Javaanse tier: Verskil tussen weergawes

| status_ref = <ref>{{en}} [http://archive.is/sPQqQ Jackson, P. & Nowell, K. 2008. Panthera tigris ssp. sondaica. The IUCN Red List of Threatened Species 2008: e.T41681A10509194. http://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T41681A10509194.en. Toegang 18 Augustus 2018]</ref>

| image=Panthera_tigris_sondaica_01Panthera tigris sondaica 01.jpg

| range_map = Java_location_inkscapeJava location inkscape.svg

Die '''Javaanse tier''' (''Panthera tigris sondaica'') is 'n uitgestorwe [[tier]][[subspesie]] wat voorheen slegs op [[Java (eiland)|Java]] voorgekom het. Die dier was klein van gestalte, maar is ook uitgeken aan sy pels met fyn en strakke strepe, asook die lang snoet met die lang skeurtande. Daar is weinig oor sy gedragspatrone bekend.

[[Lêer:COLLECTIE TROPENMUSEUM Een jager poseert bij de huid van een geschoten tijger bij Kalitapakdoewoer TMnr 10024166.jpg|upright=0.8|thumbduimnael|leftlinks|alt=Chasseur européen posant devant une peau de Tigre de Java.|'n Jagter poseer voor die huid van 'n geskiete tier by Kalitapakdoewoer. Let op die talryke dun strepies.]]

Die tier is kleiner gebou as die spesies op die vasteland, maar tog effens groter as die Balinese tier (''P. t. balica''), en byna net so gedronge soos die Soematraanse tier. Die mannetjie is gemiddeld 2,48 &nbsp;m lank "tussen die spalke" (die dooie tier is oopgespalk en dan vanaf die snoetpunt tot stertpunt gemeet). Lengtegegewens oor die wyfie bestaan nie.

Die skedellengte wissel tussen 30,6 tot 34,9 &nbsp;cm by die mannetjie en 27,0 tot 29,2 &nbsp;cm by die wyfie. Die massa by die mannetjie wissel tussen 100 tot 141 &nbsp;kg, en by die wyfie 75 tot 115 &nbsp;kg.<ref name="jackson">{{fr}} Peter Jackson & Adrienne Farrell Jackson (trad. Danièle Devitre, préf. Dr Claude Martin, ill. Robert Dallet et Johan de Crem), ''Les Félins : Toutes les espèces du monde''. Turin: Delachaux et Niestlé, coll. « La bibliothèque du naturaliste », 15 octobre 1996, 272 pbl. 272, relié (ISBN 978-2-603-01019-8)</ref>

Die klein gestalte van die Javaanse en ander tiere op die [[Soenda-eilande]] strook oor die algemeen met die Wet van Bergmann. Bergmann voer aan die massa van warmbloedige diere gaan ten nouste saam met die buitetemperatuur. Hoe warmer die klimaat, hoe ligter sal die tier wees om sy termoregulasie te vergemaklik.<ref name="seidensticker1986" /><ref name="savigny63">{{fr}} Pascal Picq et François Savigny. ''Les tigres'', Évreux, Odile Jacob, octobre 2004, pbl. 63. (ISBN 2-7381-1342-7)</ref> Verder is die prooidiere (soos hoefdiere; herte en beeste) op Java maar kleiner as dié op die Asiatiese vasteland, wat ook die grootte van die roofdiere inperk.<ref name="seidensticker1986" /> Dwergvorming op eilande ('eilanddwerggroei') kan nog 'n bydraende faktor wees waarom die Javaanse tier "gekrimp" het.<ref name="savigny63" />

Die Javaanse tier vreet hoofsaaklik die Javaanse hert (''Rusa timorensis''), die banteng (''Bos javanicus''), die wildevark (''Sus scrofa'') en soms watervoëls en reptiele.<ref name="seidensticker1986" /> Waarskynlik was die Javaanse hert en die wildevark oorspronklik sy vernaamste hoofprooidiere. Die ontleding van voedselreste in 'n grot en die ontlasting toon dat die Javaanse tier na afloop van die geweldige habitatsverlies nou maar tevrede moes wees met kleiner prooidiere: uilape (makake), voëls, ystervarke en driestrepige palmrollers (''Arctogalidia trivirgata'') ['n soort sivetkat] maak toe deel uit van die dieetsamestelling.<ref>{{fr}} Pascal Picq et François Savigny. ''Les tigres'', Évreux, Odile Jacob, octobre 2004, pbl. 66. (ISBN 2-7381-1342-7)</ref> Oor die algemeen is daar niks omtrent hierdie tiersoort se voortplanting of lewensiklus bekend nie.<ref name="seidensticker1986" />

Die Javaanse tier is een van die drie subspesies waarvan die verspreidingsgebied beperk is tot een eiland, naamlik Java.<ref name="mazak06" /> Hierdie leefruimte is ook nie juis tegemoetkomend teenoor 'n groot roofdier nie: dit is besonder nat en vogtig weens die oorvloed reën, die aardbiomassa is swak, en boonop lê die eiland buite bereik van die habitatgebied waar die groot wildsbokke wei.<ref name="Riding18">{{en}} John Seidensticker, Peter Jackson et Sarah Christie, ''Riding the tiger: tiger conservation in human-dominated landscapes'', Cambridge University Press, 1999, pbl. 18 (ISBN 05216483510-521-64835-1 & ISBN 9780521648356978-0-521-64835-6)</ref>

Die ''Pantherinae''-linie het reeds 10,8 miljoen jaar gelede van die [[Mees onlangse gemeenskaplike voorsaat|gemeenskaplike voorsaat]] van die ''[[Felidae]]'' vertak.<ref name=PourLaScience>{{fr}} Stephen O'Brien et Warren Johnson, « L'évolution des chats », ''Pour la science'', no 366,‎&lrm; avril 2008 (ISSN 0153-4092) basée sur (en) W. Johnson et al., « The late Miocene radiation of modern felidae : a genetic assessment », ''Science'', no 311,‎&lrm; 2006 et (en) C. Driscoll et al., « The near eastern origin of cat domestication », ''Science'', no 317,‎&lrm; 2007.</ref> By die aanvang van die Plioseen vorm ''Panthera palaeosinensis'' die [[basale klade]] van die ''[[Panthera]]''.<ref name="zdanskyi">{{en}} Ji H. Mazák, Per Christiansen et Andrew C. Kitchener, « Oldest Known Pantherine Skull and Evolution of the Tiger », ''PLoS ONE'', vol. 6, no 10,‎&lrm; 10 octobre 2011 (DOI [http://dx.doi.org/10.1371%2Fjournal.pone.002548 10.1371/journal.pone.002548], [http://www.plosone.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0025483#pone-0025483-g009 skakel] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=http%3A%2F%2Fwww.plosone.org%2Farticle%2Finfo%253Adoi%252F10.1371%252Fjournal.pone.0025483%23pone-0025483-g009 argief])</ref>

''Panthera zdanskyi'' is in 2004 aan die oostelike hang van Longdan, in die [[Gansu]]-provinsie, Sjina ontdek. Hierdie fossiel is 2,55 tot 2,16 miljoen jaar oud (uit die Vroeg-Pleistoseen). [[Kladistiek|Kladistiese]] navorsing toon aan dat ''P. zdanskyi'' die sustersgroep van die tier is en suggereer dat die wieg van die moderne tier by die aanvang van die Pleistoseen in die noordweste van Sjina geleë is.<ref name="zdanskyi" /> Die oudste fossiele van die tier is brokstukke van die bokaak en onderkaak wat uit die [[Kalabrium]] (Middel-Pleistoseen) dateer en in Sjina ontdek is.<ref name="zdanskyi" />

Vanuit Sjina het die verspreidingsgebied van die tier eers uitgebrei na die Soenda-eilande en later na Indië.<ref name="Riding1">{{en}} John Seidensticker, Peter Jackson et Sarah Christie, ''Riding the tiger: tiger conservation in human-dominated landscapes'', Cambridge University Press, 1999, pbl. 35-49 (ISBN 05216483510-521-64835-1 & ISBN 9780521648356978-0-521-64835-6)</ref> Tussen die einde van die Plioseen en die aanvang van die Pleistoseen was die tier een spesie wat oor 'n groot deel van Asië wydverspreid voorgekom het. Die tierbevolkings begin egter sterk uiteenloop en verander tydens die onderskeie tussenystye van die [[Kwartêre Ystydperk]].<ref name="phylogeography">{{en}} Shu-Jin Luo, Jae-Heup Kim, Warren E Johnson et al., « Phylogeography and Genetic Ancestry of Tigers (''Panthera tigris'') », ''PLoS Biol'', 2 (12),‎&lrm; 7 décembre 2004 (DOI [http://dx.doi.org/10.1371%2Fjournal.pbio.0020442 10.1371/journal.pbio.0020442], [http://www.plosbiology.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pbio.0020442#pbio-0020442-g004 skakel] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=http%3A%2F%2Fwww.plosbiology.org%2Farticle%2Finfo%253Adoi%252F10.1371%252Fjournal.pbio.0020442%23pbio-0020442-g004 argief]).</ref> 73 000 jaar gelede beland die tier op die randjie van uitsterwing as gevolg van die uitbarsting van die supervulkaan Toba op Soematra -– dit sou moontlik die gebrek aan genetiese diversiteit onder die huidige tiersoorte kon verklaar.<ref name=PourLaScience />

Die tier word in 1758 die eerste maal beskryf deur [[Carolus Linnaeus]] in sy boek ''[[Systema Naturae]]''. Die Javaanse tier word deur Coenraad Jacob Temminck op grond van 'n enkele [[holotipe]] in 1844 beskryf, saam met die Siberiese tier (destyds ''Felis tigris altaicus'').<ref name="Riding22">{{en}} John Seidensticker, Peter Jackson et Sarah Christie, ''Riding the tiger: tiger conservation in human-dominated landscapes'', Cambridge University Press, 1999, pbl. 22 (ISBN 05216483510-521-64835-1 & ISBN 9780521648356978-0-521-64835-6)</ref> Die tiersubspesies is voorheen klassifiseer volgens liggaamsbou, skedelbou, pelskleur en -patrone.<ref name="phylogeography" /> Temminck het sodoende oorspronklik die Javaanse tier van die een in Siberië onderskei, bloot op grond van hul verskillende pelshaarlengte en -tekstuur.<ref name="Riding22" />

Temminck skryf in ''Fauna Japonica'':<ref>{{fr}} [https://archive.org/stream/faunajaponicasi00sieb#page/43 Temminck, C.J. 1842. Aperçu général et spécifique sur les mammifères qui habitent le Japon et les îles qui en depéndent. ''Fauna japonica, sive, Descriptio animalium, quae in itinere per Japoniam, jussu et auspiciis, superiorum, qui summum in India Batava imperium tenent, suscepto, annis 1823-18301823–1830''. Lugduni Batavorum: Apud Auctorem, pbl. 43.]</ref>

| Les peaux de tigres, notamment celles du Felis tigris altaicus et du Felis irbis sont très-communes au Japon, mais il est de fait que ces deux chats habitent le continent asiatique, et vivent dans la Corée (Korai). Ces peaux sont introduites comme objet de commerce et il arrive quelquefois que des sujets vivants sont exposés à la curiosité publique. Le principal dépôt de cette pelleterie et de toutes les fourrures que le continent importe dans ce pays se trouve dans l’île de Tsusima. Les monts Altaï et la chaîne du Pisihan situées vers le 42º degré de latitude nord sont les lieux de demeure de ces tigres. Leur pelage abondamment pourvu d’un poil long, touffu et feutré permet à ces animaux d’affronter les frimats qui régnent dans ces contrées. Nous avons déjà fait observer que dans l’Inde archipélagique le Felis tigris ne se trouve jamais dans les régions d’une élévation au dessus de 1200 mètres; sous cette zone équatoriale le Felis tigris sondaicus a sa robe composée d’un pelage court et lisse, sans poils laineux ni feutré.

Verskillende indelings het die neiging om die aantal subspesies te verminder en die vastelandtiere (Siberiese, Bengaalse, Maleisiese, Suid-Sjinese en Indosjinese en Kaspiese tiere) van die eilandtiere (Javaanse, Balinese en Soematraanse tiere) te onderskei.<ref name="Picq1">{{fr}} Pascal Picq et François Savigny. ''Les tigres'', Évreux, Odile Jacob, octobre 2004, bl. 44-55 (ISBN 2-7381-1342-7)</ref><ref name="Riding1" />

In 2006 doen Mazak en Groves aan die hand om die Soematraanse tier en die Javaanse tier vanaf subspesie op te skuif en tot spesie te verklaar (''Panthera sumatrae'' en ''Panthera sondaica'' onderskeidelik), volgens 'n ondersoek op grond van die skedelafmetings. Die Balinese tier word verder ook voorgestel as die subspesie van die Javaanse tier (''Panthera sondaica balica'').<ref name="mazak06" /> Die Javaanse tier word egter oor die algemeen as 'n tiersubspesie beskou.<ref name="UICN">{{en}} [[IUBN]] : [http://www.iucnredlist.org/apps/redlist/details/41681 ''Panthera tigris'' ssp. ''sondaica''] (Temminck, 1844) [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=http%3A%2F%2Fwww.iucnredlist.org%2Fapps%2Fredlist%2Fdetails%2F41681 argief].</ref>

Die eerste tierfossiele op Java is meer as 'n miljoen jaar oud. Diverse vorme volg op mekaar: ''Panthera tigris oxygnatha'', ''P. t. trinilensis'' en dan ''P. t. soloensis''.<ref name="Frontiers37">{{en}} Peter Boomgaard. 2001. ''Frontiers of Fear : Tigers and People in the Malay World, 1600-19501600–1950'', Yale University, pbl. 37 (ISBN 9780300127591978-0-300-12759-1)</ref> Navorsing in 2014 gegrond op die ontleding van drie molekulêre merkers van 134 verskillende eksemplare, skat dat die laaste gemeenskaplike voorsaat van alle tiersubspesies êrens tussen 72 000 tot 108 000 jaar gelede voorgekom het. Dit is laat vergeleke met die ander katsoorte van die genus ''Panthera''.<ref name="phylogeography" />

Die eerste spoor van die moderne Javaanse tier dateer 80 000 jaar voor 1950 (d.w.s. ''Before Present'', die eenheid by [[radiometriese datering]]). Die fossiele word talryker tydens die Mesolitikum (10 000 tot 50 000 jaar voor 1950), toe die eiland Java nie so digbebos was soos tans nie. Volgens Peter Boomgaard sou die aantal tiere in die Neolitikum (5 000 tot 3 000 jaar voor 1950) waarskynlik begin afneem het namate die bosgebied begin uitbrei en al hoe digter begin word het. Die tier is 'n roofdier wat ruimte soek, oop bosse of selfs die bosrande verkies. Die oerwoud van Java is 'n baie digte en geslote omgewing wat beweging vir 'n groot kat bemoeilik en daarom onherbergsaam is.

Andersins kon die mens reeds op die eiland aangekom het en onder die tiere begin afmaai het.<ref name="Frontiers37" />

Wat die kontak tussen die Javaanse en Balinese tier betref: dit is moontlik dat die tiere die vlak Straat Bali kon oorsteek wat die twee eilande skei en by die smalste punt net meer as twee kilometer breed is. Dergelike oortogte is moontlik, en getuienisse wil dit ook so hê, maar dit kon nog nooit bewys word nie.<ref name="Frontiers17">{{en}} Peter Boomgaard. 2001. ''Frontiers of Fear : Tigers and People in the Malay World, 1600-19501600–1950'', Yale University, pbl. 17 (ISBN 9780300127591978-0-300-12759-1)</ref>

Aan die einde van die 18de eeu kom die tiere nog oor 'n baie groot deel van die eiland Java nog voor.<ref name="seidensticker1987">{{en}} John Seidensticker, R. L. Tilson (ed.) et U. S. Seal (ed.). 1987. ''Tigers of the World: the biology, biopolitics, management, and conservation of an endangered species''. New Jersey: Noyes Publications, ppbl. 1–8. ([https://books.google.com/books?id=YdC-wfyZwZEC skakel] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DYdC-wfyZwZEC argief]), « Bearing Witness: Observations on the Extinction of ''Panthera tigris balica'' and ''Panthera tigris sondaica'' »</ref><ref name="Riding18" /> In 1822 was die tiere op Oos-Java tussen Panarukan en Banyuwangi so talryk, dat hulle 'n gevaar vir die vee begin inhou het.<ref name="AFS54-192">{{en}} Robert Wessing. 1995. The Last Tiger in East Java: Symbolic Continuity in Ecological Change. ''Asian Folklore Studies'', 54(2), pbl. 192 ([https://www.jstor.org/stable/1178941 skakel] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1178941 argief])</ref> Die ontbossing begin teen die middel van die 19de eeu soos duisende boere op Sentraal-Java en Madura begin rondtrek het. Gou word die hulpbronne en die wild deur die mens uitgeput: die tier begin uit hongernood die mens se vee aanval.<ref name="AFS54-193">{{en}} Robert Wessing. 1995. The Last Tiger in East Java: Symbolic Continuity in Ecological Change. ''Asian Folklore Studies'', 54(2), bl. 193 ([https://www.jstor.org/stable/1178941 skakel] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1178941 argief])</ref>

Die navorser Peter Boomgaard het ongeveer dertig beweerde tieraanvalle tussen 1633 en 19687<ref name="Frontiers39">{{en}} Peter Boomgaard. 2001. ''Frontiers of Fear : Tigers and People in the Malay World, 1600-19501600–1950'', Yale University, pbl. 39 (ISBN 9780300127591978-0-300-12759-1)</ref> en veertig voorvalle tussen 1812 en 1869 opgeteken.<ref name="Frontiers40">{{en}} Peter Boomgaard. 2001. ''Frontiers of Fear : Tigers and People in the Malay World, 1600-19501600–1950'', Yale University, pbl. 40 (ISBN 9780300127591978-0-300-12759-1)</ref> Die gebrek aan gegewens uit die 18de eeu kan moontlik toegeskryf word aan 1) die konsentrasie getuienisse rondom die stad Batavia (tans Jakarta), die weinige belangstelling in hierdie stadspraatjies en laastens is daar in hierdie tydperk ook geen ''Daghregister'' bygehou nie. By nadere ondersoek blyk dit party verhale is pure herhaling, letterdiewery of is op so 'n wyse ingekleur om die belangstelling van die publiek te behou. Tog wil dit uit die verhale voorkom of die meeste slagoffers mans is wat buitenshuis werk, soos posbodes of die jongste en onbehoedsame aankomelinge (ongeskoolde arbeiders).<ref name="Frontiers42">{{en}} Peter Boomgaard. 2001. ''Frontiers of Fear : Tigers and People in the Malay World, 1600-19501600–1950'', Yale University, pbl. 42-43 (ISBN 9780300127591978-0-300-12759-1)</ref> Omstreeks 1850 beskou die Javane op die platteland die tier as 'n vloek.<ref name="seidensticker1987" /> Party arbeiders weier volstrek om in die suikerriet-, rubber-, tabak- of koffieplantasies te gaan werk, uit vrees om aangeval te word.<ref name="Frontiers48">{{en}} Peter Boomgaard. 2001. ''Frontiers of Fear : Tigers and People in the Malay World, 1600-19501600–1950'', Yale University, pbl. 48(ISBN 9780300127591978-0-300-12759-1)</ref> Reisigers loop voortaan ook bewapend rond, sou die tier onverwags toeslaan.<ref name="Frontiers42" /> Die Javaanse tier val ook vee aan en noop party erg kwesbare en afgeleë dorpies om versperrings op te rig, of om in 'n spookdorp te verander.<ref name="Frontiers46">{{en}} Peter Boomgaard. 2001. ''Frontiers of Fear : Tigers and People in the Malay World, 1600-19501600–1950'', Yale University, pbl. 46 (ISBN 9780300127591978-0-300-12759-1)</ref> Die aanvalle was tydens en aan die einde van die moeson op sy meeste.<ref name="Frontiers45">{{en}} Peter Boomgaard. 2001. ''Frontiers of Fear : Tigers and People in the Malay World, 1600-19501600–1950'', Yale University, pbl. 45 (ISBN 9780300127591978-0-300-12759-1)</ref>

Volgens Peter Boomgaard is dit nodig om nugter al hierdie verhale te bekyk; die tier word dikwels onnodig die sondebok gemaak om die verdwyning van vee of ontheemding van bevolkingsgroepe te verklaar.<ref name="Frontiers49">{{en}} Peter Boomgaard. 2001. ''Frontiers of Fear : Tigers and People in the Malay World, 1600-19501600–1950'', Yale University, pbl. 49 (ISBN 9780300127591978-0-300-12759-1)</ref> Die voorval van die tier van Caringin was 'n twispunt wat lank in die Nederlandse parlement bespreek is -– die inwoners van die dorpie Caringin (wat verbrand-en-verbou-landbou beoefen het) moes glo noodgedwonge hul huise verlaat voor 'n mensvretertier; in die werklikheid het hulle waarskynlik na die verlate ryslande toe getrek.<ref name="Frontiers47">{{en}} Peter Boomgaard. 2001. ''Frontiers of Fear : Tigers and People in the Malay World, 1600-19501600–1950'', Yale University, pbl. 47 (ISBN 9780300127591978-0-300-12759-1)</ref> Die arbeiders sou op dieselfde manier die tier bloot as voorwendsel kon gebruik elke keer as hulle nie in die plantasies wou gaan werk nie.<ref name="Frontiers49" /> Net so het die gesegde "tiervervuilde bos" in die volksmond ontstaan; dit word soos 'n epiteton (vaste uitdrukking) gebruik om na 'n ongerepte en dunbevolkte bos te verwys.<ref name="Frontiers49" />

Toe die Javaanse tier eers die dorpe begin binnegaan, het die tradisionele beeld van die dier by die inwoners ingrypend verander. Die regering gee in 1822 die jagters opdrag om die tiere van kant te maak.<ref name="AFS54-193" /> Na raming word daar tussen 1830 en 1860 jaarliks ongeveer 1 250 tiere en luiperds op Java gedood. Die Javaanse tiere was op hul beurt weer die doodsoorsaak van 120 mensesterftes per jaar in 1860 en 30 sterftes per jaar teen die eeuwending (die jare 1900).<ref name="bertrand145">{{fr}}Romain Bertrand, « Tigres-rois et tigres-garous : Les dimensions félines du répertoire mystique du politique à Java (XVIIe siècle av. J.-C.-XXe siècle) », dans Paul Bacot, Éric Baratay, Denis Barbet, Olivier Faure, Jean-Luc Mayaud (dir.), ''L'animal en politique'', Éditions L'Harmattan, coll. « Logiques Politiques », 1er septembre 2003, (ISBN 9782296333659 et ISBN 9782747550420), pbl. 145-148.</ref>

[[Lêer:COLLECTIE TROPENMUSEUM Hevea op de rubberplantage Pasir Ajoenan TMnr 60016576.jpg|thumbduimnael|Die ontbossing en aanplanting van rubberplantasies het aansienlik bygedra tot die habitatsverlies van die Javaanse tier. Hierdie foto is vroeg in die 20ste eeu geneem te Pasir Ajoenan, Wes-Java.]]

Teen die aanvang van die 20ste eeu word die eiland Java bevolk deur 28 miljoen mense. Die jaarlikse rysproduksie is nie genoeg om die toekomstige geslagte te onderhou nie. Die landbougrond word binne 15 jaar met 150% vergroot. Tussen 1938 en 1975 het die woudbedekking op die eiland gekrimp vanaf 38% tot 8%, terwyl die Javaanse mensebevolking tot 85 miljoen toegeneem het.<ref name="seidensticker1986" /> Vanaf die aanvang van die 20ste eeu word orals op die eiland kiaatbosse (''Tectona grandis''), koffie en rubberbome (''Hevea brasiliensis'')<ref name="seidensticker1987" /> aangeplant, behalwe in die mees afgeleë en onbereikbare gebiede -– waar die tier hom al hoe dieper en dieper in die onherbergsame dele van die land intrek.<ref name="savigny22">{{fr}} Pascal Picq et François Savigny. ''Les tigres'', Évreux, Odile Jacob, octobre 2004, pbl. 22 (ISBN 2-7381-1342-7)</ref><ref name="Riding18" /> Die tier is sedert die 1940's oor 'n groot gebied van die eiland reeds uitgesterf<ref name="CSG">{{en}} [http://www.catsg.org/catsgportal/cat-website/catfolk/tiger-14.htm ''Javan Tiger Panthera tigris sondaica''] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=http%3A%2F%2Fwww.catsg.org%2Fcatsgportal%2Fcat-website%2Fcatfolk%2Ftiger-14.htm argief], Cat Specialist Group (toegang: 19 Maart 2014).</ref> -– daar word nog op so 200 tot 300 tiere geraam wat oorgebly het.<ref name="AFS54-193" />

In die jare 1960 word die vernaamste prooidier van die Javaanse tier, die Javaanse hert (''Rusa timorensis''), platgetrek deur siekte.<ref name="seidensticker1987" /> Om sake nog te vererger is staatsprogramme van stapel gestuur om die wildevarke [wat ook deel van die tier se dieet uitmaak] as pesdier op grootskaal te vergiftig.<ref name="Riding18" /> Ná die 30 Septemberbeweging en die daaropvolgende menseslagting van 1965-661965–66 in Indonesië, versteek die gewapende groepe hulle in die reservate en dood van die laaste tiere.<ref name="seidensticker1987" />

Bo en behalwe deur jag, die verdwyning van die tier se vernaamste prooidiere, en habitatverlies deur die oorgang van die biotoop (van oerwoud na produksiebosse), kan dieselfde bevolkingstal herbivore van weleer nie weer teruggebring word nie. Die gebrek aan kreupelbos op die grond maak die omgewing wel gunstig vir aapsoorte (primate), maar nie vir die wildevarke en veral die herte nie. Slegs die kleinste spesies, soos die [[moentjak]], kan hier oorleef. Die Javaanse tier moet ook om die middelgrootte en klein prooisoorte met die Javaanse luiperd (''Panthera pardus melas'') meeding. Die luiperd is veel beter by die omgewing aangepas:<ref name="savigny22" />: hierdie is 'n sprekende voorbeeld van ''wedersydse uitsluiting'', aangesien twee roofdiere nie oor die lange duur dieselfde ekologiese nis kan deel nie.<ref name="savigny110">{{fr}} Pascal Picq et François Savigny. ''Les tigres'', Évreux, Odile Jacob, octobre 2004, pbl. 110 (ISBN 2-7381-1342-7)</ref>

Teen die middel van die 1960's het die Javaanse tier in drie bewareas oorleef wat in die 1920's en 1930's gestig is: die Ujung Kulon en Baluran Nasionale Parke en die Leuweung Sancang Natuurreservaat. Teen die einde van die 1960's raak dit al hoe moeiliker om Javaanse tiere op te spoor en te skiet in Banyawangi in Oos-Java.<ref name="AFS54-193" /> Toe die burgerlike opstand van 1965 klaar uitgewoed het, is geen tier weer in hierdie bewaringsgebied waargeneem nie.<ref name="seidensticker1987" />

In 1971 is 'n ou wyfie doodgeskiet in 'n plantasie naby Meru Betiri, die hoogste berg suidoos van Java wat 1 192 meter bo seevlak is.<ref name="seidensticker1987" /> In 1972 word hierdie 500 &nbsp;km² omskep in 'n natuurreservaat.<ref name="seidensticker1987" /><ref name="treep">{{en}} L. Treep. 1973. On the Tiger in Indonesia (with special reference to its status and conservation). ''Report no. 164''. Wageningen, Department of Nature Conservation and Nature Management.</ref> Dit word beskerm deur 'n klein kontingent wildbewaarders en daar word vier bewaringsprojekte van stapel gestuur. Die reservaat is egter versnipper in twee groot plantasies wat in die dale geleë is. Die moontlike prooisoorte bied nie juis 'n groot verskeidenheid nie: daar wei 'n paar bantengs (''Bos javanicus'') naby die plantasies rond, maar die eintlike prooidier van die kat, die Javaanse hert, ontbreek. Die wildevarke kom wydverspreid voor, maar het 'n lae bevolkingsdigtheid.<ref name="Riding18" /> In 1976 is die spore van drie tot vyf Javaanse tiere ten ooste van die park opgemerk.<ref name="seidensticker1980">{{en}} J. Seidensticker & I. Suyono. 1980. The Javan Tiger and the Meri-Betiri Reserve, a plan for management. ''International Union for the Conservation of Nature and Natural Resources'', pbl. 167.</ref> Die prooi tot die tiere se beskikking in die park word egter as onvoldoende beskou om in hul lewensonderhoud te voorsien.<ref name="Riding18" />

In 1979 is die subspesie naby die berg Slamet op die grens tussen Sentraal-Java en Wes-Java opgemerk.<ref name="Frontiers14">{{en}} Peter Boomgaard. 2001. ''Frontiers of Fear : Tigers and People in the Malay World, 1600-19501600–1950'', Yale University, pbl. 14 (ISBN 9780300127591978-0-300-12759-1)</ref> Onder leiding van die Institut Pertanian Bogor gaan 'n groep van dertig studente op ekspedisie na die Meru Betiri Nasionale Park. In groepies van vyf fynkam hulle die hele gebied<ref name="zgap1991">{{de}} Y. Istiadi, N. Panekenan, D. Priatna, Y. Novendri, A. Mathys & Y. Mathys. 1991. Untersuchung über die Carnivoren des Gunung Halimun Naturschutzgebietes. ''Zoologische Gesellschaft für Arten- und Populationsschutz e.V. Mitteilungen''. 7(2): 3–5.</ref> en kry uitwerpsels, krapmerke en spore.<ref name="Frontiers14" /> In 1990 kom 'n ander groep studente slegs op spore af.<ref name="Frontiers14" />

In die najaar van 1992 is die allereerste studie in Meru Betiri Nasionale Park uitgevoer met selfskietende kameravalle wat orals gestel word; met die samewerking en seën van die Wêreldnatuurlewefonds Indonesië. Tussen Maart 1993 en Maart 1994 lewer die 19 strategiese wildkamerapunte geen katfoto's op nie. In dieselfde tydperk is daar van die tier ook geen (poot)spoor meer van te vinde nie.<ref name="rafiastanto">{{en}} A. Rafiastanto, « Camera trapping survey of Javan tiger and other wild animals in Meru Betiri National Park », WWF-IP Project ID 0084-02,‎&lrm; 1994.</ref> Die amptelike verklaring word op wit en swart in die verslag uitgereik: die subspesie het uitgesterf.<ref name="kemf">{{en}} Peter Jackson et Elizabeth Kemf, ''Wanted alive! Tigers in the wild : 1994 WWF Species Status Report'', WWF International, 1994 ([https://books.google.fr/books/about/Wanted_Alive.html?id=GdBauAAACAAJ skakel] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fbooks.google.fr%2Fbooks%2Fabout%2FWanted_Alive.html%3Fid%3DGdBauAAACAAJ argief])</ref>. Die [[Internasionale Unie vir die Bewaring van die Natuur]] het ook hieroor die doodsklok gelui in 2003.<ref name="UICN" />

Die gerugte dat die Javaanse tier in Meru Betiri Nasionale Park moontlik oorleef het, wil maar net nie gaan lê nie. Die hoof van die park, Indra Arinal, bring nog 'n ekspedisie op die been. Weer word die park gefynkam; met die steun van die ''Sumatran Tiger Project'' stel die dertien spanlede regoor die park kameravalle op en stip hul posisies en bevindings neer. Die infrarooikameras is selfs ter beskikking gestel deur ''The Tiger Foundation''.<ref name="tilson">{{en}} R. Tilson, « [http://www.catsg.org/catsglib/recordetail.php?recordid=8089 Sumatran Tiger Project Report No. 17 & 18: July] » [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=http%3A%2F%2Fwww.tigers.ca%2Fhome%2FZoostory.pdf argief], Indonesian Sumatran Tiger Steering Committee, Jakarta, Desember 1999 (besoek 7 April 2014).</ref> 'n Jaar se werk laat die ondersoekspan met leë hande -– buiten nou die foto's van die handjie vol plantvreters en die hordes stropers, natuurlik.<ref name="breining">{{en}} G. Breining, [http://www.tigers.ca/home/Zoostory.pdf What's Our Zoo Got to Do With It?] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=http%3A%2F%2Fwww.tigers.ca%2Fhome%2FZoostory.pdf argief], Minnesota Conservation Volunteer, 2002 (besoek 7 April 2014).</ref>

Gerugte van die tier wat dan hier, dan daar, uit die bloute sy opwagting maak, het al deel van die volksgeloof geword. Dit was trouens die onderwerp van tweederdes van die briewe wat die ''Surabaya Post'' in 1991 ontvang het.<ref name="AFS54-206">{{en}} Robert Wessing. 1995. The Last Tiger in East Java: Symbolic Continuity in Ecological Change. ''Asian Folklore Studies'', 54(2), pbl. 206 ([https://www.jstor.org/stable/1178941 skakel] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1178941 argief])</ref> Die getuies glo vas die subspesie leef nog<ref name="Bambang">{{en}} M. Bambang. 2002. In search of 'extinct' Javan tiger. ''The Jakarta Post''.‎&lrm; 30 Oktober 2002 ([http://www.thejakartapost.com/news/2002/10/30/in-search-039extinct039-javan-tiger.html skakel] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=http%3A%2F%2Fwww.thejakartapost.com%2Fnews%2F2002%2F10%2F30%2Fin-search-039extinct039-javan-tiger.html argief]).</ref> -– soos die tieraanvalle<ref name="harimau">{{id}} ''DetikNews''. 2008. Pendaki Wanita Tewas di Gunung Merbabu, Diduga Diterkam Harimau.‎&lrm; 17 November. ([http://www.detiknews.com/read/2008/11/17/191947/1038555/10/pendaki-wanita-tewas-di-gunung-merbabu-diduga-diterkam-harimau skakel] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=http%3A%2F%2Fwww.detiknews.com%2Fread%2F2008%2F11%2F17%2F191947%2F1038555%2F10%2Fpendaki-wanita-tewas-di-gunung-merbabu-diduga-diterkam-harimau argief]</ref> of vermeende spore kan getuig.<ref name="harimau3">{{en}} ''The Sydney Morning Herald''. 2010. Tiger rumours swirl below Indon volcano.‎&lrm; 2 November.([http://news.smh.com.au/breaking-news-world/tiger-rumours-swirl-below-indon-volcano-20101102-17ce0.html skakel] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=http%3A%2F%2Fnews.smh.com.au%2Fbreaking-news-world%2Ftiger-rumours-swirl-below-indon-volcano-20101102-17ce0.html argief])</ref>. Na verluid is vier tiere met twee welpies tydens die bosbrande in 1997 op die berg Merbabu (of die berg Merapi) in Sentraal-Java uit hul lêplek gerook.<ref name="Frontiers14" />

Dikwels berus hierdie opspraakwekkende gerugte bloot op spraakverwarring. In Javaans beteken die woord « ''macan'' » sowel tier as luiperd,<ref name="AFS54-194">{{en}} Robert Wessing. 1995. The Last Tiger in East Java: Symbolic Continuity in Ecological Change. ''Asian Folklore Studies'', 54(2), pbl. 194 ([https://www.jstor.org/stable/1178941 skakel] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1178941 argief])</ref> net soos dit in ou Afrikaans « ''tier'' » en in Suid-Amerikaanse Spaans « ''el tigre'' » ook die geval was.<ref>{{af}} C.S. Grobbelaar. 1959. Soogdiere: Die Vleisetende Roofdiere in: C.F. Albertyn e.a. ''Die [[Afrikaanse Kinderensiklopedie]] Deel VI''. Bl. 2526: ''… op die lys is daardie groot kat met swart spikkels wat ons in Suid-Afrika die tier noem. Ons sit 'n bietjie opgeskeep met hierdie naam wat ons voorgeslagte vir hom gegee het... Maar nou die naam! Baie mense noem hom bergtier. Hierdie tier van ons kom oor die hele Afrika en in Indië voor. In Indië waar die Hindoes baie meer las van hom het as ons, noem die inboorlinge hom die cheta-bagh, d.w.s. die 'gespikkelde tier'...Dierkundiges wil hê ons moet hom die luiperd noem. Hulle is so gewoond daaraan om die name van diere te verander dat hulle nie kan insien waarom ons aan die ou volksnaam wil kleef nie. Om verwarring te voorkom sal ons hom maar in die vervolg bergtier (luiperd) noem, hoewel hy nog altyd in die volksmond bekend sal staan as die 'tier' ''. Op bl. 2531 staan (met verwysing na die jaguar): ''Hy is die Westelike Halfrond se grootste kat. Hierdie groot, swaar kat van by die agt voet en byna 250 pond en met die volmaakte toerusting van 'n roofdier is 'n ware tiran in die hele Suid-Amerikaanse dierewêreld. Hulle noem hom daar ook 'el tigre', die tier. Dit lyk of elke wêrelddeel maar graag 'n tier wil hê: ons in Suid-Afrika noem ons groot, swart, gespikkelde kat ook die 'tier' ''</ref> Bowendien is die Javaanse bevolking dikwels salig onbewus of uit voeling met die ekologiese stand van die tier. In die 1990's glo baie stadsbewoners en plattelanders nog jy kan die dier agter elke bos uitskop -– min wetende hy het lankal verdwyn.<ref name="AFS54-194" />

Ook die bewerings kon nooit gestaaf word nie. Niks wys daarop dat hierdie katagtiges tiere, laat staan nog ''Javaanse'' tiere is nie. Die Javaanse luiperd se spoorgrootte en loop(wyse) kan baie maklik vir die tier s'n aangesien word. Dit is altyd moontlik dat 'n ander subspesie met opset en onwettig in die natuur vrygelaat is. Hoe dit ook al sy - – die eiland se ekologie is heeltemal verander en kan nie meer hierdie katspesie permanent onderhou nie.<ref name="savigny22" /> Die biomassa van die Ujung Kulon Nasionale Park word byvoorbeeld in 1980 geraam op 500 &nbsp;kg/km², terwyl dit in die res van Asië wissel van 750 tot 3 300 &nbsp;kg / km².<ref name="Frontiers24">{{en}} Peter Boomgaard. 2001. ''Frontiers of Fear : Tigers and People in the Malay World, 1600-19501600–1950'', Yale University, pbl. 24 (ISBN 9780300127591978-0-300-12759-1)</ref>

Voor die [[Tweede Wêreldoorlog]] is Javaanse tiere in Indonesiese dieretuine aangehou, maar tydens die oorlog is die dieretuine gesluit. Toe die vrede gesluit is was die Javaanse tier reeds so seldsaam dat dit makliker sou wees om die Soematraanse tiere aan te skaf.<ref name="seidensticker1986" /> Daar is geen Javaanse tiere in gevangenskap meer oor nie.<ref name="UICN" />

Op Java beteken « macan » feitlik enige katagtige, wat vir die buitestander in die war kan bring. In Javaans beteken « macan » sowel "tier" as "luiperd". Daarby beteken « macan dahan » newelluiperd (''Neofelis diardi'') en « macan garambis » leeu (''Panthera leo''). Boonop word daar na die tier in die volksmond met drie folkloristiese woorde verwys: « macan loreng », die gewone tier, « macan sruni », die tier waarvan die strepe meestal op die kruis (agterstewe) is en « macan gembong », 'n katsoort met 'n liggrys kleur. In Indonesies word die tier « harimau » genoem (terwyl op sy beurt « harimau kumbang » ("kewertier") weer swartluiperd (panter), en « harimau dahan » ("taktier") luiperd beteken) en op Oos-Java kan « singa » ook gebruik word vir sowel "tier" as "leeu".<ref name="AFS54-194" /> In Hoog-Javaans word die tier ook « sima » (uit die Sanskrit ''Siṁhaḥ'', "leeu") genoem.<ref name="bertrand133">{{fr}} Romain Bertrand, « Tigres-rois et tigres-garous : Les dimensions félines du répertoire mystique du politique à Java (XVIIe siècle av. J.-C.-XXe siècle) », dans Paul Bacot, Éric Baratay, Denis Barbet, Olivier Faure, Jean-Luc Mayaud (dir.), ''L'animal en politique'', Éditions L'Harmattan, coll. « Logiques Politiques », 1er septembre 2003, (ISBN 9782296333659 et ISBN 9782747550420), pbl. 133-135.</ref>

Dwarsoor Suidoos-Asië word geglo die tier en die mens deel 'n gemeenskaplike voorsaat; daarom wil tradisie dit hê dat "die tier 'n mensesiel het". Volgens 'n ou Javaanse fabel was mens en tier oorspronklik planteters en het vreedsaam soos broers saamgeleef. Die tiere het geknibbel aan die blaartjies van die ''Paederia foetida'' en die doerian (''Durio zibethinus''). Maar op 'n dag loop iets skeef. By die voorbereiding van die maaltyd sny 'n man per ongeluk sy vinger af en hierdie stuk vleis beland toe iewers in die middagete van die tiere. Die tiere het smaaklik weggeval en van daardie dag af in wilde diere ontaard.<ref name="AFS54-195">{{en}} Robert Wessing. 1995. The Last Tiger in East Java: Symbolic Continuity in Ecological Change. ''Asian Folklore Studies'', 54(2), pbl. 195 ([https://www.jstor.org/stable/1178941 skakel] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1178941 argief])</ref>

Volgens 'n ander oorlewering aan die noordkus van Oos-Java sou die tiere en krokodille afstammelinge wees van Sjeh Sajjidina Ali, 'n skoonseun van [[Mohammed]].<ref name="AFS54-195" />

Die magiese kragte wat aan hierdie tier toegeskryf word, hang ten nouste saam met die manier hoe die Javaanse kultuur die bos betrag: 'n geheimsinnige plek vol duistere en bose magte. Die oerwoud is die antoniem van beskawing.<ref name="bertrand145" /> Boonop is die bos kop in een mus met die tier. Volgens 'n Javaanse fabel beskerm die tier die bos deur die dorpenaars die skrik op die lyf te jaag, terwyl die bos op sy beurt weer die tier beskerm deur aan hom skuiling te bied. Voordat jy dus van die tier kan ontslae raak, moet jy die bos vernietig.<ref name="AFS54-196">{{en}} Robert Wessing. 1995. The Last Tiger in East Java: Symbolic Continuity in Ecological Change. ''Asian Folklore Studies'', 54(2), pbl. 196 ([https://www.jstor.org/stable/1178941 skakel] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1178941 argief])</ref>

Na bewering kan die tier die ''kesaktian'' [magiese kragte] kry deur vir veertig dae in 'n woudspelonk te vas en te mediteer. Dan raak hy in die woud onsigbaar. Dit is vir die tier egter taboe om deur 'n mens raakgesien te word; dan moet hy weer vir nog veertig dae vas om sy towerkragte te herwin.<ref name="AFS54-196" />

Die Javane moet ook hul veiligheid in die bos verseker. Uit ontsag word die tier herinner dat hy « 'n seun van Adam » is, en dan word 'n skietgebedjie opgestuur.<ref name="AFS54-196" /> Omdat die tier uit die mens spruit [of ten minste dieselfde voorsaat deel], verstaan hy mos die Javaanse taal, en daarom is dit gevaarlik om die woord « ''macan'' » sommer so prontuit by die gewone naam te gebruik.<ref>{{nl}} [http://booksandjournals.brillonline.com/docserver/22134379/49/1/22134379_049_01_s12_text.pdf?expires=1538420892&id=id&accname=guest&checksum=01155DB60C09F62B1E4596BBF076726C De Groot, J.M. 1898. De weertijger in onze koloniën en op het Oostaziatische Vasteland. ''Bijdragen tot de taal-, land- en volkenkunde'', Jaargang 49(1)] ppbl. 578: "evenals op Java en Sumatra, noemt in China de bevolking van door tijgers bewoonde streken deze monsters liefst niet bij den gewonen naam."</ref> Die tier sal jou miskien hoor en kom ondersoek instel. Om daardie rede word bosbenamings bedink om met 'n ompad na die tier te verwys: ''nenek'' (« grootouer »), ''datuk'' (« oupa »), ''guda'' (« geheim, verborge »),<ref name="Weissing295">{{en}} Robert Wessing. 1992. « A tiger in the heart: the Javanese rampok macan », ''Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde'', Leyde, Royal Netherlands Institute of Southeast Asian and Caribbean Studies, 148(2): 295-296 ([https://www.jstor.org/stable/27864355 skakel] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1178941 argief])</ref>, ''kiai'' of ''kiaine'' (« towergoed » of « towenare »).<ref name="AFS54-195" /> Hierdie begrippe alleen spreek boekdele oor die verhouding en verwantskap tussen mens en towerdier -– die kenmerkende simboliek wat die tier op Java omgeef.<ref name="Weissing295" /><ref name="AFS54-195" />

Die beskermgeeste ''dhanyang'' beskerm en verseker die vrugbaarheid van hul grondgebied, soos byvoorbeeld 'n bos of dorpie; in vele opsigte herinner hierdie verskynsel aan die ''genius loci''. Hulle is boomgeeste en rotsgeeste, en word dikwels verwar met voorvadergeeste.<ref name="AFS54-197" /> Die ''dhanyang'' neem dikwels die gestalte van 'n tier aan.<ref name="AFS54-197">{{en}} Robert Wessing. 1995. The Last Tiger in East Java: Symbolic Continuity in Ecological Change. ''Asian Folklore Studies'', 54(2), pbl. 197 ([https://www.jstor.org/stable/1178941 skakel] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1178941 argief])</ref> In die bos rondom Baluran word die geeste glo een enorme groot swart gedierte wat tierspore agterlaat.<ref name="AFS54-196" />

In die Javaanse kultuur beskik die grondleggers van die dorpie glo oor towerkrag, veral om met die tiere te onderhandel. Volgens 'n legende van Lumajang, het die stigter 'n persoon in 'n tier verander om die bos skoon te maak, waarna hierdie persoon toe kinders gekry het wat in weertiere kon verander. Die afstammelinge (seuns) moes hul afgestorwe vaders se vingers afsny om die vloek te breek. Iets soortgelyk het glo op Madura en op Oos-Java gebeur: die gees van 'n towenaar (en voorouer) kan hom opnuut as tier [[reïnkarnasie|beliggaam]], sou sy towerkrag nie aan sy nageslagte oorgedra kan word nie.<ref name="AFS54-197" />

Die ''dhanyang'' beskerm glo alles van die stigter, ook sy graf -– soos die praalgraf van Sjeh Maulana Isak -– of die godsdienstoegewyde skole waarvan hy die grondlegger was toe hy nog geleef het. So word die ''Tanjung Keraksaan'' Moslemskool deur 'n weldadige tier bewaak. Hierdie tier is die beliggaming van die heiligheid van die oprigter van die skool. 'n Ander oorlewering wil dit hê die tier kan opgeroep word deur 'n ''kyai'' (die eretitel wat "geleerde/geletterde" of "Korangeleerde/-geletterde" beteken). Die ''kyai'' moet eers gaan vas en aan al die voorskrifte voldoen en al die rituele nakom, voordat die formulier uitgespreek word wat die naam van die Opperwese aanroep. Die tiere wat dan te voorskyn kom is die gewaarwording van die beskermengele wat met die Koran en die Hadit vereenselwig word.<ref name="AFS54-198">{{en}} Robert Wessing. 1995. The Last Tiger in East Java: Symbolic Continuity in Ecological Change. ''Asian Folklore Studies'', 54(2), pbl. 198([https://www.jstor.org/stable/1178941 skakel] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1178941 argief])</ref>

Die tier is ook die beskermer van die sjamane; volgens die Suidoos-Asiatiese oorlewering is die tier een met die bos, en kan ook met die voorouers en beskermgeeste in verbinding tree. Die sjamane is glo baie eie met die tiere en word daarom dikwels met tiere en hul magiese eienskappe vereenselwig; die sjamane kan net soos die tiere verdwyn en verskyn.<ref name="AFS54-199">{{en}} Robert Wessing. 1995. The Last Tiger in East Java: Symbolic Continuity in Ecological Change. ''Asian Folklore Studies'', 54(2), bl. 199 ([https://www.jstor.org/stable/1178941 skakel] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1178941 argief])</ref> Volgens oorlewering op Oos-Java kan hierdie tier wat deur die sjamaan in sy vertroue geneem is op twee pote loop en as rydier dien. Hy word opgeroep deur wierook te brand.<ref name="AFS54-200">{{en}} Robert Wessing. 1995. The Last Tiger in East Java: Symbolic Continuity in Ecological Change. ''Asian Folklore Studies'', 54(2), bl. 200 ([https://www.jstor.org/stable/1178941 skakel] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1178941 argief])</ref>

Die laaste tipe tiergees wat mens kry is die reïnkarnasie van iemand wat aan onnatuurlike oorsake dood is, of gestraf word. Gewoonlik is hierdie tiere goedaardig en snel dikwels hul nasate te hulp. Volgens die Javaanse oorlewering verskyn die gees veertig dae na die dood ingetree het. Tussen die eerste en die sewende dag word die siel 'n gees en dan 'n tier. In Situbondo kan die tier opgeroep word deur wierook te brand, 'n offer te bring en dan 'n steentjie te werp.<ref name="AFS54-200" /> Die opgeroepe tiere word ''macan onjangan'' genoem: hulle bewaak die huis en kan slegs deur diegene met kwade bedoelings gesien word.<ref name="AFS54-200" />

InDie dietier volksgeloofhet opdus Wes-Javamag, beskiken diesy liggaam enis sieldeurtrek vandaarvan. dieGerugte tiervan oortiere heelwatwat heilsamein kragte. Die menslike siel van diestukke katgekap word deurom meditasieamulette en vasbloeddeurdrenkte opgeroepwapens omdaarvan te genees.maak Daarkom isdikwels talrykevoor. medieseDit boekegebeur waarinveral uitgeweikort word oor die heilsamena werkingafloop van die afbeelding of liggaamsdele van die tier. Die tande dien as afweermiddel teen die swartkuns. Die snorhare is weer giftig; net die gedagte dat jy dit op jou dra sal mense vir jou laat ligloop: jy's woes en gevaarlik. Op Oos-Java word geglo die tier het 'n stervormige been (dierampog macan''sengkel'') wat towerkragte bevat. Hierdie been is in die linkerskouer genestel en verdwyn 'n uur na die dier se dood. Sou die been as amulet gebruik word, kry die besitter bomenslike kragte.<ref name="AFS54-201202">{{en}} Robert Wessing. 1995. The Last Tiger in East Java: Symbolic Continuity in Ecological Change. ''Asian Folklore Studies'', 54(2), pbl. 201202 ([https://www.jstor.org/stable/1178941 skakel] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1178941 argief])</ref>

Die weertier (''macan gadhungan'') is 'n legende wat baie goed in [[Kediri]] bekend is en oor die algemeen op Oos-Java oorvertel word.<ref name="bertrand145" /> Die weertier word as boos beskou en moet nie verwar word met die tier wat deur verskillende geeste beliggaam word of die beskermers van die sjamane is nie.<ref name="AFS54-204">{{en}} Robert Wessing. 1995. The Last Tiger in East Java: Symbolic Continuity in Ecological Change. ''Asian Folklore Studies'', 54(2), pbl. 204 ([https://www.jstor.org/stable/1178941 skakel] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1178941 argief])</ref> Die weertier word dikwels gesien as die reïnkarnasie van 'n adellike wat in ballingskap in die Lodoyobos gesterf het. Die Lodoyobos, naby Blitar, is juis berug vir sy wrede tiere. Hierdie gedaanteverwisseling in 'n tier word van geslag tot geslag oorgedra deur kennis opgesluit in mantras, wat, volgens die legende, teruggevoer kan word na die eerste weertier wat in die Lodoyobos gebly het, in die tyd van koning Djojoboyo.<ref name="bertrand145" /> (Koning Djojoboyo was 'n heerser oor die Kediri-koninkryk op Oos-Java in die 12de eeu. Die profesieë wat hy sou neergepen het (die ''Ramalan Jayabaya''), oefen steeds aansienlike invloed uit hoe die Javaanse geskiedenis gelees en verstaan word.)

'n Mens sou 'n weertier kon uitken aan 'n spleet in sy bolip (dus, 'n soort haaslip), en die hakke op die agterpote wat agterstevoor om sit. Tydens die gedaantewisseling word die gatkant letterlik voor: die gesig van die mens sou die tier se stert word. As mens sou die weertier nie veel eet nie en ook nie ryk word nie, maar wel 'n lang lewe hê. Die weertier is besonder gewild in die Suidoos-Asiatiese kuns en letterkunde. Selfs aan die einde van die 20ste eeu op Java kon jy maar weet: kort nadat 'n stuk verskyn het oor 'n tier wat in die omgewing gewaar is, sal daar gerugte van weertiere volg.<ref name="AFS54-204" />.

Op Soematra en Oos-Java kan net mooi die teenoorgestelde ook geld: daar besit die weertiere wel 'n bolip, maar hierdie keer ontbreek die doodgewone middelkuiltjie by die mens nou heeltemal: "Is het gewoonlijk aanwezige kuiltje in de bovenlip bij uitzondering afwezig, dan is zoo een mensch een matjang gadoengan."<ref>{{nl}} [http://booksandjournals.brillonline.com/docserver/22134379/49/1/22134379_049_01_s12_text.pdf?expires=1538420892&id=id&accname=guest&checksum=01155DB60C09F62B1E4596BBF076726C De Groot, J.M. 1898. De weertijger in onze koloniën en op het Oostaziatische Vasteland. ''Bijdragen tot de taal-, land- en volkenkunde'', Jaargang 49(1)] ppbl. 558: "Op Sumatra nu bezitten de weertijgers, zooals wij op blz. 554 zagen, eveneens een bepaald kenmerk, en wel een bovenlip, die het gewone middengeultje mist. Ook omtrent Oost-Java lezen wij: "Is het gewoonlijk aanwezige kuiltje in de bovenlip bij uitzondering afwezig, dan is zoo een mensch een matjang gadoengan."</ref>

In die laat-18de eeu het die Javaanse hof dikwels misdadigers en rebelle vir die tiere gegooi -– as 'n soort godsoordeel. Hierdie straf het nie altyd op die dood uitgeloop nie: twee mans wat van die ongemagtigde toegang tot die kraton (paleis) beskuldig is, sou byvoorbeeld met stokke bewapen word waarmee hulle die drie uitgesoekte wrede tiere in die hok moes aandurf. Wie ook al dan lewendig uit die stryd getree het, is tot ballingskap veroordeel.<ref name="kumar">{{en}} Ann Kumar. « Javanese Court Society and Politics in the Late Eighteenth Century: The Record of a Lady Soldier. Part I: The Religious, Social, and Economic Life of the Court », ''Indonesia'', Southeast Asia Program Publications at Cornell University, no 29,‎&lrm; avril 1980, pbl. 1-46 ([https://www.jstor.org/stable/3351003 skakel] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F3351003 argief]).</ref>

Die ''rampog macan'' is ‘n'n Javaanse offerseremonie wat plaasgevind het deur die loop van die 17de eeu tot met die aanvang van die 20ste eeu. Hierdie gebeurtenis het oorspronklik plaasgevind op die alun-alun (as strydperk) van die Javaanse koninklike hof. In die 19de eeu was daar twee rituele waarby tiere betrokke was. Dit was die tier-buffelgeveg (''sima-maesa''), waarby die Javaanse vorste ‘n'n tier en ‘n'n waterbuffel (karbou, ''Bubalus bubalis'' ) teen mekaar laat baklei het, wat meestal deur die waterbuffel gewen is, en die tierstekery of tierrampok (''rampogan-sima''). By die laasgenoemde ritueel, wat ook deur die regent gereël is, sluit mens ‘n'n paar tiere en Javaanse luiperds (''Panthera pardus melas'') in kiste toe om hulle later op die strydperk weer vry te laat, omring deur ‘n'n carré van Javane slaggereed met spiese, drie rye dik.<ref name="frontiers">{{en}} Peter Boomgaard. 2001. ''Frontiers of Fear : Tigers and People in the Malay World, 1600-19501600–1950'', Yale University, pbl. 145-166 (ISBN 9780300127591978-0-300-12759-1)</ref><ref name="Weissing289">{{en}} Robert Wessing. 1992. « A tiger in the heart: the Javanese rampok macan », ''Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde'', Leyde, Royal Netherlands Institute of Southeast Asian and Caribbean Studies, 148(2): 289-291 ([https://www.jstor.org/stable/27864355 skakel] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1178941 argief])</ref> Sodra die tier uit sy kis gejaag word, sal hy probeer ontsnap, maar hom elke keer vasloop teen ‘n'n muur van spiese wat hy probeer deurbreek. In verreweg die meeste gevalle sterf die tier aan die wonde wat hy op hierdie wyse opdoen. Tog kon ‘n'n tier bo-oor die rye spiesdraers na sy vryheid spring.

Hierdie ritueel het gedurende die loop van die eeue ontwikkel. Tussen die einde van die 18de eeu en omstreeks die 19de eeu het die ''rampog macan'' vinnig sy heilige doel begin verloor en in ‘n'n skouspel ontaard waarmee veral die Europese besoekers vermaak is.<ref name="Weissing287">{{en}} Robert Wessing. 1992. « A tiger in the heart: the Javanese rampok macan », ''Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde'', Leyde, Royal Netherlands Institute of Southeast Asian and Caribbean Studies, 148(2): 287-289 ([https://www.jstor.org/stable/27864355 skakel] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1178941 argief])</ref> Luiperds is al hoe meer ingespan hoe skaarser die tiere geword het.<ref name="frontiers" /> Buitendien maak die woord (''macan'') geen onderskeid tussen 'n tier en 'n luiperd nie.

Uit die oogpunt van die Europese besoeker was die hele skouspel voor hom slegs die versinnebeelding van die stryd tussen goed en kwaad (met die tier as die sondebok).<ref name="Weissing287" /> By nadere ondersoek kon die buffel in der waarheid die mag van die Javaanse koninklike versinnebeeld wat seëvier oor die chaos en chtoniese magte wat voorgestel is deur die tier.<ref name="Weissing296">{{en}} Robert Wessing. 1992. « A tiger in the heart: the Javanese rampok macan », ''Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde'', Leyde, Royal Netherlands Institute of Southeast Asian and Caribbean Studies, 148(2): 296-299 ([https://www.jstor.org/stable/27864355 skakel] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1178941 argief])</ref><ref name="kumar" /> Die geveg kon ook ‘n'n simboliese suiwering teen die chaos van die hele koninkryk uitbeeld.<ref name="Weissing296" /> Toe die mag van die Javaanse adel onder die Europese heerskappy en die staatsamptenare (''priyayi'') aansienlik begin taan,<ref name="bertrand140">{{fr}} Romain Bertrand, « Tigres-rois et tigres-garous : Les dimensions félines du répertoire mystique du politique à Java (XVIIe siècle av. J.-C.-XXe siècle) », dans Paul Bacot, Éric Baratay, Denis Barbet, Olivier Faure, Jean-Luc Mayaud (dir.), ''L'animal en politique'', Éditions L'Harmattan, coll. « Logiques Politiques », 1er septembre 2003, (ISBN 9782296333659 et ISBN 9782747550420), pbl. 140.</ref> verkry die diereslagting in die 19de eeu nuwe betekenis: die politieke stryd tussen die [[VOC]] (die tier) teen die Javaanse owerheid (die waterbuffel).<ref name="Weissing296" /><ref name="kumar" />

Die tier het 'n meerduidige beeld in die Javaanse kultuur. In die Javaanse tradisie is die tier baie sterk met die adel vereenselwig; maar tog nooit heeltemal nie. Histories gesien, het die priyayi gepoog om hierdie simboliek in ere te herstel (of selfs uit te brei) deur die rampog macan en tierjagte weer in te stel of te reël. Slegs die teendeel is hiermee bereik: die unieke koninklike beeld wat die tier sou uitstraal is juis sodoende verswak. Tog moet mens in die eerste plek nie uit die oog verloor dat die tier in Suidoos-Asië, en veral op Java in die besonder, ook met die geeste geassosieer is nie. En, net soos die [https://www.historytoday.com/tim-flight/wolf-must-be-woods ''mearcweard''] (wolf) in die Angelsaksiese letterkunde, is die tier die grensbewaker of baken waar beskawing eindig en die wildernis begin.<ref name="bertrand152">{{fr}} Romain Bertrand, « Tigres-rois et tigres-garous : Les dimensions félines du répertoire mystique du politique à Java (XVIIe siècle av. J.-C.-XXe siècle) », dans Paul Bacot, Éric Baratay, Denis Barbet, Olivier Faure, Jean-Luc Mayaud (dir.), ''L'animal en politique'', Éditions L'Harmattan, coll. « Logiques Politiques », 1er septembre 2003, (ISBN 9782296333659 et ISBN 9782747550420), pbl. 152.</ref>

Die tier is ook die bewaker van die morele orde. Die legendes met betrekking tot sjamane en voorouers is dikwels verwar en verruim om die hele Javaanse gemeenskap en sy maatskaplike sedelike welsyn as sodanig in te sluit. Die voorouerlike tiergees is die bewaker van die deug(de).<ref name="AFS54-200" /> Die wakende rol van die leeuebeskermer wat tradisioneel in die Moslemkultuur voorkom, is egter ook op die eiland Java oorgeplant -– daardie rol beklee die tier.<ref name="AFS54-210">{{en}} Robert Wessing. 1995. The Last Tiger in East Java: Symbolic Continuity in Ecological Change. ''Asian Folklore Studies'', 54(2), bl. 210 ([https://www.jstor.org/stable/1178941 skakel] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1178941 argief])</ref>

Soos die bosse verdwyn het, het die groeiende bevolking Javane al hoe meer met die tier te doene gekry. Die teengestelde gevoelens (as dierebeskermer, maar ook woeste dier, 'n beeld nóg positief nóg negatief) het geleidelik eenduidig begin word: dié van 'n gevaarlike dier en wrede (mense)moordenaar.<ref name="AFS54-206" /> Hierdie reputasie is grotendeels ongeregverdig en ongegrond -– want die geliefde olifant het juis in hierdie tydperk meer mense omgebring as die tier self.<ref name="AFS54-207">{{en}} Robert Wessing. 1995. The Last Tiger in East Java: Symbolic Continuity in Ecological Change. ''Asian Folklore Studies'', 54(2), bl. 207 ([https://www.jstor.org/stable/1178941 skakel] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1178941 argief])</ref> Ook die kontak met die Europese jagters (wat sensasionele geskrifte oor mensvretertiere geskryf het) kon die volkskultuur en -uitkyk verander het.<ref name="AFS54-206" />

Na afloop van sy verdwyning glo McNeely en Wachtel dat die Javaanse tier eens die krag van die natuur versinnebeeld het, maar tans deel uitmaak van die "Verlore Paradys". Die Javaanse tier word nou -– meer nog as enige ander spesie -– tot simbool verhef van die ongerepte natuur wat in Asië aan die verdwyn is.<ref name="RidingPref">{{en}} John Seidensticker, Peter Jackson et Sarah Christie, ''Riding the tiger: tiger conservation in human-dominated landscapes'', Cambridge University Press, 1999, Preface (ISBN 05216483510-521-64835-1 & ISBN 9780521648356978-0-521-64835-6)</ref>

[[Lêer:COLLECTIE TROPENMUSEUM Wajang Kantjil pop tijger TMnr 6189-6.jpg|thumbduimnael|links|Die [[Poppekas|poppetjie]] van ''Si'' Harimau, soos in ‘n'n skimmespel (''wayang'') gebruik word.]]

Die tier is saam met die buffel 'n dier wie se mistieke en politieke betekenis sterk tot uiting kom in die Javaanse hofliteratuur.<ref name="bertrand133" /> As tema word die weertier met name in die lang gedig uit die eerste derde van die 19de eeu behandel: die ''Serat Centhini''.<ref name="bertrand145" />

Die ''Sang Kancil'' is 'n versameling rympies<ref name="bertrand149">{{fr}} Romain Bertrand, « Tigres-rois et tigres-garous : Les dimensions félines du répertoire mystique du politique à Java (XVIIe siècle av. J.-C.-XXe siècle) », dans Paul Bacot, Éric Baratay, Denis Barbet, Olivier Faure, Jean-Luc Mayaud (dir.), ''L'animal en politique'', Éditions L'Harmattan, coll. « Logiques Politiques », 1er septembre 2003, (ISBN 9782296333659 et ISBN 9782747550420), pbl. 149-151.</ref> wat orals in die Maleise taalgebied gevind kan word, ook op Java. Die werk is opgebou uit 'n siklus verhaaltjies wat handel oor die avonture van 'n ondeunde en uitgeslape kantjil (''Tragulus javanicus''), wat veel magtiger diere ore aansit. Die ''Sang Kancil'' herinner die Franse historikus, Romain Bertrand, aan die ''Roman de Renart'' (d.w.s. ''Van den Vos Reynaerde'') en die fabels van La Fontaine. In hierdie volksverhale word die tier, ''Si'' Harimau (uitgebeeld as 'n hooghartige koning wat sy onderdane mishandel), deur die slinkse Sang Kancil om die bos gelei.<ref name="bertrand149" />

In die Europese literatuur van die 17de eeu is die werke nog deurdrenk van die mites rondom die wilde (en ongetemde) Asië. Die tier word dikwels beskryf as bloeddorstig en so groot soos 'n perd. Volgens 'n geskrif uit 1628 was daar 'n kat van glo amper ses meter lank (18 voet).<ref name="Frontiers16">{{en}} Peter Boomgaard. 2001. ''Frontiers of Fear : Tigers and People in the Malay World, 1600-19501600–1950'', Yale University, p. 16 (ISBN 9780300127591978-0-300-12759-1)</ref>

{{Verwysings|3}}