Eksistensialisme: Verskil tussen weergawes

Die eksistensialisme word binne die hedendaagse filosofie geplaas, en meer konkreet die [[Kontinentale filosofie |kontinentale tradisie]]. Eksistensialisme, met skrywers soos [[Jean-Paul Sartre]], word ook sterk geïnspireer deur die [[fenomenologie]] van [[Edmund Husserl]] en [[Martin Heidegger]].

Eksistensialisme is 'n filosofiese denkrigting wat 'n aantal onderliggende temas en eienskappe in die menslike bestaan sien, soos angs, vrees, vryheid, 'n [[dood]]sbesef en die [[bewussyn]] van bestaan. Eksistensialisme is ook 'n lewensbeskouing wat fokus op die betekenis envan die [[sin van die lewe]] en van bestaan. Hierdie betekenis staan bo alles anders, ook bo ander [[Wetenskap|wetenskaplike]] en [[Filosofie|filosofiese]] aktiwiteite. Dit is 'n beskouing wat nou saam kan val met sekere [[Teologie|teologiese]] beskouings. Dié intellektuele wat bydra tot die vordering van die denkrigting word "Eksistensialiste" genoem.

Die idees en metodes van Eksistentialisme is hoofsaaklik in [[Europa]] ontwikkel, veral in [[Frankryk]] en [[Duitsland]], en dié word ook sterk met die ontwikkeling van [[Fenomenologie]]die fenomenologie verbind. Veral in die eerste helfte van die twintigste eeu was Eksistensialismeeksistensialisme baie belangrik in Europese (kontinentale) filosofie, alhoewel die sentrale leerstellings al te vinde is in die vroeër geskrifte van skrywers soos [[Søren Kierkegaard]] en [[Friedrich Nietzsche]]. Die hooffigure van Eksistensialismeeksistensialisme in die twintigste eeu sluit in Jean-Paul Sartre, [[Simone de Beauvoir]], [[Albert Camus]], Maurice Merleau-Ponty, en Gabriel Marcel van Frankryk sowel as Martin Heidegger en [[Karl Jaspers]] van Duitsland. Dié intellektuele verskil natuurlik ook baie van mekaar; baie het selfs die aanwysing "Eksistentialiseksistentialis" probeer vermy.<ref>"Les Nouvelles littéraires", 15 November 1945</ref> Een voorbeeld hiervan is die meeningsverskil oor of die bestaan van God nodig, belangrik of moontlik kan wees in 'n eksistensialistiese houding; daar is al Christelike (veral verbind met Kierkegaard en Marcel), ateïstiese (veral verbind met Sartre, Camus en Heidegger), en Joodse (veral verbind met [[Emmanuel Levinas|Emmanuel Lévinas]]) weergawes van die denkrigting voorgestel.<ref>Robert C. Solomon, Existentialism (McGraw-Hill, 1974, pp. 1–2).</ref> Die meeste kenners sonder egter Sartre se werk uit as die beroemdste en invloedrykste in die eksistensialistiese kanon, veral sy werk ''[[L'être et le néant]]''.

In die literatuur word die werke van die Oostenrykse skrywer [[Franz Kafka]] en die Russiese romanskrywer [[Fyodor Dostoevsky]] beskou as verkenning van die temas van Eksistensialismeeksistensialisme. Dieselfde temas word ook in die kunswêreld in die [[Teater van die Absurde]] verken –– b.v. Friedrich Dürrenmatt of [[Samuel Beckett]] se tragikomedies. Camus en Sartre het ook teaterstukke geskryf, soos ''Huis Clos'' en ''Les Mouches'', sowel as romans soos ''L'Etranger''.

As 'n [[ateïsme|ateïs]] het Friedrich Nietzsche 'n toekoms vir die mens gesien waarin hy/sy, en nie byvoorbeeld [[God]], sy/haar eie waardes bepaal. Hy is oortuig daarvan dat God dood is, maar dat baie nie die gevolge hiervan insien nie. Die [[mens]], vry van alle vrese en een met die [[natuur]], moet die meester van sy eie lot word en is slegs verantwoordelik vir homself/haarself. Dit kan tot 'n [[Dionisiese misterieë| Dionisiese]] benadering, dit is 'n selfsugtige houding leiwat as gevolg van die onbeperkte vryheid wat hierdie 'nuwe mens' skielik ervaar, voorkom.

Martin Heidegger, Husserl se belangrikste student, het "Bestaan" op die voorgrond geplaas en op sy beurt die werk van Sartre en ander eksistensialiste beïnvloed. Sy sienings oor die mensdom as ''Dasein'', as "in-die-Wêreld-wees", "die Niks", vrees en dood resoneer nog in die moderne filosofie.