Pole: Verskil tussen weergawes

=== Die Volksrepubliek Pole (1945–1989) ===

[[Lêer:Warsaw - Palace of Culture and Science.jpg|duimnael|links|Die [[Paleis van Kultuur en Wetenskap]] in Warskou se middestad is deur vele Pole as simbool vir die Sowjet-Russiese oorheersing van hul land beskou]]

Die heropbou ná die Tweede Wêreldoorlog was 'n moeilike taak. Die oorwinnaars het die Poolse staatsgebied met 'n gemiddeld van 300 kilometer weswaarts verskuif, terwyl die Sowjetunie sy eie maatskaplike stelsel op die land afgedwing het. Vir 'n land soos Pole wat homself in kulturele en godsdienstige opsig steeds as deel van die westerse wêreld beskou het, was die integrasie in die Oos-Europese invloedsfeer van Moskou 'n traumatiese ervaring. Die sosialistiese eksperiment sou Pole uiteindelik 'n halfeeu lank in sy tegnologiese en kulturele ontwikkeling belemmer.

 

Uit die vestiging van 'n kommunistiese bewind in 'n land soos Pole met sy Rooms-Katolieke tradisies het verskeie kere swaar konflikte voortgekom – politieke onluste is volgens die maand benoem waartydens hulle uitgebreek het. So is na die betogings van werkers in Poznań, wat in 1956 hardhandig neergeslaan is, in die omgangstaal as "Junie" verwys. Die meer liberale koers van 1956 en 1957, toe Władysław Gomułka (1905–1982) sy visie van 'n "sosialisme met 'n menslike gesig" verduidelik het, sou later as "Oktober" bekend staan. Sodoende is die gevaar van 'n algemene opstand volgens die Hongaarse voorbeeld geban, en selfs die kollektivering van Pole se landbousektor is geleidelik gestaak.

 

Die liberale koers was nogtans kortstondig van duur, en Pole was uiteindelik in 'n lang fase van stagnasie vasgevang. Die laaste jare van Gomułka se bewind word met gebeurtenisse soos die studente-onluste van 1968 (die sogenaamde "Maart") en die Politburo se anti-sionistiese veldtog, wat daarop gevolg het, verbind. 20 000 Pole van Joodse afkoms het geëmigreer.