Vlag van Suid-Afrika: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Bygewerk
Lyn 10:
| Simbool =
| Verhouding = 2:3
| Goedgekeur_op = [[2027 April]] [[1994]]
| Ontwerp = ’n Swart driehoek met geel fraiing teen die vlagpaal, ’n groen gaffel met wit fraiings met sy tande teen die vlagpaal en loop tot in die wapperkant met rooi bo en blou onder.
| Ontwerper = [[Frederick Brownell]]
Lyn 38:
 
Die '''nasionale vlag van [[Suid-Afrika]]''' is op 20 April 1994 in die Staatskoerant afgekondig en op [[27 April]] [[1994]] amptelik in gebruik geneem. Die vlag vertoon ’n [[swart]] driehoek met [[geel]] fraiings teen die vlagpaal, ’n [[groen]] [[gaffel (heraldiek)|gaffel]] (horisontale “Y”) met [[wit]] fraiings met sy tande teen die vlagpaal loop in die helfte van die vlag ineen en dan tot in die wapperkant. Bo die groen gaffel is ’n [[rooi]] [[trapesium]] en daaronder is ’n [[blou]] trapesium.
 
Die vlag van Suid-Afrika is in Maart 1994 deur die destydse Suid-Afrikaanse staatsheraldikus [[Frederick Brownell]] ontwerp<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.bbc.com/news/magazine-27155475|title=Fred Brownell: The man who made South Africa's flag|publisher=[[BBC]]|date=27 April 2014|accessdate=27 Maart 2019}}</ref> en aan die begin van die [[Suid-Afrikaanse algemene verkiesing van 1994|algemene verkiesing van 1994]] goedgekeur. Die nuwe nasionale vlag is gekies om die land se nuwe [[demokrasie]] aan die einde van [[Apartheid]] te simboliseer en het die vlag wat vanaf 1928 gebruik is, vervang. Met die einde van apartheid was daar ’n wydverspreide gevoel dat die voormalige nasionale vlag – bekend as [[Oranje, Blanje, Blou]] weens sy kleure – vervang moes word as gevolg van sy rassistiese konnotasies in die oë van baie Suid-Afrikaners. Die ou vlag word vandag dikwels óf as ’n simbool van [[Afrikanernasionalisme]] of as ’n simbool van apartheid gesien.<ref>{{en}} {{cite book|first=Christi|last=Van der Westhuizen|title=White Power & the Rise and Fall of the National Party|publisher=Zebra Press|edition=|year=2007|isbn=1-77007-305-1|page=326}}</ref>
 
Op soek na ’n nuwe vlag is die bevolking ingespan om aan ’n publieke wedstryd deel te neem, maar geen van die ontwerpe kon die goedkeuring van die kommissie behaal nie. Toe die inhuldiging van [[Nelson Mandela]] as die nuwe [[president van Suid-Afrika]] genader het, is ’n ontwerp van Frederick Brownell tydelik aangeneem en net sewe dae voor dié geleentheid aan die publiek bekendgestel. Die reaksies was só positief dat die tydelike vlag amptelik as nasionale vlag in die [[Grondwet van Suid-Afrika]] ingeskryf is. Aangesien die aantal probleme wat Suid-Afrika in sy geskiedenis beleef het, is die konsensus oor die nuwe nasionale vlag buitengewoon. Ten spyte van sy nuutheid het die vlag ’n uitstekende nasionale simbool geword, selfs onder [[blanke Suid-Afrikaners]], wie se vlag dit vervang het, en word nou gereeld by [[sport]]- en verwante gebeurtenisse soos [[krieket]], [[rugby]] en [[sokker]], getoon.
 
== Ontwerp ==
Line 52 ⟶ 56:
 
=== Simboliek ===
DieSaam met die [[vlag van Suid-AfrikaSoedan]] is die enigste vlag tervan wêreldSuid-Afrika een van net twee vlae wêreldwyd wat ses verskillende [[kleur]]e in sy ontwerp het (dit sluit skakerings van een kleur in ’n vlag uit).<ref name="cia_factbook">{{en}} {{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sf.html|title=South Africa|publisher=[[Central Intelligence Agency]]|date=6 Mei 2016|accessdate=1727 MeiMaart 20162019}}</ref> Daar is geen amptelike simboliek aan die vlagkleure verbonde nie.<ref name="cia_factbook" /> Rooi, wit en blou, die kleure van [[Nederland]] en die [[Verenigde Koninkryk]] wie se setlaars die land gedurende die koloniale tydperk geregeer het, is geïntegreer met die [[Pan-Afrika kleure]] van die [[African National Congress|ANC]] (wat die vernaamste versetbeweging teen die rassistiese regering was), naamlik swart, geel en groen.<ref name="cia_factbook" /> Die gaffel (Y) beteken dat Suid-Afrika vorentoe die toekoms moet ingaan met die verskillende rassegroepe as een,<ref name="cia_factbook" /><ref name="Greig">{{en}} {{cite book|author=Greig, Charlotte|title=The Dictionary of Flags|publisher=Grange Books|isbn=1-84013784013-58758-4}}</ref> of dat die hede en die verlede saamvloei.<ref name="Die_Burger">{{af}} {{cite web|url=http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/1998/09/19/2/37.html|title=Xhosa|publisher=[[Die Burger]]|date=19 September 1998|accessdate=17 Mei 2016}}</ref>
 
=== Ontwerp ===
[[Lêer:Flag of southafrica (atamari).jpg|duimnael|Die vlag van Suid-Afrika in [[Kampsbaai]], [[Kaapstad]]]]
Met die aanvang van die nuwe regering in 1994 het Suid-Afrika ook ’n nuwe vlag gekry om die nuwe verenigde nasie te simboliseer. Die vlag is ontwerp deur [[Frederick Brownell]], destydse staatsheraldikus van Suid-Afrika. Hy het ook die [[vlag van Namibië]] ontwerp, nadat dit op 21 Maart 1990 van Suid-Afrika onafhanklik geword het.
 
<center>[[Lêer:Flag of South Africa (construction sheet).png|350px|senter|Konstruksietekening]]</center>
Line 149 ⟶ 153:
Met uniewording in 1910 het die "Union Jack" van die Verenigde Koninkryk ook Suid-Afrika se vlag geword. Vir gebruik op see is die blou en rooi Britse vaandels gebruik, met Suid-Afrika se landswapen daarop om hulle van die gewone vaandels te onderskei.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://fotw.fivestarflags.com/za_1910.html |title=South African Vessels Ensign |author=Flags of the World |accessdate=17 Mei 2016 }}</ref><ref>{{de}} {{cite web |url=http://www.flaggenlexikon.de/fsuedafr.htm |title=Südafrika – Großbritannien Flaggensystem eingeführt |author=Volker Preuß |accessdate=17 Mei 2016 }}</ref> Na bewering het generaal [[Louis Botha]] tydens die [[Eerste Wêreldoorlog]] die rooi vaandel gebruik in sy kampanje in [[Duits-Suidwes-Afrika]]. Die rooi vaandel is glo soms op regeringsgebou gehys en die blou vaandel is by Suid-Afrika se kantore in die buiteland gehys.<ref>{{en}} {{cite book|author=F.G. Brownell|title=National and Provincial Symbols|year=1993}}</ref>
 
In 1925 het Suid-Afrikaners begin dink aan ’n eie vlag vir die land. Daar was felle teenstand deur sommige "jingoes" wat niks anders as die Union Jack wou hê nie. In [[Durban]] het 15&nbsp;000 mense amper oproerig geraak in hul teenstand teen ’n nuwe vlag. Self dié wat ’n nuwe vlag voorgestaan het, het ook erg baklei. Die regering het professor Blommaert in bevel van ’n sentrale vlagkomitee aangestel om aanbevelings te maak. Hul verslag is eers in 1927 ingedien. Die komitee se aanbeveling was dat die agtergrond van die vlag Prins Willem van Oranje se vlag van ewe wye horisontale oranje, wit en blou bande moes wees. Hierdie vlag was juis die agtergrond van die [[Verenigde Oos-Indiese Kompanjie|Nederlands-Oos-Indiese Kompanjie]] toe hulle aan die Kaapland. Die vlag word ook die Van Riebeeckvlag of die Prinsevlag genoem. In die middel van die wit baan was die vlag van die [[Oranje-Vrystaat]] wat vertikaal en vol oopgesprei afhang. Aan weerskante daarvan en vas daarteen die Union Jack, soos dit in 1927 bestaan het, horisontaal en vol oopgesprei in die rigting van die vlagpaal; die [[Vierkleur]] van die [[Zuid-Afrikaansche Republiek]] horisontaal en vol oopgesprei weg van die vlagpaal af.<ref>{{en}} {{cite book|author=Peter Joyce|title=The South African Family Encyclopaedia|publisher=Struik|year=1989}}</ref><ref>{{af}} Artikel 5 van Die Grondwet van die Republiek van Suid-Afrika, Wet no. 32 van 1961.</ref> Die regering het tot ’n verdere vergelyk gekom: Daar sou voortaan twee nasionale vlae in Suid-Afrika wees, die nuwe vlag en die Union Jack. Die [[Minister van Binnelandse Sake|minister van binnelandse sake]] wat die wetsontwerp voorgestel het, [[Daniël François Malan]], het verduidelik dat "Union nationals must also be British subjects, a smaller circle within a larger one". Die Uniale Nasionaliteit en Vlae Wet (No. 40 van 1927) is met ’n groot meerderheid aanvaar. Die nuwe vlag is vir die eerste keer op 31 Mei 1928 gehys.<ref>{{en}} {{cite book|author=Eric A Walker|title=A History of Southern Africa|publisher=Longmans|location=Kaapstad|year=1962|pages=613}}</ref>
 
Die keuse van die Prinsevlag as basis was ’n kompromie omdat dit die eerste vlag was op Suid-Afrikaanse bodem en omdat dit ’n polities neutrale vlag was (dit was geen land se nasionale vlag nie). ’n Ander aspek aan die kompromie was dat die Britse vlag óók die amptelike vlag sou bly. Suid-Afrika was dus die enigste land ter wêreld met twee nasionale vlae. Hierdie situasie het in 1957 verander toe die Unievlag (''Union Jack'') haar status as nasionale vlag verloor het. Die rooi vaandel van 1910 is egter tot 1 Januarie 1960 as die handelsvlag behou.<ref name=msa>{{af}} Handelskeepvaartwet 1951; ''Staatskoerant'' nr 6085 gedateer 25 Julie 1958</ref> Met Republiekwording is dieselfde nasionale vlag behou.<ref>{{af}} Wet 32 van 1961, artikel 5</ref>
Line 176 ⟶ 180:
Lêer:Red Ensign of South Africa 1912-1928.svg| {{FIAV|historical}} Rooi vaandel van die Unie van Suid-Afrika, 1912 tot 1928
Lêer:Blue Ensign of South Africa (1912–1928).svg| {{FIAV|historical}} Blou vaandel van die Unie van Suid-Afrika, 1912 tot 1928
Lêer:Komitee-ontwerp van Unievlag 1.svg| {{FIAV|historical}} {{FIAV|proposal}} Voorgestelde Unievlag ontwerp deur ’n parlementêre komitee
Lêer:Komitee-ontwerp2.svg| {{FIAV|historical}} {{FIAV|proposal}} Voorgestelde Unievlag ontwerp deur ’n parlementêre komitee
Lêer:Komitee-ontwerp3.svg| {{FIAV|historical}} {{FIAV|proposal}} Voorgestelde Unievlag ontwerp deur ’n parlementêre komitee
Lêer:Flag of South Africa (1928-1994).svg|{{FIAV|historical}} Vlag van die Unie van Suid-Afrika, 1928 tot 1961 en daarna van die Republiek van Suid-Afrika, 1961 tot 1994
Lêer:Flag of the Governor-General of South Africa (1953-1961).svg| {{FIAV|historical}} Vlag van die [[Goewerneur-generaal van Suid-Afrika]], 1931 tot 1961
Line 280 ⟶ 284:
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|Flags of South Africa|Vlae van Suid-Afrika}}
* {{en}} [httphttps://www.crwflags.com/fotw/flags/za.html Suid-Afrika] by ''Flags of the World''.
* {{en}} [http://www.info.gov.za/aboutgovt/symbols/flag.htm Suid-Afrikaanse Regering se bladsy oor die vlag]
* {{en}} [http://www.polity.org.za/misc/flagdim.html Dimensies van die vlag]