Vlag van Noorweë: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k Lêerparameters vertaal
k Eksterne skakels
Lyn 31:
 
{| style="text-align:center"
| [[Lêer:Flag of Norway with proportions.svg|200px|Handels- en nasionale vlag: 6+1+2+1+12:6+1+2+1+6]]<br />Handels- en nasionale vlag
| width="50" |
| [[Lêer:Flag of Norway, state with proportions.svg|200px|Staats- en oorlogsvlag: 6+1+2+1+6+11:6+1+2+1+6]]<br />Staats- en oorlogsvlag
|}
 
Lyn 39:
 
== Geskiedenis ==
[[Lêer:Swedish_and_Norwegian_naval_ensign_Swedish and Norwegian naval ensign (1815–1844).svg|duimnael|200px|Die Sweeds-Noorse Unie se oorlogsvlag 1815-18441815–1844]]
[[Lêer:Unionshandelsflagg 1818 etter Anker.jpg|duimnael|200px|Die Sweeds-Noorse Unie se handelsvlag 1818-18441818–1844]]
[[Lêer:Union Jack of Sweden and Norway (1844-1905).svg|duimnael|200px|Die «Sildesalaten» ("Haringslaai") met Sweedse proporsies het in die periode tussen 1844 en 1905 as gemeenskaplike oorlogs- en diplomatieke vlag gedien]][[Lêer:Skandinavism.jpg|duimnael|regs|200px|Omstreeks 1850 was Skandinawië 'n politieke visioen. Die Noorse en Sweedse vlae op hierdie beeld toon albei die uniekenmerk]]
In die antieke tydperk en die Middeleeue was daar nog nie so iets soos nasionale vlae nie. Daarenteen het heersers en ander leiers wél oor hul eie vlae beskik; die krygsvolk het hom gewoonlik om die koninklike vlag geskaar. Dit is moeilik om te bepaal watter vlag as eerste in Noorweë gebruik is. Volgens historiese oorlewerings het Sint-Olav (Olav II Haraldsson) in die slag teen Nesje 'n wit kenteken met 'n slang gebruik.
Lyn 49:
=== Ontwikkeling vanaf die 17de eeu ===
Die leeuevlag het onder meer in 1698 nog steeds oor die vesting Akershus gewaai. Die Noorse leeue is in 1641 op die vlae van alle Noorse regimente geplaas. Dit is daarnaas ook op skepe en in ander vestings gebruik, maar uiteindelik gedurende die 17de en 18de eeu geleidelik uitgefaseer. Reeds in die 16de eeu was dit op see internasionaal gebruiklik om die land van herkoms met 'n nasionale vlag aan te dui, tog is die bevel om die Deense Danebrog as enigste wettelike handelsvlag op Noorse skepe te hys nie voor die jaar 1748 gegee nie.
 
Vanweë die politieke unie met Denemarke is die Deense vlag vanaf die 17de eeu ook in Noorweë gehys. In 1814 het Noorweë as selfregerende staat die leeu van die rykswapen in die Deense vlag se veld links bo gevoeg en dit tot in die jaar 1821 in die noordelike seegebiede gebruik. In 1815 is 'n gemeenskaplike Sweeds-Noorse staats- en oorlogsvlag vir albei ryksdele ingevoer - die Sweedse vlag met 'n wit kruis op 'n rooi agtergrond in die boonste veld digby die vlagpaal. Op 26 Oktober 1818 het 'n gemeenskaplike handelsvlag gevolg wat dieselfde motief vertoon het, maar reggesny is. Hierdie vlag is ook in verder af geleë seegebiede tot by die Spaanse Kaap Finisterre in die suide gebruik - veral as beskerming teen Noord-Afrikaanse seerowers wat 'n losgeld van Swede ontvang het. Daarnaas kon Noorse skepe in internasionale waters ook onder die Sweedse vlag seil. Sodoende was in die periode tussen 1818 en 1821 tegelykertyd drie verskillende handelsvlae gebruiklik.
 
=== Die huidige vlag ===
Die huidige vlag van Noorweë is in 1821 deur Fredrik Meltzer, 'n afgevaardigde in die Storting, ontwerp. As 'n verwysing na die vorige unie met Denemarke en die nuwe gemeenskaplike staat van Noorweë en Swede het Meltzer elemente uit die vlae van albei buurlande in sy ontwerp verenig - Denemarke se rooi en wit met Swede se blou kleur met 'n kruis in die middel volgens die patroon van ander Skandinawiese vlae. Die kombinasie van rooi, wit en blou het daarnaas ook by die tradisies van 'n aantal demokratiese lande aangesluit - die rewolusionêre Frankryk, die Verenigde State, Groot-Brittanje en Nederland.
 
Die Storting het Meltzer se voorstel vir 'n nuwe vlag goedgekeur, tog het koning Karl Johan geweier om hierdie wettelike besluit te bekragtig. Die monarg het die vlag op 13 Julie 1821 nogtans in 'n koninklike resolusie aanvaar. Volgens 'n bykomende koninklike resolusie van 17 Julie is die gebruik van die nuwe driekleurvlag tot die noordelike waters beperk. Die skepe van albei lande was nou verplig om in suidelike waters die gemeenskaplike handelsvlag van 1818 - die Sweedse vlag met 'n insetsel van Noorse kleure - te gebruik. Nadat die Noord-Afrikaanse Barbareske-state in 1830 deur Frankryk verower was, het Swede die betaling van losgelde aan die plaaslike seerowers gestaak. Noorweë het nou daarop begin aandring dat sy goedgekeurde nasionale vlag ook in suidelike waters gebruik sou kon word. Hierdie toestemming is in 1838 verleen. Aangesien die Noorse grondwet van 4 November 1814 die oorlogsvlag tot vlag van die unie verklaar het, is hierdie vlag vanaf 1815 deur albei lande gebruik.
 
Gedurende KarlJohan se regeringstydperk het die Noorse misnoeë oor die vlagstelsel, wat niks meer as Swede se oorheersende rol in die unie weerspieël het, steeds toegeneem. Volgens 'n voorstel van 'n gemeenskaplike Noors-Sweedse komitee het koning Oscar I in 1844 'n nuwe vlag ingevoer wat aan Noorse eise vir 'n gelyke status binne die unie voldoen het. Elkeen van die twee lande het nou sy eie handels- en oorlogsvlag gekry, met 'n gemeenskaplike kenteken aan die linkerkant bo. Hierdie kenmerk het as 'n simbool van die politieke unie die kleure van albei lande in gelyke dele vertoon.
Lyn 63:
Vlootskepe van albei lande het die kenteken ook as geus op hulle boeg gebruik. Daarnaas is dit as 'n gemeenskaplike vlag van albei ryke deur die unie se diplomatieke missies in die buiteland gehys. Hier het dit egter 'n langgestrekte vorm met 'n verhouding van 4:5 gehad, net soos die kenmerk in die Sweedse vlag, terwyl dit op die Noorse unievlag as 'n vierkant verskyn het.
 
Die Noorse unievlag het dieselfde donkerblou kleurskakering in sowel die kruis van die hoofvlag asook in die Sweedse gedeelte van die uniekenmerk getoon - daar was dus nooit meer as een blou kleurskakering in die unievlag nie. Dieselfde was van toepassing vir die Sweedse unievlag. Die Sweedse vlag se blouskakering was in die 19de eeu donkerder as vandag, alhoewel dit soms afwykings getoon het. Die Swede het altyd dieselfde kleurskakering in die Noorse gedeelte van die uniekenmerk gebruik, selfs al was dit ligter as die amptelike Noorse weergawe.
 
{| style="text-align:center"
| [[Lêer:Norge-Unionsflagg-1844.svg|220px|Noorse unievlag 1844-18991844–1899]]<br />Noorse unievlag 1844-18991844–1899
| width="50" |
| [[Lêer:Union Jack of Sweden and Norway (1844-1905).svg|160px|«Sildesalaten»]]<br />«Sildesalaten»
| width="50" |
| [[Lêer:Swedish norwegian union flag.svg|250px|Sweedse unievlag 1844-19051844–1905]]<br />Sweedse unievlag 1844-19051844–1905
|}
 
Lyn 77:
<gallery>
Lêer:Krohg-17.mai.1893.jpg|[[Christian Krohg]] se skildery van 17 Mei 1893 toon 'n Noorse vlag sonder "''Sildesalaten''"
Lêer:Unionsoppløsningen flagg.jpg|Poskaart met 'n vlag soos gebruik tydens die referendum oor die opsegging van die unie in 1905
Lêer:Flaggborg 17mai.jpg|Vlagparade ter geleentheid van die [[Nasionale Dag van Noorweë]]
Lêer:Norwegian flag in wind.jpg|In Noorweë word die nasionale vlag op amptelike vlagdae of ter geleentheid van 'n verjaardag of ander privaat fees gehys
Lêer:Norsk örlogsflagga.jpg|Noorweegse oorlogsvlag
</gallery>
Lyn 87:
 
== Bronne ==
* [http://www.stortinget.no/om_stortinget/flagg/flaggindex.htm ''Die amptelike webwerf van die Noorse parlement (Stortinget) - Flaggloven 100 år 1898-19981898–1998'']
 
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn|Flags of Norway|Noorse vlae}}
* {{en}} [https://www.crwflags.com/fotw/flags/no.html Noorweë] by ''Flags of the World''.
 
{{Nasionalevlae}}