Slymvorme: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lyn 8:
Meer as 900 spesies van slymvorme kom regoor die wêreld voor. Die algemene naam verwys na díe deel van die lewens siklusse van sommige van hierdie organismes, waar hulle as gelatienagtige "slym" voorkom. Dit word meestal gesien in die miksogastrus, wat die enigste makroskopiese slymvorm is. Die meeste slymvorme is slegs 'n paar sentimeter groot, maar sommige spesies kan groottes bereik van tot 'n paar vierkante meter en 'n massa van tot 30&nbsp;gram.<ref>{{cite journal|pmid=12026071|title=Zinc accumulation by the slime mold ''Fuligo septica'' (L.) Wiggers in the former Soviet Union and North Korea|doi=10.2134/jeq2002.1038|volume=31|issue=3|year=2002|pages=1038–1042|journal=Journal of Environment Quality|last1=Zhulidov|first1=DA|last2=Robarts|first2=RD}}</ref>
 
Baie slymvorme, veral die "sellulêre" slymvorm, kom nie die meeste van die tyd nie in hierdie toestand voor nie. Solank kos volop is, sal hierdie slymvorme bestaan as eensellige organismes bestaan. Wanneer kos skaars is, sal baie van hierdie eensellige organismes versamel en begin beweeg as 'n enkele liggaam. In hierdie toestand is hulle sensitief vir lugchemikalieë en kan hul voedselbronne opspoor. Hulle kan maklik die vorm en funksie van dele verander en stingels vorm wat vrugte produseer. Hierdie vrugte stel talle spore vry, wat lig genoeg is om deur die wind gedra te word of op verbygaande diere tevas gaante vassitsit.<ref>{{cite web|url=https://www.pbs.org/newshour/rundown/2012/04/the-sublime-slime-mold.html|title=Slime Molds: No Brains, No Feet, No Problem|author=Rebecca Jacobson|date=5 April 5, 2012|publisher=PBS Newshour}}</ref>
 
Hulle teer op die [[mikro-organisme]]s wat in dooie plantmateriaal aangetref word. Hulle dra by tot die ontbinding van die dooie plantmateriaal, en teer op bakterieë, giste en swamme. Om hierdie rede, word slym vorme gewoonlik in [[grond]], [[grasperk]]e en in die grond van woude met bladwisselende bome gevind.'' ''In [[Trope|tropiese gebiede]] word dit oor die algemeen op blomgroepe en [[vrugte]], asook in die blaredak van bome gevind. In stedelike gebiede word die slym vorme op deklae of selfs in die blaarreste in die geute gevind. Hulle groei ook in lugversorgers, veral wanneer die drein geblokkeer is.
Lyn 17:
Slymvorme, as 'n groep, is polifileties. Hulle is oorspronklik deur die subklassifikasie '''Gymnomycota''' in die swamklassifikasie geplaas en het die ontbinde filums Miksomikota, Akrasiommikota, en Labirintulomikota ingesluit. Vandag, word slymvorme verdeel tussen verskeie supergroepe, waarvan ''nie een'' ingesluit is in die klassifikasie van swamme nie.
 
Slymvorme kan oor die algemeen verdeel word in twee hoof groepehoofgroepe.
 
* 'n [[Plasmodiese]] slymvorm isword omsluit in 'n enkele membraan sonder wande en is een groot sel. Hierdie "super selsupersel" ('n syncytiumsinsitium) is in wese 'n sak sitoplasma wat duisende individuele nukleuse bevat. Sien heterokaryosisheterokariosis.
* Daarenteen, spandeer die sellulêre slym vormslymvorm die grootste gedeelte van hul lewens as individuele eensellige [[Protis]]ta, maar wanneer'n chemiese sein afgeskei word, versamel hulle in 'n groep wat as een organisme optree.
 
=== Moderne klassifikasie ===
In die meer presiese terme, bestaan slym vormeslymvorme uit die [[mycetozoan]] -groep van die [[amoebozoa]]amoebosoë. Mycetozoa sluit die volgende drie groepe in:
 
* Miksogastria of mikomycetes: sinsitiale, plasmodiese, of nie-sellulêre slymvorme
Lyn 29:
* Protosteloïede
 
Selfs op hierdie vlak van klassifikasie is daar teenstrydighede wat opgelos moet word. Onlangse molekulêre bewyse toon dat, terwyl die eerste twee groepe geneig is om [[monofilities]] te wees, is die protosteloïede geneig is om polifileties te wees. Om hierdie rede, is wetenskaplikes tans besig om die verwantskap tussen hierdie drie groepe te probeer begryp.
[[Lêer:Schleimpilz_Urwald_Sababurg.jpg|duimnael|Slym vormeSlymvorme ''Trichia varia'']]
Miksogastria kom die mees algemeenste voor. Stemonitis is 'n algemene slymvorm wat klein bruin bossies op verrottende stompe vorm. 'n Ander vorm, wat woon in die verrottende stompe en wat dikwels gebruik word vir navorsing, is ''Physarum polycephalum''. In die stompe het dit die voorkoms van'n slymerige web van geel drade, wat tot 'n meter lank kan word. ''Fuligo'' vorm geel korsies in deklae.
 
Lyn 37:
Die protosteloïede het karakters wat intermediêr tussen die vorige twee groepe staan, maar hulle is baie kleiner en die vrugliggame vorm net een tot 'n paar [[Spoor (plantkunde)|spore]].
 
Nie-amoebozoanamoebosoë slymvorme, sluit in:
 
* Acrasids (Orde Acrasida): slymvorm wat behoort aan die Heterolobosea binne die super groep Excavata. Hulle het 'n soortgelyke lewensloop as Dictyostelids, maar hul amoebes tree anders op deur 'n ontploffende pseudopodia. Hulle het oorspronklik aan die ontbinde filum van Acrasiomycota behoort.
* Plasmodiophorids (Orde Plasmodiophorida): parasitiese protiste wat behoort aan die super groep Rhizaria. Hulle kan [[dikvoetsiekte]] en poeiervratagtige siekte. Die Plasmodiophorids vorm ook coenocytes, maar is interne parasiete van plante (bv. dikvoetsiekte).
* Labyrinthulomycota: slym nette, wat behoort aan die superphylum Heterokonta van die klas Labyrinthulomycetes. Hulle is marien en vorm kronkel netwerke van buise waarin amoebes sonder pseudopoda kan reis.
* ''Fonticula'' is 'n sellulêre slymvorm wat deel vorm van 'n vrugdraende liggaam in 'n vulkaniese vorm.<ref>{{citation|journal=Science|date=31 JulyJulie 1981|volume=213|issue=4507|pages=561–563|doi=10.1126/science.213.4507.561|title=Role of Golgi Apparatus in Sorogenesis by the Cellular Slime Mold ''Fonticula alba''|author=Mary C. Deasey and Lindsay S. Olive|pmid=17794844}}</ref> ''Fonticula'' is nie nou verwant aan óf die Dictyosteliida of die Acrasidae nie.<ref>{{citation|title=''Fonticula alba'': A New Cellular Slime Mold (Acrasiomycetes)|author=Ann C. Worley, Kenneth B. Raper and Marianne Hohl|journal=Mycologia|volume=71|issue=4|date=Jul–Aug 1979|pages=746–760|doi=10.2307/3759186|jstor=3759186}}</ref> 'n 2009 navorsingstuk in 2009 vind dat dit verwant is aan ''Nuclearia'', wat op sy beurt is verwant is aan swamme.<ref>{{citation|title=Phylogeny of the "Forgotten" Cellular Slime Mold, ''Fonticula alba'', Reveals a Key Evolutionary Branch within Opisthokonta|author=Matthew W. Brown, Frederick W. Spiegel and Jeffrey D. Silberman|journal=Molecular Biology and Evolution|year=2009|volume=26|issue=12|pages=2699–2709|doi=10.1093/molbev/msp185|pmid=19692665}}</ref>
 
{| class="wikitable"
Lyn 52:
|
Klas Myxogastria: ''Cribraria'', ''Lycogala'', ''Tubifera'', ''Echinostelium'', ''Fuligo'', ''Lepidoderma'', ''Physarum'', ''Comatricha'', ''Stemonitis'', ''Arcyria'', ''Trichia''
|Sinsitiale of plasmodialplasmodiale slym vormeslymvorme
|- style="background:#FFC8A0;"
|
Klas Dictyostelia: ''Dictyostelium'', ''Polysphondylium'', ''Acytostelium''
|Sellulêre slym vormslymvorm
|- style="background:#FFC8A0;"
|
Lyn 72:
|Chromalveolate&#x20;>&#x20;Heterokontophyta&#x20;>&#x20;Labyrinthulomycetes
|Orde Labyrinthulida: ''Labyrinthulids'', ''Labyrinthula'', ''Thraustochytrids'', ''Aplanochytrium'', ''Labyrinthuloides'', ''Japonochytrium'', ''Schizochytrium'', ''Thraustochytrium'', ''Ulkenia'', ''Diplophryids'', ''Diplophrys''
|Slym netteSlymnette is marien en vorm kronkel netwerkekronkelnetwerke van buise waarin amoebes sonder pseudopodspseudopoda kan reis.
|- style="background:lightblue;"
|Opisthokonta&#x20;>&#x20;Holomycota&#x20;>&#x20;Fonticulida
|''Fonticula''
|Sellulêre slym vormslymvorm wat deel vorm van'n vrugdraende liggaam in'n vulkaniese vorm.
|}
 
== Lewensiklus ==
[[Lêer:Slime.mold.jpg|regs|duimnael|Slym vormeSlymvorme wat groei uit 'n bak vol nat papier]]
Slym vorme begin hul lewens as amoeba-agtige [[Sel|selle]]. Hierdie eensellige amoebes is algemene [[Ploïdie|haploïede]], en teer op [[Bakterie|bakterieë]]. Hierdie amoebes kan voortplant as hulle die korrekte paring maat vind en vorm sigote wat dan groei in plasmodia. Dit bevat baie [[Selkern|kerne]] sonder sel membrane tussen hulle, en kan tot baie meters groot groei. Die spesies ''Fuligo septica'' word dikwels as 'n slymerige geel netwerk in en op verrottende stompe gesien. Die amoebes en die plasmodia verswelg mikro-organismes.<ref name="Ling">{{cite web|url=http://npsnj.org/articles/myxomycetes.html|title=The Native Plant Society of New Jersey|website=npsnj.org|accessdate=29 MayMei 2018}}</ref> Die plasmodium groei in 'n onderlinge netwerk van protoplasmiese stringe.<ref>{{Cite web|url=http://www.hup.harvard.edu/catalog.php?isbn=9780674975910|title=Life at the Edge of Sight|author=Scott Chimileski, Roberto Kolter|publisher=Harvard University Press|website=www.hup.harvard.edu|language=en|access-date=2018-01-26}}</ref>
 
Binne-in elke protoplasmiese string, vloei die sitoplasmiese inhoud vinnig. As een string noukeurig dopgehou word vir ongeveer 50 sekondes, kan gesien word dat die sitoplasma stadiger beweeg, stoptot stilstand kom, en dan in die omgekeerde rigting beweeg. Die vloeiende protoplasma binne 'n plasmodiese string kan 'n spoed van tot 1.,35&#x20nbsp;mm per sekonde bereik, wat  die vinnigste spoed is wat aangeteken is vir enige mikro-organisme.<ref>Alexopolous, C.J. 1962, second edition. "Introductory Mycology" John Wiley and Sons, p. 78.</ref> Migrasie van die plasmodium word bereik as meer protoplasma vloei vorentoe vloei en protoplasma onttrek word uit die agterste areas. Wanneer die voedsel voorsieningvoedselvoorsiening kwyn, sal die plasmodium migreer na die oppervlak van die substraat en omskep word in rigiede vrugliggame. Die vrugliggame of [[Sporangium|sporangia]] is wat ons algemeen sien; oppervlakkig lyk hulle soos swamme of vorme, maar is nie verwant aan die ware swamme nie. Hierdie sporangia sal dan spore vrylaat wat uitbroei in amoebes om weer die lewensiklus weer te begin.
 
== Plasmodia ==
[[Lêer:Enteridium_lycoperdon,_(Bull.)_M.L._Farr,_1976_(Reticularia_lycoperdon).JPG|duimnael|Die middel fasemiddelfase van die sporangia fasesporangiafase van ''Enteridium lycoperdon'' op'n mosagtige boomstam.]]
In ''Myxogastria'', die plasmodial gedeelte van die lewensiklus vind slegs plaas na [[singamie]], wat die samesmelting van die sitoplasma en [[Selkern|kerne]] van myxoamoebae of swerm selle is. Die diploïede sigoot word 'n multi-kerngevormde" plasmodium deur middel van verskeie kern afdelings sonder verdere seldeling. Myxomycete plasmodia is multi-kerngevormde massas van die protoplasma wat beweeg deur sitoplasmiese vloeiing beweeg. Ten einde die plasmodium te laat beweeg, moet die sitoplasma weggekeer word na die voorste kant van die agterblywende einde. Hierdie proses veroorsaak dat die plasmodium vorentoe beweeg in 'n waaieragtige vorm. Soos dit beweeg, maak die plasmodium nutriënte bymekaar deur die [[fagositose]] van bakterieë en klein stukkies van die organiese materiaal.
 
Lyn 92:
 
== Gedrag ==
Wanneer 'n slymslymvorm vormse massa fisies van mekaar geskei word, sal die selle hul pad terug vind om weer verenig te word. Studies oor ''Physarum polycephalum'' het selfs getoon dat hul 'n vaardigheid het om te leer en om periodieke ongunstige toestande te voorspel in die laboratorium eksperimentelaboratoriumeksperimente.<ref>{{cite journal|last1=Saigusa|first1=Tetsu|last2=Tero|first2=Atsushi|last3=Nakagaki|first3=Toshiyuki|last4=Kuramoto|first4=Yoshiki|title=Amoebae Anticipate Periodic Events|journal=Physical Review Letters|volume=100|issue=1|pages=018101|year=2008|pmid=18232821|doi=10.1103/PhysRevLett.100.018101|laysummary=http://discovermagazine.com/2009/jan/071|laysource=Discover Magazine|laydate=December 9, 2008|url=http://eprints.lib.hokudai.ac.jp/dspace/bitstream/2115/33004/1/PhysRevLett_100_018101.pdf|hdl=2115/33004}}</ref> John Tyler Bonner, 'n professor in ekologie, bekend vir sy studies oor slym vorme, voer aan dat hulle "niks meer as'n sak van amoebes omhul in 'n dun slym skedeslymskede is nie, maar dat hulle verskillende gedragspatrone toon wat gelyk is aan dié van die diere wat spiere en senuwees met ganglia – dit is, 'n eenvoudige brein, het."<ref>{{Cite news}}</ref>
 
Atsushi Tero van Hokkaido Universiteit het ''Physarum'' in 'n klam piering gegroei. Tero het die slym vormslymvorm in 'n sentrale posisie geplaas, wat Tokio voorgestel het, en hawermout vlokkieshawermoutvlokkies rondom dit gegooi om die plekke van ander groot stede in die groter Tokio-gebied voor te stel. Omdat '' Physarum'' helder lig vermy, is lig gebruik om die berge, water en ander hindernisse in die piering voor te stel. Die slym vormslymvorm het eers die spasie met plasmodia dig gevul , en het toe uitgedun om 'n netwerk te vorm wat gefokus het op doeltreffend verbindingstakke. Die netwerk het treffend Tokio se spoorspoorstelsel stelseltreffend uitgebeeld.<ref>{{cite journal|last1=Tero|first1=A.|last2=Takagi|first2=S.|last3=Saigusa|first3=T.|last4=Ito|first4=K.|last5=Bebber|first5=D.P.|last6=Fricker|first6=M.D.|last7=Yumiki|first7=K.|last8=Kobayashi|first8=R.|last9=Nakagaki|first9=T.|title=Rules for Biologically Inspired Adaptive Network Design|journal=Science|volume=327|issue=5964|pages=439–442|year=2010|pmid=20093467|doi=10.1126/science.1177894|laysummary=http://scienceblogs.com/notrocketscience/2010/01/21/slime-mould-attacks-simulates-tokyo-rail-network/|laysource=ScienceBlogs|laydate=January21 21,Januarie 2010|citeseerx=10.1.1.225.9609}}</ref><ref>Technovelgy, [http://www.technovelgy.com/ct/Science-Fiction-News.asp?NewsNum=2756 Slime Mold Network Engineering], 1/25/2010 (contains images). </ref>
 
== Sien ook ==
Lyn 103:
* Sorocarp
* Swermende beweeglikheid
* Water vormWatervorm, of Oomycete, 'n soort protist
 
== Verwysings ==
{{ReflistVerwysings}}
 
== Eksterne skakels ==
 
* [http://www.abc.net.au/science/articles/2000/09/28/189608.htm?site=galileo&topic=latest Slym VormSlymvorm Los Doolhof LegkaartDoolhoflegkaart] van die abc.netto.au
* [http://www.economist.com/sciencetechnology/displaystory.cfm?story_id=15328524 SlymSlymvorm Vormdupliseer duplikate Spoor NetwerkeSpoornetwerke] van Die Ekonoom
* [http://feeds.newscientist.com/c/749/f/10897/s/861656b/l/0L0Snewscientist0N0Carticle0Cmg20A5274260B30A0A0Edesigning0Ehighways0Ethe0Eslime0Emould0Eway0Bhtml0DDCMP0FOTC0Erss0Gnsref0Fonline0Enews/story01.htm Die ontwerp van paaie die slym vorm manier] van ''Nuwe Wetenskaplike''
* [http://wayback.archive-it.org/all/20090927103805/http://www.smithsonianmag.com/science-nature/phenom_mar01.html Jag Slym VormJagslymvorm] van die ''Smithsonian Tydskrif''