Australië: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
verbeter woordbetekenis (onderskeibare)
Lyn 185:
[[Lêer:Ricky Ponting.jpg|duimnael|Ricky Ponting slaan 'n ses vir Australië tydens 'n [[krieket]]wedstryd teen [[Sri Lanka nasionale krieketspan|Sri Lanka]] in 2006]]
[[Lêer:Australia vs New Zealand.jpg|duimnael|links|Die Nieu-Seelandse All Whites speel teen die Australiese Socceroos in 2005]]
Sport speel 'n baie belangrike deelrol in die Australiese kultuur en word ondersteun deur 'n klimaat wat buitemuurse aktiwiteite begunstig; 24% Australiërs ouer as 15 neem gereeld deel aan georganiseerde sportiewe aktiwiteitesportaktiwiteite.<ref name="Year Book 2005">{{en}} Australian Bureau of Statistics. [http://www.abs.gov.au/ausstats/abs@.nsf/94713ad445ff1425ca25682000192af2/1a79e7ae231704f8ca256f720082feb9!OpenDocument Year Book Australia 2005].</ref> Op internasionale vlak het Australië veral sterk spanne in [[krieket]], [[hokkie]], [[netbal]], [[Rugby League|rugby league]] en [[rugby]] en het hulle ook sterk mededingers in [[fietsry]], [[roei]] en [[swem]]. Ander sporte wat op nasionale vlak gespeel word sluit Australiese voetbal, perdewedrenne, sokker en motorwedrenne in. Australië het as een van net vyf nasies ook aan elke [[Olimpiese Somerspele]] van die moderne era deelgeneem,<ref>{{en}} {{cite book|last=Oxlade|first=Chris|author2=Ballheimer, David|title=Olympics|publisher=DK|series=DK Eyewitness|page=61|isbn=0-7566-1083-4}}</ref> asook aan elke [[Statebondspele]]. Dié land was ook die gasheer van die [[Olimpiese Somerspele 1956]] (in [[Melbourne]]) en die [[Olimpiese Somerspele 2000]] (in [[Sydney]]) en word sedert 2000 onder die top vyf medaljewenners getel. Australië was ook die gasheer van die Britse Rykspele 1938 (in Sydney), die Britse Ryk en Statebondspele 1962 (in Perth), die Statebondspele 1982 (in Brisbane), die Statebondspele 2006 (in Melbourne) en die Statebondspele 2018 (in [[Goudkus, Queensland|Goudkus]]). Ander groot internasionale gebeurtenisse wat dikwels in Australië gehou word sluit die [[Australiese Ope (tennis)|Australiese Ope]] in, een van die vier [[Grand Slam (tennis)|Grand Slam-tennistoernooie]], asook jaarlikse internasionale krieketwedstryde (soos [[Die As]]) en die [[Formule Een]] [[Australiese Grand Prix]]. Korporatiewe en regeringsborge vir baie sporte en topatlete is algemeen in Australië. Uitgesaaide sport is gewild: van die mees gekyktegewildste televisieprogramme sluit die Olimpiese Somerspele en die finale wedstrydeeindwedstryde van plaaslike en internasionale rugby- en voetbaltoernooie in.<ref>{{en}} Australian Film Commission. What are Australians Watching?, [http://www.afc.gov.au/gtp/freetv.html Free-to-Air, 1999–2004 TV]</ref>
 
Die [[Australiese nasionale krieketspan]] speel sedert 1877 krieket op internasionale vlak en konhet vir elke [[Krieketwêreldbeker]] kwalifiseergekwalifiseer. Hulle kon die toernooi tot dusver vyf keer wen ([[Krieketwêreldbeker 1987|1987]], [[Krieketwêreldbeker 1999|1999]], [[Krieketwêreldbeker 2003|2003]], [[Krieketwêreldbeker 2007|2007]] en [[Krieketwêreldbeker 2015|2015]]), meer as enige ander nasieland.<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.bbc.com/sport/cricket/32105654|title=Cricket World Cup 2015: Australia crush New Zealand in final|publisher=[[BBC]]|date=29 Maart 2015|accessdate=24 Augustus 2018}}</ref> Saam met Nieu-Seeland het Australië ook twee Krieketwêreldbekers gehouverower: Die [[Krieketwêreldbeker 1992]] en die Krieketwêreldbeker 2015. ''Die As'' word as die tradisionelstetradisionele en belangrikste toekenning in internasionale krieket beskou en word sedert 1882/83 tussen [[Engelse nasionale krieketspan|Engeland]] en Australië uitgespeelbeslis.
 
Die [[Wallabies|Australiese nasionale rugbyspan]] het aan elke [[Rugbywêreldbeker]] deelgeneem en kon die toernooi tot dusver twee keer wen ([[Rugbywêreldbeker 1991|1991]] en [[Rugbywêreldbeker 1999|1999]]), saam met [[Suid-Afrika]] se [[Springbokke]] die tweede suksesvolste span net ná Nieu-Seeland se [[All Blacks]].<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.bbc.com/sport/rugby-union/34671255|title=New Zealand beat Australia to retain Rugby World Cup|publisher=[[BBC]]|date=31 Oktober 2015|accessdate=24 Augustus 2018}}</ref> In Australië is ook twee Rugbywêreldbekers beslis: Die [[Rugbywêreldbeker 1987]] (saam met Nieu-Seeland) en die [[Rugbywêreldbeker 2003]]. Daarbenewens ding die Wallabies jaarliks by [[die Rugbykampioenskap]] met die nasionale rugbyspanne uit [[Argentynse nasionale rugbyspan|Argentinië]], Nieu-Seeland en Suid-Afrika mee. As deel van die Rugbykampioenskap word die [[Bledisloebeker]] teen Nieu-Seeland en die [[Mandela Uitdaagplaat]] teen Suid-Afrika jaarliks uitgespeelgespeel. Tydens die jaarlikse [[Superrugby]]-klubkampioenskap speel vier Australiese rugbyspanne ([[Brumbies (Superrugbyspan)|Brumbies]], [[Melbourne Rebels (Superrugbyspan)|Melbourne Rebels]], [[Reds (Superrugbyspan)|Reds]] en [[Waratahs (Superrugbyspan)|Waratahs]]) teen vyf spanne uit Nieu-Seeland, drie spanne uit Suid-Afrika, asook een span elk uit [[Argentinië]] ([[Jaguares (Superrugbyspan)|Jaguares]]) en Japan ([[Sunwolves (Superrugbyspan)|Sunwolves]]).<ref>{{en}} {{cite news|url=https://www.sport24.co.za/Rugby/SuperRugby/confirmed-cheetahs-kings-out-of-super-rugby-20170707|title=CONFIRMED: Cheetahs, Kings out of Super Rugby|work=Sport24|accessdate=24 Augustus 2018}}</ref>
 
[[Sokker]] is die meesderde gewildegewildste buitelug-spansportbuitelugspansport in Australië<ref>{{en}} {{cite news|title=Australia’s most popular sport: Landmark study|url=https://thenewdaily.com.au/sport/football/2016/12/08/most-popular-sport-in-australia/|agency=The New Daily|date=8 Desember 2016|accessdate=24 Augustus 2018}}</ref><ref>{{en}} {{cite web|url=http://www.roymorgan.com/findings/6123-australian-sports-participation-rates-among-children-and-adults-december-2014-201503182151|title=The Top 20 sports played by Aussies young and old(er)|publisher=Roy Morgan|date=19 Maart 2015|accessdate=24 Augustus 2018}}</ref> en sedert 1 Januarie 2006 ding die Australiese nasionale sokkerspan, bekend as die ''Socceroos'', in die [[AFC]] se Asiatiese beker mee. Hulle kon die trofee tot dusver eneen keer wen, tydens die tuistoernooi van 2015. Tot die aansluiting by die AFC in 2006 kon Australië die Oseanië Nasies-beker vier keer wen, die meeste titels ná die Nieu-Seelandse All Whites. Die ''Socceroos'' het tot dusver aan vyf [[FIFA]] [[Sokker-Wêreldbeker]]s deelgeneem ([[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1974|1974]], [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2006|2006]], [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2010|2010]], [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2014|2014]] en [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2018|2018]]).
 
== Demografie ==
Lyn 250:
In 2011 was die inheemse bevolking (die vastelandse Aborigines en die Torres Strait-eilandbewoners) 669&nbsp;881 (3% van die bevolkingstotaal),<ref>{{en}} {{cite web|url=http://www.abs.gov.au/ausstats/abs@.nsf/mf/3238.0.55.001|title=Estimates of Aboriginal and Torres Strait Islander Australians|publisher=Australian Bureau of Statistics|date=Junie 2011|accessdate=24 Augustus 2018}}</ref> 'n aansienlike toename van die 2001-sensus, wat 'n inheemse bevolking van 410&nbsp;003 aangetoon het. Inheemse Australiërs het hoër syfers van gevangenisneming en werkloosheid, laer vlakke onderrig en die lewensverwagting vir beide mans en vroue is 17 jaar minder as dié van ander Australiërs.<ref name="Year Book 2005" />
 
Soos baie ander ontwikkelde lande, is Australië besig om 'n demografiese verskuiwing na 'n ouer bevolking te maak, met meer afgetredenes en minder mense van 'n werkersouderdom. 'n Groot aantal Australiërs (759&nbsp;849 in 2002–2003<ref>{{en}} ''Parliament of Australia, Senate'' (2005). [http://www.aph.gov.au/Senate/committee/legcon_ctte/expats03/ ''Inquiry into Australian Expatriates''].</ref>) woon buite hulle tuislandgeboorteland.
 
=== TaalTale ===
[[Lêer:Barossa Valley South Australia.jpg|duimnael|In teenstelling met die digbevolkte stedelike gebiede, woon minder as 15% van die Australiese bevolking in die platteland. Hierdie beeld toon die Barossa-vallei in Suid-Australië, 'n bekende wynboustreek]]
Engels is die nie-amptelike, nasionale taal<ref>{{en}} [http://www.immi.gov.au/multicultural/_inc/publications/confer/04/speech18b.htm ''Pluralist Nations: Pluralist Language Policies?''] deur die ''Department of Immigration and Multicultural Affairs'' (1995). Laaste besoek op 18 Mei 2007. Ook verkrygbaar in argiefvorm by [http://web.archive.org/web/20050717200122/http://www.immi.gov.au/multicultural/_inc/publications/confer/04/speech18b.htm].</ref> en word geskryf en gepraat in 'n onderskeidelikeonderskeibare weergawe van die Engelse taal, wat bekend staan as Australiese Engels. Volgens die 2001-sensus is Engels die enigste taal wat in omtrent 80% van die bevolking se huise gepraat word. Die tweede mees algemene taal wat tuis gepraat word is [[Chinees]] (2,1%), [[Italiaans]] (1,9%) en [[Grieks]] (1,4%). 'n Aansienlike gedeelte van die eerste en tweede generasie immigrante is tweetalig. Daar word geglo dat daar tussen 200 en 300 inheemse tale gepraat was teen die tyd wat dié land sy eerste kontak met Europa gemaak het. Van hierdie tale het slegs 70 oorleef, maar 50 daarvan word tans deur uitsterwing bedreig. Omtrent 50&nbsp;000 (0,25%) van die bevolking het 'n inheemse taal as hul eerste taal. Australië het ook 'n gebaretaal, Auslan, wat die eerste taal van ongeveer 6500 dowe mense is.
 
=== Godsdiens ===