Sinagoge: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Bygewerk |
Bygewerk |
||
Lyn 1:
[[Lêer:Berlin Neue Synagoge 2005.jpg|duimnael|
[[Lêer:Emanuel de Witte - Interieur van de Portugese synagoge te Amsterdam.jpg|duimnael|''Binneruimte van die [[Portugese]] sinagoge in [[Amsterdam]]'', skildery deur Emanuel de Witte, ca. 1680 – 'n sinagoge volgens [[Sefardiese Jode|Sefardiese tradisies]]]]
[[Lêer:Maurycy Gottlieb - Jews Praying in the Synagogue on Yom Kippur.jpg|duimnael|''[[Jode]] biddend in die sinagoge op [[Jom Kippoer]]'', skildery deur Maurycy Gottlieb, 1878 – 'n sinagoge volgens [[Asjkenasiese Jode|Asjkenasiese tradisies]]]]
[[Lêer:Synagogue Florence Italy.JPG|duimnael|links|Die Groot Sinagoge in [[Florence]]]]
'n '''Sinagoge''' (vanaf [[Grieks]]: συναγωγή ''synagōgē'', letterlik: "byeenkoms"; [[Hebreeus]]: בית כנסת, ''beit knésset'', letterlik: "huis van byeenkoms"; בית תפילה, ''beit t'fila'', letterlik: "huis van gebed", of בית מדרש, ''beit midrasj'', letterlik: "huis van uitlegging"; [[Jiddisj]]: שול, ''sjoel'', letterlik: "skool"; [[Ladino]]: אסנוגה, ''esnoga'',
In watter gevalle in antieke geskrifte ná 'n sinagoge as plek van byeenkomste en die uitvoering van gebedsdienste verwys word, is in die navorsing ewe omstrede soos die tyd van die opkoms van die eerste sinagoges. Argeologiese en geskrewe bronne dui op die bestaan van sinagoges tydens die bestaan van die [[Tweede Tempel]] in [[Jerusalem]], sowel in die Land [[Israel]] asook in die [[Joodse diaspora]].<ref>{{de}} {{cite book |author=Carsten Claußen |title=Versammlung, Gemeinde, Synagoge. Das hellenistisch-jüdische Umfeld der frühchristlichen Gemeinden – Zugl.: Diss. Univ. München 1999 |work=Studien zur Umwelt des Neuen Testaments 27 |publisher=Vandenhoeck & Ruprecht |location=Göttingen |year=2002 |isbn=3-525-53381-0 |pages=22–48}}</ref>
In die sinagoge vind die daaglikse gebedsdienste, asook die viering van [[Sabbat]] en die [[Lys van Joodse feeste en herdenkings|Joodse feeste]] plaas. 'n Joodse gemeente word deur 'n [[rabbyn]] (aanspreekvorm: rabbi) gelei, wat die [[Talmoed]] en [[Tora]] bestudeer het. Die sinagoge beskik oor 'n Toraskryn (Hebreeus: אָרוֹן הָקׄדֶש, ''Arón haKodesj'', letterlik: "skryn van die Heilige"), wat
Sinagoges is toegewyde ruimtes vir gebed, die lees en studie van beide [[Tanag]] (die hele [[Bybel|Hebreeuse Bybel]], insluitende die [[Tora]]) en [[Talmoed]], asook byeenkoms; 'n sinagoge is egter nie noodsaaklik vir 'n gebedsdiens nie. Volgens die Halagá sal 'n gebedsdiens op enige plek uitgevoer kan word waar ten minste tien Jode (מִנְיָן, ''minjan'', "tel", "nommer") byeenkom. Gebedsdienste kan ook alleen of met minder as tien mense wat byeenkom gedoen word. Volgens die Halagá is sekere gebede egter gemeenskaplik en vervolgens kan hulle slegs binne-in 'n minjan uitgevoer word. Die sinagoge se spesifieke rituele en liturgiese funksies vervang nie die lank gelede verwoeste Jerusalemse Tempel nie.
[[Israel]]i's gebruik die Hebreeuse term בית כנסת, ''beit knésset''. [[Asjkenasiese Jode]] gebruik tradisioneel die [[Jiddisj]]e term 'שול, ''sjoel'' (verwant aan die [[Duits]]e ''Schule'', in [[Afrikaans]]: "skool"). Romaniote en [[Sefardiese Jode]] gebruik veral die term ''kal'' (ontleen aan die Hebreeuse ''kahal'', letterlik: "gemeente"). Spaanse Jode verwys na die sinagoge as ''sinagoga'', terwyl Portugese Jode dit ''esnoga'' noem. Persiese Jode en sommige Karaiete Jode gebruik die term ''kenesa'', afgelei van [[Aramees]], en sommige [[Mizrachi-Jode]] noem dit ''kenis''. Sommige "Gereformeerde", "Rekonstruktioniste" en "Konserwatiewe" Jode gebruik die term "tempel". Die Griekse woord ''sinagoge'' word in Afrikaans (Duits, [[Engels]], [[Frans]] en die meeste [[Romaanse tale]]) gebruik om die voorafgaande moontlikhede te dek.<ref>{{en}} [http://www.jewfaq.org/shul.htm Judaism 101: Synagogues, Shuls and Temples]. Jewfaq.org.</ref>
== Galery ==
<center><gallery align="center" widths="150">
Lêer:Wolmaransstraat-sinagoge, Groot Sinagoge, Johannesburg.jpg|Die [[Groot Sinagoge, Johannesburg|Groot Sinagoge]], [[Johannesburg]]
Lêer:Old Synagogue Paul Kruger Street Pretoria 003.jpg|[[Paul Krugerstraat-sinagoge]], [[Pretoria]]
Lêer:Great Synagogue.jpg|[[Groot Sinagoge, Kaapstad|Groot Sinagoge]] in [[Kaapstad]]
Line 15 ⟶ 22:
Lêer:Museum, Old Synagogue (interior), Springbok.JPG|Ou Sinagoge in [[Springbok]], nou 'n museum
Lêer:Pioneers Memorial Synagogue in Raleigh Street.jpg|Joodse Pioniere-gedenkmuseum in [[Port Elizabeth]]
Lêer:GrahamstownOldSynagogue2018.jpg|Toenmalige sinagoge in [[Grahamstad]]
Lêer:Eertydse sinagoge op Riversdal.jpg|Die eertydse sinagoge op [[Riversdal]]
Lêer:Gewese singoge op Middelburg, Kaap, Ian van Zyl, Desember 2017.jpg|Gewese sinagoge, [[Middelburg, Oos-Kaap|Middelburg]]
Lêer:Sinagoge, Muizenberg, Morné van Rooyen, 20 Januarie 2018.jpg|Die sinagoge in [[Muizenberg]]
Lêer:Old Jewish Synagogue, Robertson. Established in 1895. Synagogue and Rabbi's house were sold as the Jewish communtiy diminished. 02.jpg|Voormalige sinagoge in [[Robertson]]
</gallery></center>
Line 23 ⟶ 35:
== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}
== Verdere leesstof ==
Line 32 ⟶ 44:
{{CommonsKategorie|Synagogues|Sinagoge}}
{{Wikt-inlyn|sinagoge}}
* {{en}} {{cite web|url=http://www.jewishencyclopedia.com/articles/14160-synagogue|title=Synagogue|publisher=Jewish Encyclopedia|accessdate=
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/topic/synagogue|title=Synagogue|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=
{{Normdata}}
| |||