Links (politiek): Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Sobaka (besprekings | bydraes) |
Sobaka (besprekings | bydraes) Bygewerk |
||
Lyn 7:
== Oorsprong van die term ==
Daar is verskeie verduidelikings oor die presiese oorsprong van die politieke terme links en regs, alhoewel daar ooreenstemming is dat dit dateer uit die tyd van die [[Franse Revolusie]], waarin 'n ruimtelike indeling van die Franse state-generaal (''États généraux)'' ingestel is waarvolgens die voorstanders van die behoud van die ou magverhoudinge aan die regterkant gesit het en hul teenstanders aan die linkerkant.<ref>Carl Devos, 2006, ''De kleermakers en de keizer: inleiding tot politiek en politieke wetenschappen'', Academia Press, bl. 87.</ref> Die konserwatiewe (reaksionêres en geestelikes) het aan die regterkant van die voorsitter gesit. Hulle het hoofsaaklik bestaan uit edeles, kerkleiers en monargistiese burgers wat die tradisionele ''Ancien Régime'' wou handhaaf. Links van die voorsitter was die sekulêre liberale. Hulle wou die mag van die tradisionele orde vernietig tot voordeel van die [[bourgeoisie]]. Later in die negentiende eeu het die aksente verskuif: die linkerkant het hoofsaaklik van toegepasing geword op sosialistiese partye, waardeur die liberale in die politieke sentrum beland het en die konserwatiewes as regs beskou is.
== Betekenis van die begrip links ==
In die 19de eeu dui die term regses op [[konserwatisme]], 'n skerp reaksie op die moderne vryhede en die industriële samelewing, 'n sterk klem op organies gegroeide sosiale skakels en magsposisies, respek vir gesag en aanvaarding van ongelykheid. Die linkses, aan die ander kant, het 'n progressiewe visie aangedui - 'n mens kan dink aan die slagspreuk van die Franse Revolusie, vryheid, gelykheid en broederskap. In die middel van die [[19de eeu]] is byvoorbeeld in [[België]] na die [[Katolieke]] "party" (''le parti conservateur'') verwys as "''la droite''" (regs) en die liberale "party" as "''la gauche''" (links). In die loop van die 19de eeu het die [[liberalisme]] egter ook (deels) 'n konserwatiewe krag geword, wat die belange van die [[bourgeoisie]] hoofsaaklik verdedig het. Aan die einde van die 19de eeu is progressiewe denke 'n nuwe impuls gegee deur die stygende [[sosialisme]]. Hoe meer liberalisme as 'n konserwatiewe krag ervaar is, hoe meer is "links" vir die sosialisme gereserveer.
== Verwysings ==
| |||