|
|image_flag = Flag of KwaNdbele.svg
|image_coat = KwaNdebele coat of arms.jpg
|image_map = SouthAfricaBantustanKwandebKwaNdebele in South Africa.pngsvg
|image_map_caption = Ligging van KwaNdebele in Suid-Afrika
|national_motto =
'''KwaNdebele''' was 'n vorige [[Bantoestan]] (''tuisland'') in [[Suid-Afrika]]. Die hoofstad in 1981 was [[KwaMhlanga]]. Die tuisland was geskep om [[Suid-Ndebele]]sprekende mense te huisves. Die tuisland is geskep nadat die Suid-Afrikaanse regering negentien plase van wit eienaars opgekoop het.
Na die eerste demokratiese [[Suid-Afrikaanse algemene verkiesing van 1994]], is die tuisland heringelyf by die [[Republiek van Suid-Afrika]], en wel in die provinsies [[Gauteng]] en [[Mpumalanga]] provinsie.
KwaNdebele, die selfregerende staat van die Suid-Ndebele, iswas die kleinste en jongste van die Swartswart nasionale state van Suid-Afrika. Dit iswas in [[Transvaal]] geleë, noordoos van [[Pretoria Die nasionale staat]]. KwaNdebele beslaanhet 'n oppervlakte van sowat 2 000 km<sup>2</sup>² tussen Bronkhorstspruit in die suide, Marble Hall in die noorde en Groblersdal in die ooste beslaan. Dit het sowat'n 200bevolking van 200 000 inwonersgehad, waarvan die oorgrote meerderheid Suid-Ndebele is.
KwaNdebele se gebiedsowerheid is op 7 Oktober 1977 ingestel en die staat het selfregerend geword toe ʼn’n Wetgewende Vergadering met 46 setels in 1979 ingestel is. Mnr. [[Simon Skosana]] ishet dietussen 1977 en 1981 as hoofminister gedien en die tydelike hoofstad iswas [[Siyabuswa]].
Onafhanklikwording word vir 1984 in die vooruitsig gestel. Die Suid-Ndebele is tradisioneel 'n akkerbouvolk, en akkerbou en veeteelt iswas dan ook die vernaamste ekonomiese bedrywighede van die inwoners van KwaNdebele. Die gebied val in 'n streek met ʼn’n gemiddelde jaarlikse reënval van 750 mm en is veral geskik vir die verbouing van [[Mielie|mieliesmielie]]s en vir beesboerdery.
Bokke wordis ook op betreklik groot skaal aangehou. Die [[Elandsrivier (meersinnigOlifants, Limpopo)|Elandsrivier]] vloei deur die voormalige KwaNdebele, wat die ontwikkeling van 'n besproeiingskema moontlik maak. In die vroeë tagtigerjare was daar nog geen erkende nywerheidsgroeipunt binne KwaNdebele nie, maar [[Groblersdal]] was die belangrikste grensnywerheidskompleks. Daar word beplan om 'n hotel- en casino kompleks op te rig nadat die gebied onafhanklikheid verkry het, 'n ontwikkeling wat die staat se grootste bron van inkomste kan word.
== Bronne ==
* Wêreldspektrum, 1982, ISBN 09084095750-908409-57-5 band ▼
== Eksterne skakels ==
▲* Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409575 band
{{CommonsKategorie-inlyn}}
<br />{{SA-Tuisland}}
[[Kategorie:Mpumalanga]]
| 