Lemoen: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
stats opdateer
Lyn 26:
Waarskynlik van oorsprong in Suidoos-Asië, is lemoene reeds so lank gelede as 2500 v.C. in [[China]] verbou. Sitrus en lemoene is versprei na Europa <ref>Webber, Herbert John (1967–1989). [http://websites.lib.ucr.edu/agnic/webber/Vol1/Chapter1.htm Chapter I. History and Development of the Citrus Industry] in ''The Citrus Industry'', Vol. 1. University of California</ref> en die Spanjaarde het weer lemoene na die Amerikaanse vasteland geneem teen die middel van die 1500's.
[[Lêer:Sevilleorangemarmalade.jpg|duimnael|regs|160px|Lemoenkonfyt]]
Lemoenbome is sedert 1987 die mees aangeplante vrugteboom ter wêreld.<ref name=morton>Morton, J., [http://www.hort.purdue.edu/newcrop/morton/orange.html ''Fruits of Warm Climates''] (1987) Miami, FL, pp. 134–142.</ref> Lemoenbome groei wyd in tropiese en subtropiese klimaat en is gesog vir hul soet vrugte. Die vrug van die lemoenboom kan vars geëet word, of verwerk word vir sap of selfs sy geurige skil.<ref name="ars-grin.gov">[http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/taxon.pl?10782 Citrus sinensis information from NPGS/GRIN]. Ars-grin.gov. RetrievedVerkry onop 2011-10-02.</ref> Lemoene is tans verantwoordelik vir ongeveer 70% van sitrusproduksie <ref name="citrusgenomedb.org">[http://web.archive.org/web/20120824011802/http://www.citrusgenomedb.org/organisms ''Organisms'']. Citrus Genome Database</ref> en in 2013 is meer as 71 miljoen ton lemoene wêreldwyd geproduseer.<ref name="fao2013fao14">[{{cite web|title=Top Production of Oranges, 2014 – choose "Production, Crops, World" in the left margin and picklist |url=http://faostat3www.fao.org/faostat-gateway/go/toen/browse/Q#data/QC/E|publisher=United Bron:Nations, FAOstat3Food ''URLand besoekAgricultural opOrganization, FAO Statistics|date=2014|accessdate=1 FebruarieApril 2016'']2017}}</ref> Lemoene is besonder volop in [[Brasilië]] en die Amerikaanse state van [[Kalifornië]] en [[Florida]].<ref>{{cite web|url= http://www.consumersunion.org/food/0908fooddc998.htm|title = States Which Produce the Most of Popular Kids Food |accessdate = 17 November 2011}}</ref>
 
{| class="wikitable"
|-
|Top lemoenproduseerders<ref name="fao2013"/><br />(miljoen ton)|| 2005 || 2008 || 2010 || 20112013 || 2012 || 20132016
|-
| {{vlag|Brasilië}} || 17.85 || 18.54 || 18.50 || 1917.81 || 18.0155 || 17.5530
|-
| {{vlag|VSAChina}} || 82.397 || 95.140 || 7.4847 || 8.08 || 8.17 || 7.5740
|-
| {{vlag|ChinaIndië}} || 23.7 || 4.231 || 5.0 || 5.8497 || 6.5043 || 7.4750
|-
| {{vlag|IndiëVSA}}|| 38.3139 || 47.8648 || 5.97 || 47.57 || 5.00 || 6.4320
|-
| {{vlag|Meksiko}} || 4.11 || 4.30 || 4.05 || 4.08 || 3.6741 || 4.4160
|-
| {{vlag|Spanje}} || 2.38 || 3.4111 || 3.1139 || 2.82 || 2.93 || 3.39
|-
| {{vlag|Egipte}} || 1.94 || 2.14 || 2.40 || 2.5889 || 23.79 || 2.8940
|-
| {{vlag|Turkye}}|| 1.45 || 1.43 || 1.71 || 1.7378 || 1.66 || 1.78
|-
| {{vlag|Italië}}|| 2.26 || 2.17 || 2.39 || 2.47 || 1.7771 || 1.71
|-
| {{vlag|Suid-Afrika}} || 1.25 || 1.52 || 1.41 || 1.5067 || 1.61 || 1.67
|-
| {{vlag|Pakistan}}'''Wêreldtotaal''' || 1'''63.72 || 1.61 || 1.51 12'''|| 1'''69.3905''' || 1'''71.4331''' || 1'''73.5120'''
|-
| {{vlag|Indonesië}} || 2.21 || 2.47 || 2.03 || 1.82 || 1.61 || 1.41
|-
| {{vlag|Iran}} || 2.25 || 2.62 || 1.50 || 1.41 || 1.29 || 1.19
|-
||'''Wêreldtotaal''' || '''63.12''' || '''69.55''' || '''69.05''' || '''69.76''' || '''68.22''' || '''71.31'''
|-
|}
Line 66 ⟶ 60:
Lemoene se smaak kan wissel van soet tot suur en word gewoonlik geskil en vars geëet of uitgedruk vir die sap. Die dik, bitter skil word gewoonlik weggegooi, maar kan tot veevoer verwerk word deur uitdroging, met behulp van druk en hitte. Dit word ook gebruik in sekere resepte as 'n voedselaroma of garnering. Die buitenste laag van die skil kan fyn gerasper word. Gerasperde skil is gewild in die kookkuns, want dit bevat oliekliere en het 'n sterk geur soortgelyk aan dié van lemoenvlees. Die wit deel van die skil, insluitende die pit, is 'n bron van pektien en het byna dieselfde hoeveelheid [[vitamien C]] as die vlees.
 
Alhoewel dit nie so sappig of so lekker smaak as die vlees nie, is lemoenskille eetbaar en het 'n hoër inhoud van vitamien C en meer vesel. Veral in omgewings waar hulpbronne skaars is, en maksimum voedingswaarde dus verkry moet word met die minimum generering van afval, byvoorbeeld op 'n [[duikboot]], word lemoenskille gereeld verbruik. Omdat groot konsentrasies van plaagdoders gewoonlik in lemoenskil voorkom, word aanbeveel dat slegs organies gekweekteorganiesgekweekte lemoene, waar chemiese plaagdoders en onkruiddoders nie gebruik is nie, geëet word.
 
== Verwysings ==