Ganumedes (maan): Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
k Burgert Behr het bladsy Ganymedes (maan) na Ganimedes (maan) geskuif |
Mane |
||
Lyn 1:
{{Inligtingskas Planeet
| name =
| alt_names = Jupiter III
| adjectives =
| image = [[Lêer:Ganymede g1 true.jpg|240px|
| caption =
| bgcolour = #a0ffa0
| discovery = yes
Lyn 44:
}}
'''
[[Lêer:Galilean moon Laplace resonance animation.gif|duimnael|links|200px|Die [[baanresonansie]] van
Dis moontlik dat
Van [[Pioneer 10]] af het verskeie ruimtetuie
==Geskiedenis==
[[Beeld:Ganymede, Earth & Moon size comparison.jpg|links|duimnael|200px|’n Vergelyking in die grootte van die Aarde, die [[Maan]] (links bo) en
Volgens Chinese sterrekunderekords het Gan De in 365 v.C. iets met die blote oog waargeneem wat ’n maan van Jupiter kon wees, waarskynlik
| first=Huang | last=Yi-Long | editor=Helaine Selin | title=Gan De | encyclopedia=Encyclopaedia of the history of science, technology, and medicine in non-western cultures
| page=342 | publisher=Springer | date=1997 | url=https://books.google.com/books?id=GzjpCAAAQBAJ&pg=PA342 | isbn=0-7923-4066-3 }}</ref> Shi Shen en Gan De het saam redelik akkurate waarnemings van die vyf grootste planete gemaak.<ref name="Deng2011">{{cite book|author=Yinke Deng|title=Ancient Chinese Inventions|url=https://books.google.com/books?id=EeVPT6UAk3EC&pg=PA68|date=3 Maart 2011|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-18692-6|page= 68}}</ref><ref>{{cite journal | last = Xi | first = Ze-zong | title = The Discovery of Jupiter's Satellite Made by Gan De 2000 Years Before Galileo | journal = Acta Astrophysica Sinica | volume = 1 | issue = 2 | pages = 87 | date = 1981 | language = | url = http://en.cnki.com.cn/Article_en/CJFDTOTAL-TTWL198102000.htm | access-date = 2017-03-22}}</ref>
Op 7 Januarie 1610 het [[Galileo Galilei]] iets waargeneem wat hy beskou het as drie [[ster]]re naby Jupiter, insluitende wat later besef is
Nadat verskeie individuele name voorgestel en verwerp is,<ref name="Naming" /><ref name="College" /> is eindelik besluit op
==Wentelbaan en rotasie==
[[Beeld:Jupiter's Great Red Spot and Ganymede's shadow.jpg|duimnael|links|200px|Jupiter se [[Groot Rooi Vlek]] en
Soos die meeste bekende mane is
Die lengtegraad van die Io-Europa- en die Europa-
==Fisiese eienskappe==
[[Beeld:Noaa ganymede.jpg|duimnael|200px|
===Grootte===
===Samestelling en oppervlak===
Die gemiddelde [[digtheid]] van
Die maan se oppervlak het ’n [[albedo]] van sowat 43%.<ref name="Calvin1995" /> Dit lyk of waterys alomteenwoordig is.<ref name="Showman1999" /> Naby-[[infrarooi]]-[[spektroskopie]] het die teenwoordigheid van sterk waterys-absorpsiebande by [[golflengte]]s van 1,04, 1,25, 1,5, 2,0 en 3,0 [[mikrometer|μm]] getoon.<ref name="Calvin1995" /> Die gegroefde terrein is helderder en bevat meer ys as die donker terrein.<ref name="RESA" /> Daar is verskeie niewatermateriale: [[koolstofdioksied]], [[swael]]dioksied en moontlik [[sianogeen]], [[Sulfaat|waterstofsulfaat]] en verskeie [[organiese verbinding]]s.<ref name="Showman1999" /><ref name="McCord1998" /> Galileo-resultate het ook gewys daar is [[magnesium]]sulfaat (MgSO<sub>4</sub>) en moontlik [[natrium]]sulfaat (Na<sub>2</sub>SO<sub>4</sub>) op die oppervlak.<ref name="The Grand Tour" /><ref name="McCord2001" /> Dié soute se oorsprong kan die ondergrondse oseaan wees.<ref name="McCord2001" />
[[Beeld:Ganymede terrain.jpg|duimnael|links|240px|’n Skerp grens skei die antieke,donker terrein van die Nicholson-streek van die jonger, helder terrein van die Harpagia Sulcus.]]
[[Beeld:Ganymede-moon.jpg|duimnael|200px|’n Foto van Galileo met verhoogde kleure van
Kraters kom op albei soorte terrein voor, maar is veral volop op die donker terrein; dit is vermoedelik impakkraters.<ref name="Showman1999" /> Die ligter terrein met groewe bevat heelwat minder impakkraters, wat nie van groot belang was vir die maan se tektoniese evolusie nie.<ref name="Showman1999" /> Die digtheid van die kraters dui op ’n ouderdom van 4 miljard jaar vir die donker terrein, nes die Maan se plato's, en ’n ietwat jonger ouderdom vir die gegroefde terrein (hoeveel jonger is onseker).<ref name="Zahnle1998" />
{{Panorama|Ganymede-JupiterMoon-GeologicMap-SIM3237-20140211.png|800px|<center>’n Geologiese kaart van
’n Kater met die naam Anat is ’n verwysingspunt vir lengtegrade op Ganymede. Anat is by lengtegraad 128°.<ref name="iau.table2" /> Lengtegraad 0° wys direk na Jupiter en, tensy anders vermeld, neem die lengtegrade weswaarts toe.<ref name="targetcoordsys" />
====Ondergrondse oseane====
[[Beeld:Ganymede diagram.svg|duimnael|300px|’n Kunstenaar se voorstelling van die interne struktuur van
In die 1970's het [[Nasa]]-wetenskaplikes die eerste keer vermoed
Die ontleding het ook aangedui dat die uiterste dieptes wat betrokke is (~800 km tot die rotsagtige "rotsbodem") beteken die temperatuur op die bodem van ’n oseaan tot 40 [[Kelvin|K]] hoër kan wees as dié by die ys-water-skeidingsvlak. In Maart 2015 het wetenskaplikes berig metings met die [[Hubble-ruimteteleskoop]] van hoe die [[Aurora (astronomie)|auroras]] oor
Daar is gissings oor die moontlike bewoonbaarheid van
==Verkenning==
[[File:Ganymede from Pioneer 10 19.jpg|duimnael|180px|
Verskeie ruimtetuie wat verby Jupiter gevlieg of om die planeet gewentel het, het
[[Voyager 1]] en [[Voyager 2]] was volgende, in 1979. Hulle het die grootte van die maan gemeet en onthul dit is groter as Titan, wat voorheen geglo is groter is.<ref name="Voyager" /> Die gegroefde terrein is ook waargeneem.<ref name="Voyager Mission" />
In 1995 het [[Galileo]] om Jupiter begin wentel en tussen 1996 en 2000 ses naby verbyvlugte van
== Verwysings ==
|