Mars: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
k Lêerparameters vertaal |
Name |
||
Lyn 71:
Mars word tans omring deur drie werkende, omwentelende ruimtetuie: die ''Mars Odyssey'', ''Mars Express'', en ''Mars Reconnaissance Orbiter''. Geen ander planeet, behalwe die Aarde, besit soveel wenteltuie nie. Die oppervlak van die planeet is ook die tuiste van die drie ''Mars Exploration Rovers'' (die ''Spirit'', ''Opportunity'' en [[Curiosity-verkenningstuig]]), asook die ''Phoenix''-landingstuig. Geologiese bewyse wat deur hierdie en voorafgaande missies versamel is, stel voor dat Mars voorheen 'n groot-skaalse waterdekking gehad het, terwyl waarnemings ook aandui dat klein, geyseragtige waterstromings moontlik in onlangse jare plaasgevind het.<ref name="marswater">NASA/JPL (6 Decsmber 2006): [http://www.nasa.gov/mission_pages/mars/news/mgs-20061206.html ''NASA Images Suggest Water Still Flows in Brief Spurts on Mars'']. Verkry op 2007-01-04.</ref> Waarnemings deur Nasa se ''Mars Global Surveyor'' wys dat dele van die suidelike poolkap aan die afneem is.<ref>NASA (20 September 2005); Webster, G.; Beasley, D.: [http://mpfwww.jpl.nasa.gov/mgs/newsroom/20050920a.html ''Orbiter's Long Life Helps Scientists Track Changes on Mars'']. Verkry op 2007-02-26.</ref>
Mars het twee [[Mars se natuurlike satelliete|mane]]: [[
== Fisiese eienskappe ==
Lyn 175:
== Mane ==
{{hoof|Mars se natuurlike satelliete}}
[[Lêer:Phobos deimos diff rotated.jpg|links|duimnael|220px|
Mars het twee klein [[natuurlike satelliet]]e, of mane, [[
Beide satelliete is in 1877 deur [[Asaph Hall]] ontdek en is vernoem na gode in die [[Griekse mitologie]]:
Vanaf Mars se oppervlak lyk die beweging van
Aangesien
Dit is nie bekend hoe of wanneer Mars sy twee mane gevang het nie. Beide het 'n ronde wentelbaan (hulle wenteleksentrisiteit is dus 0), naby aan die ewenaar, wat op sigself baie ongewoon is vir gevange voorwerpe.
== Lewe ==
Lyn 204:
[[Lêer:Mars Viking 11h016.png|duimnael|regs|230px|Die landingsterrein van ''Viking 1'']]
Die eerste suksesvolle verbyvlug na Mars was NASA se ''Mariner 4'', wat in 1964 gelanseer is. Die eerste suksesvolle voorwerpe om op die oppervlak te land, was twee Sowjetse sondes, ''Mars 2'' en ''Mars 3'', wat in 1971 gelanseer is, maar beide het kontak binne sekondes van hul landing verloor. NASA het in 1975 hulle ''Viking''-program geloods, wat bestaan het uit twee wenteltuie wat elk met 'n landingstuig voorsien is. Beide landingstuie het in 1976 suksesvol geland en die landingstuig ''Viking 1'' was vir 6 jaar in werking en [[Viking 2]] vir 3 jaar. Die twee landingstuie het die eerste kleurbeelde van Mars teruggestuur<ref>[http://burro.astr.cwru.edu/stu/20th_far_mars.html ''Journey through the galaxy: Other Mars Missions'']. Verkry op 2006-06-13.</ref> en hulle het die oppervlak so goed gekarteer dat die beelde selfs vandag nog soms gebruik word. Die Sowjetse sondes ''Phobos 1'' en ''Phobos 2'' is in 1988 na Mars gestuur om die planeet en sy twee mane te bestudeer. ''Phobos 1'' het kontak verloor onderweg na Mars; ''Phobos 2'' het daarin geslaag om Mars en
Na die 1992-mislukking van die ''Mars Observer''-wenteltuig, het NASA die ''Mars Global Surveyor'' in 1996 gelanseer. Die missie was 'n volslae sukses en het vroeg in 2001 sy primêre karteringsmissie voltooi. In November 2006, tydens die sonde se derde uitgebreide program, is kontak verloor, wat 'n einde aan 10 werkende jare in die ruimte gebring het. Slegs 'n maand na die lansering van die ''Mars Global Surveyor'', het NASA ook die ''Mars Pathfinder'' gelanseer, wat 'n robotverkenningstuig, die ''Sojourner''-swerwer, gedra het. Die ''Sojourner'' het suksesvol geland in die Ares Vallis op Mars. Die missie self was ook 'n sukses en het baie publisiteit ontvang, deels te danke aan die skouspelagtige beelde wat na die Aarde terug gestuur is.<ref>CNN – Destination Mars: [http://www.cnn.com/TECH/9706/pathfinder/surveyor/ ''Mars Global Surveyor'']. Verkry op 2006-06-13.</ref>
Lyn 234:
Die ''Phoenix'' sal in 2009 gevolg word deur die ''Mars Science Laboratory'': 'n groter, vinniger (90 m/uur) weergawe van die twee verkenningswerwers. Eksperimente sluit in 'n laser wat chemiese monsters vanaf 13 m kan neem, om sodoende die samestelling van rotse vas te stel.<ref>[http://mars.jpl.nasa.gov/msl/overview/ ''Mars Science Laboratory''], by NASA se MSL-webwerf. Verkry op 2007-03-03.</ref>
Die gesamentlike Russiese en Sjinese ''Fobos-Grunt''-missie, wat monsters vanaf
Die Fins-Russiese ''MetNet''-missie beplan om 'n aantal klein landingstuie na Mars te stuur om 'n wye oppervlaknetwerk te stig wat die planeet se atmosferiese struktuur, fisika en meteorologie sal bestudeer.<ref>[http://www.ava.fmi.fi/metnet-portal/?sivu=mainpage ''MetNet Mars Mission''<!-- Bot generated title -->]</ref> As 'n voorloper vir die missie sal een of twee landingstuie moontlik tussen 2009 en 2011 gelanseer word. Dit is moontlik dat hulle deur die ''Fobos-Grunt''-tuig ge-abba kan word.<ref>[http://www.ava.fmi.fi/metnet-portal/precursor/?sivu=pmd ''MetNet Mars Precursor Mission''<!-- Bot generated title -->]</ref> Ander lanserings sal tot in 2019 plaasvind.
Lyn 247:
[[Lêer:Earth and Moon from Mars PIA04531.jpg|duimnael|regs|250px|Die Aarde en die Maan, soos vanaf Mars gesien.]]
Met die bestaan van verskeie wenteltuie, landingstuie en swerwers, is dit nou moontlik om sterrekunde vanaf Mars te studeer. Die Aarde en sy Maan is beide maklik sigbaar, terwyl Mars se een maan,
Daar is ook verskeie verskynsels wat bekend is op Aarde en nou ook op Mars waargeneem is, soos meteore en aurora.<ref name="aurora" /> Die Aarde sal tussen Mars en die Son beweeg op 10 November 2084, maar dit sal te klein vertoon om as 'n sonsverduistering te kwalifiseer.
| |||