Slymvorme: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k Aliwal2012 het bladsy Slym vorme na Slymvorme geskuif: Tikfout in titel
opruim na vertaling
Lyn 1:
{{Gaan taal na}}
[[Lêer:Slime_mold_inc._magnification.jpg|duimnael|[[Kleurspeling|W]]<nowiki/>isselkleurige slym vorme, ''Diachea leucopodia''. Berkeley, Kalifornië]]
[[Lêer:Slime_mold_stemonitis_fuscaSlime_mold_inc._magnification.jpg|regs|duimnael|SlymWisselkleurige slymvorme, vorme ''StemonitisDiachea fuscaleucopodia''. inBerkeley, [[Skotland]]Kalifornië]]
[[Lêer:Fuligo_septica_bl1Slime_mold_stemonitis_fusca.JPGjpg|regs|duimnael|Slymvorme ''FuligoStemonitis septicafusca'', diein "hond braking" slym vorm[[Skotland]]]]
[[Lêer:Fuligo_septica_bl1.JPG|regs|duimnael|''Fuligo septica'', die "hondbraking" slymvorm]]
[[Lêer:Haeckel_Mycetozoa.jpg|regs|duimnael|Mycetozoa van [[Ernst Haeckel]] se 1904 ''Kunstformen der Natur'' (''Kunsvorme van die Natuur'')]]
'''Slym vorme''' is 'n informele naam wat gegee word aan verskeie soorte onverwante [[Eukarioot|eukariotiese]] organismes wat vrylik kan leef as enkele selle, maar wat ook kan versamel om meersellige voortplantingstrukture te vorm. Slym vorme is voorheen geklassifiseer as [[Swam|swammeswam]]me, maar word nie meer beskou as deel van daardie klassifikasie<ref name="Introduction to the Slime Molds">{{cite web|url=http://www.ucmp.berkeley.edu/protista/slimemolds.html|title=Introduction to the "Slime Molds"|publisher=University of California Museum of Paleontology|accessdate=2009-04-04}}</ref> nie.  Alhoewel hulle nie verwant is aan mekaar nie, word hulle soms nog steeds gerieflik gegroepeer binne die [[parafileties]]<nowiki/>e groep, waarna verwys word as die [[Protis|Protista]]  klassifikasie
 
Meer as 900 spesies van slym vormeslymvorme kom regoor die wêreld voor. Die algemene naam verwys na díe deel van die lewens siklusse van sommige van hierdie organismes, waar hulle as gelatienagtige "slym" voorkom. Dit word meestal gesien in die myxogastriamiksogastrus, wat die enigste makroskopiese slym vormslymvorm is.{{citation needed|date=December 2013}} Die meeste slym vormeslymvorme is slegs 'n paar sentimeter groot, maar sommige spesies kan groottes bereik van tot 'n paar vierkante meter en 'n massa van tot 30&#x20nbsp;gram.<ref>{{cite journal|pmid=12026071|title=Zinc accumulation by the slime mold ''Fuligo septica'' (L.) Wiggers in the former Soviet Union and North Korea|doi=10.2134/jeq2002.1038|volume=31|issue=3|year=2002|pages=1038–1042|journal=Journal of Environment Quality|last1=Zhulidov|first1=DA|last2=Robarts|first2=RD|last3=Zhulidov|first3=AV|display-authors=3|last4=et al}}CS1 maint: Explicit use of et al. ([<//en.wikipedia.org/wiki/Category:CS1_maint:_Explicit_use_of_et_al. link]) ref>
[[Category:CS1 maint: Explicit use of et al.|Category:CS1 maint: Explicit use of et al.]]
<templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref>
 
Baie slym vormeslymvorme, veral die "sellulêre" slym vormslymvorm, kom nie die meeste van die tyd in hierdie toestand voor nie. Solank kos volop is, sal hierdie slym vormeslymvorme bestaan as eensellige organismes. Wanneer kos skaars is, sal baie van hierdie eensellige organismes versamel en begin beweeg as'n enkele liggaam. In hierdie toestand is hulle sensitief vir lug chemikalieëlugchemikalieë en kan voedselhul bronnevoedselbronne opspoor. Hulle kan maklik die vorm en funksie van dele verander en stingels vorm wat vrugte produseer. Hierdie vrugte stel talle spore vry, wat lig genoeg is om deur die wind gedra te word of op verbygaande diere te gaan vassit.<ref>{{cite web|url=https://www.pbs.org/newshour/rundown/2012/04/the-sublime-slime-mold.html|title=Slime Molds: No Brains, No Feet, No Problem|author=Rebecca Jacobson|date=April 5, 2012|publisher=PBS Newshour}}</ref>
 
Hulle teer op die [[Mikromikro-organisme|mikro-organismes]]s wat in dooie plantmateriaal aangetref word. Hulle dra by tot die ontbinding van die dooie plantmateriaal, en teer op bakterieë, giste en swamme. Om hierdie rede, word slym vorme gewoonlik in [[grond]], [[Grasperk|grasperkegrasperk]]e en in die grond van woude met bladwisselende bome gevind.'' ''In [[Trope|tropiese gebiede]] word dit oor die algemeen op blomgroepe en [[Vrug|vrugte]], asook in die blaredak van bome gevind. In stedelike gebiede word die slym vorme op deklae of selfs in die blaarreste in die geute gevind. Hulle groei ook in lugversorgers, veral wanneer die drein geblokkeer is.
 
== Taksonomie ==
 
=== Ouer klassifikasie ===
Slym vormeSlymvorme, as 'n groep, is polifileties. Hulle is oorspronklik deur die subklassifikasie '''Gymnomycota''' in die [[Swam|Swamme]] klassifikasieswamklassifikasie geplaas en het die ontbinde filums MyxomycotaMiksomikota, AcrasiomycotaAkrasiommikota, en LabyrinthulomycotaLabirintulomikota ingesluit. Vandag, word slym vormeslymvorme verdeel tussen verskeie supergroepe, waarvan ''nie een'' ingesluit is in die klassifikasie van Swammeswamme nie.
 
Slym vormeSlymvorme kan oor die algemeen verdeel word in twee hoof groepe.
 
* 'n [[Plasmodiese]] slym vormslymvorm is omsluit in 'n enkele membraan sonder wande en is een groot sel. Hierdie "super sel" ('n syncytium) is in wese 'n sak sitoplasma wat duisende individuele nukleuse bevat. Sien heterokaryosis.
* Daarenteen, spandeer die sellulêre slym vorm die grootste gedeelte van hul lewens as individuele eensellige [[Protis|protist]]<nowiki/>a, maar wanneer'n chemiese sein afgeskei word, versamel hulle in 'n groep wat as een organisme optree.
 
Line 26 ⟶ 25:
In die meer presiese terme, bestaan slym vorme uit die [[mycetozoan]] groep van die [[amoebozoa]]. Mycetozoa sluit die volgende drie groepe in:
 
* MyxogastriaMiksogastria of myxomycetesmikomycetes: sinsitiale, plasmodiese, of nie-sellulêre slym vorme
* Dictyosteliida of dictyostelids: sellulêre slym vormeslymvorme
* Protosteloids
 
Selfs op hierdie vlak van klassifikasie is daar teenstrydighede wat opgelos moet word. Onlangse molekulêre bewyse toon dat, terwyl die eerste twee groepe geneig is om [[monofilities]] te wees, is die protosteloids geneig om polyphyletic te wees. Om hierdie rede, is wetenskaplikes tans besig om die verwantskap tussen hierdie drie groepe te probeer begryp.
[[Lêer:Schleimpilz_Urwald_Sababurg.jpg|duimnael|Slym vorme ''Trichia varia'']]
[[Myxogastria]]Miksogastria kom die mees algemeenste voor. Stemonitis is 'n algemene slym vorm wat klein bruin bossies op verrottende stompe vorm. 'n Ander vorm, wat woon in die verrottende stompe en wat dikwels gebruik word vir navorsing, is ''Physarum polycephalum''. In die stompe het dit die voorkoms van'n slymerige web van geel drade, wat tot 'n meter lank kan word. ''Fuligo'' vorm geel korsies in deklae.
 
Die ''Dictyosteliida'', sellulêre slym vorm, is verlangs verwant aan die plasmodiese slym vorm en het 'n baie verskillende lewenloop. Hul [[amoebes]] vormamoebevorm nie groot [[cenobium]]<nowiki/>ssenobiums nie, en bly 'n individu. Hulle woon in soortgelyke habitatte en teer op mikro-organismes. Wanneer kos skaars raak, is hulle gereed om sporangia te vorm, en hulle doen iets radikaal verskillend. Hulle laat sein molekules in hul omgewing vry, waardeu hulle mekaar vind en dan swerms skep. Hierdie amoebes verbind saam in klein meersellige slakagtige gekoördineerde kreature, wat na 'n oop verligte plek kruip en dan groei in 'n vrugdraende liggaam. Sommige van die amoebes word spore om die volgende generasie te begin, maar 'n paar van die amoebes offer hulself op om 'n dooie steel te word wat die spore in die lug lig.
 
Die protosteloids het karakters wat intermediêr tussen die vorige twee groepe staan, maar hulle is baie kleiner en die vrugliggame vorm net een tot 'n paar [[Spoor (plantkunde)|spore]].
 
Nie-amoebozoan slym vormeslymvorme, sluit in:
 
* Acrasids (Orde Acrasida): slym vorm wat behoort aan die Heterolobosea binne die super groep Excavata. Hulle het 'n soortgelyke lewensloop as Dictyostelids, maar hul amoebes tree anders op deur 'n ontploffende pseudopodia. Hulle het oorspronklik aan die ontbinde filum van Acrasiomycota behoort.
* Plasmodiophorids (Orde Plasmodiophorida): parasitiese protiste wat behoort aan die super groep Rhizaria. Hulle kan [[dikvoetsiekte]] en poeiervratagtige siekte. Die Plasmodiophorids vorm ook coenocytes, maar is interne parasiete van plante (bv., dikvoetsiekte).
* Labyrinthulomycota: slym nette, wat behoort aan die superphylum Heterokonta van die klas Labyrinthulomycetes. Hulle is marien en vorm kronkel netwerke van buise waarin amoebes sonder pseudopods kan reis.
* ''Fonticula'' is 'n sellulêre slym vorm wat deel vorm van 'n vrugdraende liggaam in 'n vulkaniese vorm.<ref>{{citation|journal=Science|date=31 July 1981|volume=213|issue=4507|pages=561–563|doi=10.1126/science.213.4507.561|title=Role of Golgi Apparatus in Sorogenesis by the Cellular Slime Mold ''Fonticula alba''|author=Mary C. Deasey and Lindsay S. Olive|pmid=17794844}}</ref> ''Fonticula'' is nie nou verwant aan óf die Dictyosteliida of die Acrasidae nie.<ref>{{citation|title=''Fonticula alba'': A New Cellular Slime Mold (Acrasiomycetes)|author=Ann C. Worley, Kenneth B. Raper and Marianne Hohl|journal=Mycologia|volume=71|issue=4|date=Jul–Aug 1979|pages=746–760|doi=10.2307/3759186|jstor=3759186}}</ref> 'n 2009 navorsingstuk vind dat dit verwant is aan ''Nuclearia'', wat op sy beurt is verwant is aan [[Swam|swamme]].<ref>{{citation|title=Phylogeny of the "Forgotten" Cellular Slime Mold, ''Fonticula alba'', Reveals a Key Evolutionary Branch within Opisthokonta|author=Matthew W. Brown, Frederick W. Spiegel and Jeffrey D. Silberman|journal=Molecular Biology and Evolution|year=2009|volume=26|issue=12|pages=2699–2709|doi=10.1093/molbev/msp185|pmid=19692665}}</ref>
 
{| class="wikitable"