Asteroïde: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Klaar |
Paar goed |
||
Lyn 5:
[[Lêer:(253) mathilde.jpg|duimnael|270px|links|253 Mathilde is 'n asteroïde met ’n deursnee van sowat 50 km.]]
[[Beeld:Asteroid Belt.svg|thumb|’n Diagram van die Sonnestelsel se asteroïdegordel.]]
Daar is miljoene asteroïdes, waarvan baie vermoedelik die oorblyfsels is van [[planetesimale]], liggame in die jong Son se [[sonnewel]] wat nooit groot genoeg geword het om [[planete]] te
Asteroïdes verskil van komete en [[meteoroïde]]s. Die verskil tussen asteroïdes en komete is hul samestelling: Komete bestaan hoofsaaklik uit stof en ys en asteroïdes uit rots en minerale. Laasgenoemde het nader aan die Son ontstaan en bevat dus nie ys nie.<ref>{{cite web |title=What is the difference between an asteroid and a comet?|url=http://coolcosmos.ipac.caltech.edu/ask/181-What-is-the-difference-between-an-asteroid-and-a-comet- |website=Cool Cosmos |publisher=Infrared Processing and Analysis Center |accessdate=13 Augustus 2016}}</ref> Die verskil tussen asteroïdes en meteoroïdes is hul grootte: Meteoroïdes het ’n deursnee van ’n meter of kleiner, terwyl asteroïdes se deursnee groter as ’n meter is.<ref name=Rubin2010>{{cite journal |last1=Rubin |first1=Alan E. |last2=Grossman |first2=Jeffrey N. |title=Meteorite and meteoroid: new comprehensive definitions |journal=Meteoritics and Planetary Science |date=Januarie 2010 |volume=45 |issue=1 |pages=114–122 |bibcode=2010M&PS...45..114R |doi=10.1111/j.1945-5100.2009.01009.x |doi-access=free}}</ref> Meteoroïdes kan dieselfde samestelling as óf asteroïdes óf komete hê.<ref name="Universe Today">{{cite web |title=What is the difference between asteroids and meteorites? |url=http://www.universetoday.com/36398/what-is-the-difference-between-asteroids-and-meteorites/ |website=Universe Today |last=Atkinson |first=Nancy |date=2 Junie 2015 |accessdate=13 Augustus 2016}}</ref>
Lyn 49:
Die metodes om asteroïdes te ontdek het die afgelope twee eeue aansienlik verbeter.
In die laaste jare van die 18de eeu het die [[Hongarye|Hongaarse]] [[sterrekundige]] baron Franz Xaver von Zach ’n groep van 24 sterrekundiges op die been gebring om die lug te deursoek vir nog ’n planeet wat volgens voorspellings deur die [[Wet van Titius-Bode]] sowat 2,8 [[Astronomiese eenheid|AE]] van die Son af sou gelê het. Hulle is deels aangespoor deur die ontdekking in 1781 van die planeet [[Uranus]] deur Herschel op ’n afstand wat deur die wet voorspel is.<ref name=":0">{{Cite book|url=https://books.google.com/?id=7SvtVoa1W-cC&lpg=PA46&dq=Baron%20Franz%20Xaver%20von%20Zach%2024%20astronomers&pg=PA46#v=onepage&q=Baron%20Franz%20Xaver%20von%20Zach%2024%20astronomers&f=false|title=The History of Meteoritics and Key Meteorite Collections: Fireballs, Falls and Finds|last=McCall|first=Gerald Joseph Home|last2=Bowden|first2=A. J.|last3=Howarth|first3=Richard John|date=2006|publisher=Geological Society of London|isbn=978-1-86239-194-9|language=en}}</ref> Dié taak het vereis dat kaarte van die lug met die hand getrek word, met alle sterre in die [[diereriem]] tot op ’n sekere ligsterkte daarop aangedui. Op daaropvolgende aande is weer kaarte opgestel en enige bewegende voorwerp sou dan hopelik bespeur kon word. Die verwagte beweging van die gesoekte planeet was sowat 30 [[boogsekonde]]s per uur, wat maklik deur die waarnemers gesien sou kon word.
[[Beeld:PIA17937-MarsCuriosityRover-FirstAsteroidImage-20140420.jpg|thumb|Die eerste foto van asteroïdes: Ceres en Vesta, soos gesien van Mars af ([[Curiosity-verkenningstuig|Curiosity]], 20 April 2014).]]
Lyn 60:
In 1891 het Max Wolf [[astrofotografie]] begin inspan om na asteroïdes te soek: Hulle het kort strepe op foto's met ’n lang [[Beligting (fotografie)|beligtingstyd]] gevorm. Dit het die opsporingstempo van asteroïdes drasties verhoog: Wolf alleen het 248 ontdek (die eerste een was 323 Brucia), terwyl voorheen maar net meer as 300 ontdek is. Sterrekundiges het geweet daar is nog vele, maar baie van hulle het nie eintlik belanggestel nie. Hulle het dit "goggas van die lug" genoem.<ref>{{cite web|url=http://www.planetary.org/blogs/guest-blogs/lou-friedman/20130219-vermin-of-the-sky.html |website=The Planetary Society|title=Vermin of the Sky|author=Friedman, Lou}}</ref>Selfs ’n eeu later was net ’n paar duisend geïdentifiseer en genommer.
===
Tot in 1998 is asteroïdes in ’n proses met vier stappe ontdek. Eers is ’n deel van die lug met ’n [[teleskoop]] met ’n [[Wyehoeklens|wye veld]], of astrograaf, gefotografeer. Twee-twee foto's is geneem, gewoonlik ’n uur uitmekaar. Verskeie sulke pare foto's kon oor ’n paar dae geneem word. Daarna is die twee films of plate van dieselfde deel van die lug onder ’n [[stereoskoop]] besigtig. Die posisie van enige voorwerp wat om die Son beweeg, sou effens verskil op die twee films. Onder die stereoskoop sou die beeld van die voorwerp lyk of dit effens bo die agtergrond van sterre
Met hierdie drie stappe is nog nie ’n asteroïde ontdek nie: Die waarnemer het bloot ’n verskynsel waargeneem wat ’n voorlopige naam gekry het – dié het bestaan uit die ontdekkingsjaar, ’n letter wat die halfmaand van die ontdekking aandui en nog ’n letter en nommer wat die volgorde van die ontdekking aandui (voorbeeld: {{mp|1998 FJ|74}}).
| |||