Qi: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Uitleg van bronteks |
Sobaka (besprekings | bydraes) Uitgebrei |
||
Lyn 56:
| archivedate = 4 Oktober 2009
}}</ref>
== Filosofiese konsepte ==
Filosofiese konsepte wat verband hou met ''qi'' dateer uit die vroegste aangetekende geskiedenis van Chinese denke. Een van die belangrike vroeë persone in die Chinese mitologie is die Geel Keiser (Huang Di). Hy word beskou as 'n kultuurheld wat baie van wat later tradisionele Chinese medisyne sou geword het, versamel en neergeskryf het. Alhoewel die ''qi''-konsep in alle Chinese filosofieë baie belangrik was, is hulle beskrywing van ''qi'' uiteenlopend en selfs teenstrydig.
'n Belangrike verskil was die vraag of ''qi'' bestaan as 'n krag wat onafhanklik van [[materie]] is, of ''qi'' uit materie kom, of andersom, of materie is afkomstig van qi. Sommige [[Boeddhis]]te en Taoiste was geneig tot die eerste visie, waarin Boeddhiste veral materie as 'n illusie beskou.
Daarteenoor het neo-Konfusianisme die idee gekritiseer dat ''qi'' onafhanklik van materie sou bestaan. Hulle het aanvaar dat ''qi'' uit die eienskappe van materie kom. Die meeste teorieë oor ''qi'' as 'n [[metafoor]] vir die fundamentele fisiese eienskappe van die heelal wat aan ons bekend is vandag, is vir die afgelope duisend jaar stelselmatig deur die neo-Konfusianisme versprei. Kennis van hierdie teorieë het uiteindelik 'n vereiste vir Chinese dinastieë geword ten einde te slaag in die eksamens vir regeringsfunksies.
== Opvattings in tradisionele Chinese medisyne ==
Volgens die teorie in tradisionele Chinese medisyne is daar natuurlike patrone van ''qi'' wat met die [[liggaam]] geassosieer word. ''Qi'' sirkuleer in kanale genaamd meridiane. Simptome van verskeie [[siekte]]s word gesien as 'n ontwrigting of ongebalanseerde beweging van ''qi'' deur hierdie meridiane, of die wanbalans van ''qi'' in die verskillende ''Zang Fu''-organe. In tradisionele Chinese medisyne probeer mens hierdie stoornisse teen te werk deur die vloei van ''qi'' deur die liggaam aan te pas. Verskeie terapeutiese tegnieke word hier gebruik. Voorbeelde van sulke tegnieke is Reiki, Qigong, maar ook fitoterapie en diëte. In die [[akupunktuur]] word dun metaalnaalde gebruik wat in die [[vel]] gesteek word om ''qi'' af te lei of dit in balans te bring.
== Metafoor vir biologiese prosesse ==
Die aard van ''qi'' is baie omstrede en die ou kontroversie binne die Chinese filosofie hieroor bestaan steeds. Volgens sommige is ''qi'' suiwer 'n metafoor vir biologiese prosesse wat ooreenstem met die Westerse konsep van die [[siel]]. Om die effekte daarvan te verduidelik, is dit nie nodig om 'n nuwe vorm van [[biologie]] of nuwe [[fisika]] aan te neem nie. Volgens ander is daar wel 'n nuwe soort biologie of fisika aangaande ''qi''. Sedert die middel van die negentiende eeu is pogings aangewend om ''qi'' direk met sekere wetenskaplike verskynsels te verbind.
Die filosoof Kang Youwei het geglo dat ''qi'' sinoniem was met die later verlaatde konsep van die [[Eter (klassieke element)| eter]]. Tot dusver beskou die [[wetenskap]] beweringe dat ''qi'' 'n onafhanklike krag sou wees as nie as oortuigend nie. Bewerings dat die beheer van ''qi'' iemand in staat sal stel om wat normale fisiese en biologiese prosesse is oor te steek, word in die wetenskaplike wêreld as pseudowetenskap beskou.
Idees oor ''qi'' as 'n [[Esoterie|esoteriese]] krag is meer prominent in die Westerse wêreld, waar dit soms geassosieer word met die spiritualiteit van die [[New Age-beweging]]. Hierdie idees speel 'n minder belangrike rol in China. Alhoewel tradisionele Chinese medisyne dikwels gebruik word en as effektief beskou word, word die esoteriese begrippe van ''qi'' beskou as teenstrydig met die dialektiese materialisme van [[Marxisme]].
== Verwysings ==
| |||