uitgebrei en baie van die metodes van Shaka heraangeneem. Hy het ook sy [[impi]]'s met [[musket]]te toegerus en het die Europese sendelinge uit sy gebied verwyder. Hy het moontlik ander inheemse stamme aangemoedig om teen die Boere in die [[Transvaal]] te rebelleer.
