Koffie: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Voyageur (besprekings | bydraes)
kNo edit summary
Etiket: 2017-bronwysiging
Voyageur (besprekings | bydraes)
kNo edit summary
Etiket: 2017-bronwysiging
Lyn 2:
[[Lêer:Coffee bubbles.jpg|duimnael|regs|250px|Koffieborrels van naby beskou]]
 
'''Koffie''' ([[Turks]] ''kahve'' vanaf [[Arabies]] قهوة ''qahwa'', wat "stimulerende drank" beteken) is 'n wyd genuttigde stimulerende drankie wat met geroosterde sade voorberei word. Hierdie sade, wat algemeen bekend staan as [[koffieboon|koffiebone]], is afkomstig van die [[Coffea|koffieplant]]. Koffie is vir die eerste keer in die 9de eeu gedrink, toe dit in die hooglande van [[Ethiopië]] ontdek is.<ref name="EA763">Mekete Belachew, "Coffee," in von Uhlig, Siegbert, ed., ''Encyclopaedia Aethiopica'' (Weissbaden: Horrowitz, 2003), bl.763.</ref> Van daar het dit na [[Egipte]] en [[Jemen]] versprei en teen die 15de eeu het dit ook [[Persië]], [[Turkye]] en [[Noord-Afrika]] bereik. Vanuit die Moslemwêreld (hoofsaaklik die Ottomaanse Ryk) het koffie na [[Venesië|V]] en enesi]][[Italië]] versprei, en toe na die res van [[Europa]] en die Amerikas.<ref>Meyers, Hannah: [http://www.newpartisan.com/home/suave-molecules-of-mocha-coffee-chemistry-and-civilization.html ''"Suave Molecules of Mocha" -- Coffee, Chemistry, and Civilization''], Maart 2005. Verkry op 3 Februarie 2007.</ref> Vandag is koffie een van die gewildste drankies ter wêreld.<ref name=tap>.Villanueva, Cristina M.; Cantor, Kenneth P.; King, Will D.; Jaakkola, Jouni J. K.; Cordier, Sylvaine; Lynch, Charles F.; Porru, Stefano; Kogevinas, Manolis (2006). [http://www3.interscience.wiley.com/cgi-bin/abstract/112141507/ABSTRACT?CRETRY=1&SRETRY=0 ''Total and specific fluid consumption as determinants of bladder cancer risk''] in die ''International Journal of Cancer''. Volume 118:8. Bl. 2040–2047.</ref>
 
Koffiebessies, wat die koffiesade, of "bone", bevat, word deur verskeie spesies van die klein, immergroen bos van die [[genus]] ''[[Coffea]]'' geproduseer. Die twee algemeenste spesies is ''Coffea canephora'' (ook bekend as ''Coffea robusta'') en ''Coffea arabica'', wat in Latyns-Amerika, Suidoos-Asië en [[Afrika]] verbou word. Wanneer hulle ryp is, word die [[bessie]]s gepluk, geprosesseer en laat droog. Die sade word dan gerooster, waardeur dit 'n aantal fisiese en chemiese veranderinge ondergaan. Die mate, waartoe dit gerooster word, hang af van die smaak wat verlang word. Hulle word dan dikwels gemaal en gebrou, met koffie as die eindresultaat. In 1877 het die [[Oostenryk]]se entrepreneur [[Julius Meinl|Julius Meinl II]] 'n omwenteling in die koffiebedryf teweeggebring deur sy eie roostermetode te ontwikkel waarby koffiebone nie meer regstreeks aan verhittingsgasse blootgestel is nie wat die koffie 'n onaangename bysmaak gegee het. Koffie kan voorberei en bedien word op 'n verskeidenheid maniere.