Florence Phillips: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Uitleg van bronteks
AFM (besprekings | bydraes)
Lyn 149:
Die geskiedkundige plaas ''[[Vergelegen]]'' aan die noordoostelike kant van [[Somerset-Wes]] was oorspronklik die landgoed van goewerneur [[Willem Adriaan van der Stel]]. In 1700 het die [[VOC]] se kommissaris Wouter Valckenier die Kaap besoek en aan die goewerneur die plaas Vergelegen van 344 ha geskenk. Van der Stel het die plaas kort daarna deur die aankoop van aangrensende grond aansienlik vergroot en 400 000 wingerdstokkies aangeplant en met beeste, skape, varke en perde geboer. Verder het hy 'n groot vrugteboord aangelê en [[kanferboom|kanferbome]] en 30 000 akkerbome aangeplant. 'n Weelderige plaaswoning is in 1701 gebou, omring deur 'n dik agthoekige muur om die opstal en vee teen wilde diere te beskerm. Uit die huis was daar 'n mooi uitsig oor die tuine, landerye en [[Valsbaai]]. Verder bou hy 'n [[Slawerny|slawelosie]], 'n [[perd]]estal, 'n koringmeul, 'n smidswinkel, 'n koeistal, skaapkrale en twee dorsvloere.
 
Nadat Van der Stel na Nederland teruggeroep is, is die plaas deur die VOC in vier dele verdeel en verkoop. Barend Gildenhuys het die deel met die huis aan die suidoostelike kant van die rivier in 1709 op die veiling vir 9 500 gulden gekoop. Sy deel was 145 ha groot en is vandag bekend as die plaas Vergelegen. In 1751 is Jurgen Radyn, in 1757 Arnoldus Maasdorp, in die 1770's Jacob Malan en in die 1780's Rudolph Loubser die boere op Vergelegen. In 1798 kom M.W. Theunissen daar woon en hy gee baie aandag aan die wingerde en brei dit selfs uit. Laat in die 19de eeu is die meeste van die wingerde hier soos elders in die wêreld uitgewis deur [[filloksera]], 'n plantluis wat die wingerdwortels aantas.
 
Vroeg in die 20ste eeu was die geboue in ’n halfvervalle toestand nadat die eienaars agtereenvolgens met die jare tallose veranderings aangebring het. Die oorspronklike tekeninge uit die Van der Stel-tydperk het egter behoue gebly en so kon Florence toesien dat die huis en tuin tot hul eertydse glorie herstel word. Toe Lionel die landgoed ''Vergelegen'' in 1917 koop, het hy dit in Florence se naam laat oordra. Die herehuis was destyds in 'n ellendige toestand. Florence het 'n argitek, [[Joseph Solomon]], aangestel om die huis te restoureer.<ref>Graham Viney: ''Colonial Houses of South Africa''. Struik-Winchester 1987</ref> Sy opdrag was om eers die Bolandse Kaaps-Hollandse plaasargitektuur te bestudeer voordat hy die projek aanpak. Gevolglik was dit een van die beste maar ook duurste restourasieprojekte van sy tyd. Die wynkelder is as sir Lionel se biblioteek ingerig; Florence het die oktogonale tuin laat aanlê.