Oorlog van die Byl: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Uitleg van bronteks
→‎Oorlog: Skakels
Lyn 5:
 
== Oorlog ==
'n Xhosa-man genaamd Kleintje het in [[Fort Beaufort]] 'n byl gesteel, is gearresteer en onder begeleiding van twee Khoikhoi-wagte na die hof in [[Grahamstad]] gestuur. Hoofman Tola eis Kleintje se vrylating en stuur 40 krygers om hom te bevry. Kleintje word ontset en een van die wagte vermoor. Die vonk wat die oorlog laat losbars, was toe die uitdagende Rarabe-opperhoof [[Sandile]] weier om die moordenaar uit te lewer. Kol. John Hare tree vinnig op, waarsku die boere, versprei vuurwapens, versterk die garnisoene te [[Fort Beaufort]] en Fort [[Peddie]] en die handelaars vlug weswaarts. Die sendelinge bly op hul pos.
Vir die koloniste begin die oorlog rampspoedig. Hare en kol. [[Henry Somerset]] se 125 ossewaens met krysvoorraad en rantsoene word in April 1846 by Burnshill in 'n hinderlaag gelok en die helfte van die voorraad gaan aan die Xhosa verlore. Die Xhosa stroom oor die grens en laat 'n spoor van verwoesting agter. Soldate in die forte langs die [[Groot-Visrivier]] kan weinig doen om die stroom beeste wat ooswaarts langs die forte gejaag word, teen te hou. Die Xhosa was in beheer van die situasie, het ook nou ook oor moderne vuurwapens beskik en was duidelik meer doeltreffend as in die vorige oorloë en hul getalsterkte was tienmaal groter as die gekombineerde mag van die Britse troepe, die Fingo, die setlaars en sir [[Andries Stockenström]] se burgerkommando's.