|
Die '''Persiese Ryk''' ([[Persies]]: شاهنشاهی ایران, ''Šâhanšâhiye Irân'', letterlik: "Keiserlike Iran") was 'n ryk in die [[Antieke]]Oudheid op die gebied van die huidige [[Iran]] en aangrensende lande, wat tussen [[ThrakiëThracië]] in die noordweste, [[Antieke Egipte|Egipte]] in die suidweste en [[Indië]] in die ooste geleêgeleë hetwas. Dit het bestaan tussen 550 v.C. en 330 v.C. as [[Achaemenidiese Ryk]] of OuOud-Persiese Ryk, tussen 305 v.C. en 129 v.C. as [[Seleukidiese Ryk]], tussen 204 v.C. en 240 n.C. as die [[ArsakidiesePartiese rykRyk]] of ParthieseArsakidiese Ryk en tussen 224 n.C. en 651 n.C. as die [[Sassanidiese Ryk]] of Nieu-Persiese Ryk bestaan. Die vernaamste nedersetting is [[Persepolis]] en die belangrikste godsdiens [[Zoroastrisme]]. Die Persiese Ryk was dieoor langjarigeeeue heen die konkurrensiemededinger van die [[Antieke Griekeland|Griekse stadstate]], die [[Romeinse Ryk]] en die [[Bisantynse Ryk]], onderskeidelik. Die Persiese Ryk het geëindig met die uitbreiding van die [[Islam]] deur [[Arabiere]] en die daaropvolgende [[Islam]]isering van die gebied. Die uitbreiding van die Persiese Ryk het die verspreiding van beide die [[Irannese tale]] en [[Irannese volke]] teweeggebring.
<center><gallery>
Perserreich 500 v.Chr.jpg|Die [[Achaemenidiese Ryk]] op sy grootste omstreeks 500 v.C.
Perserreich 500 v.ChrSeleucid-empire-323BCE.jpgpng|Die Achaemenidiese[[Seleukidiese Ryk]] inop sy grootste uitbreiding omstreeks 500323 v.C.
Seleucid-empire-323BCEParthia 001ad.pngjpg|Die Seleukidiese[[Partiese Ryk]] inop sy grootste uitbreiding omstreeksin 3231 v.C.
ParthiaSassanid 001adempire map.jpgpng|Die Arsakidiese[[Sassanidiese rykRyk]] inop sy grootste uitbreiding inomstreeks 1600 vn.C.
Sassanid empire map.png|Die Sassanidiese Ryk in sy grootste uitbreiding omstreeks 600 n.C.
</gallery>
</center>
== Die ondergang van die Persiese Ryk ==
[[Dareios I van Persië]] of Darius soos hy in die Bybel bekend staan, is opgevolg deur sy seun Xerxes I van Persië of [[Ahasveros]]. Hy was van plan om sy vader se beoogde verowering van [[Griekeland]] uit te voer. Hy het byna daarin geslaag maar is in 481 v.C. deur die [[Athene]]rs verslaan. Xerxes is in [[465 v.C.]] vermoor.
Na die moord op Xerxes het die Persiese Ryk vinnig agteruitgegaan. 'n Eeu van volslae wanorde het gevolg en in 331 v.C. het [[Alexander die Grote]] die [[Perse]] vernietigend verslaan in die [[Slag van Gaugamela]].
[[Codomannus]] (Darius III), die laaste koning van Persië , het gevlug. Hy het op die pad na Baktrië omgekom. Die '''Persiese Ryk''' het dus uiteindelik in die hande van sy mees gedugte vyand, Griekeland, geval.
== Sien ook ==
== Bronnelys ==
* KENNIS, vol 11, 1980, bl. 2116–2117, ISBN 0 7981 0833 9
[[Kategorie:Persiese Ryk| ]]
| 